1 - 05 - 2024
رسوایی بیرون زدن آشغالها از زیر فرش
نادر کریمیجونی- دولت سیدابراهیم رییسی به سختی برای موفق نشان دادن خود تلاش میکند؛ در روزهای گذشته دو رویداد بزرگ به نفع امور تجاری ایران برگزار شد؛ نخست اجلاس همکاریهای ایران و آفریقا بود که جمعه گذشته و دوم ششمین نمایشگاه توانمندیهای صادراتی ایران که شنبه گذشته و هر دو توسط رییسجمهوری افتتاح شد. در این دو رویداد، رییسی و همکارانش تلاش کردند تا دولت سیزدهم را مجموعهای صادراتمحور نشان دهند و از این بابت تعدادی از وزرای کابینه به سوی اجلاس همکاریهای آفریقا شتافته بودند تا اراده دولت را به گشودن بازارهای صادراتی نشان دهند اما جالب است که باوجود تمامی تلاشهای صورتگرفته، حتی یک رییس حکومت یا رییس دولت آفریقایی هم در این نشست شرکت نکرد و بالاترین سطح مقامات شرکتکننده در این اجلاس به چند وزیر خلاصه میشد. البته در همین اوضاعی که برای هرچه محدودتر شدن ایران تلاش میشود، اتفاق نسبتا خوبی است که دولت توانسته برخی کارگزاران ارشد آفریقایی را با خود همراه کند و به تهران بیاورد اما در نشستی که در ۲۰۲۱ یعنی حدود دو سال و چند ماه پیش از سوی رجب طیب اردوغان در ترکیه برگزار شد، دستکم ۱۲ رییس دولت یا رییس حکومت شرکت کردند. به همین دلیل این پرسش مطرح است که آیا وزیر امور خارجه و معاون اقتصادیاش، کار خود را برای برپایی این اجلاس به درستی و دقت انجام دادهاند؟
البته در این اجلاس که دومین دوره آن برگزار شد، فقط ۲۰ کشور شرکت کرده بودند که نام کشور، نام نماینده شرکتکننده و سطح دولتی یا کشوری مقام شرکتکننده رسانهای نشده است. در مواردی که یک مقام ارشد صنفی مانند رییس اتاق بازرگانی به نمایندگی از کشوری به اجلاس آمده و از آن کشور مقام رسمی شرکت نکرده است. از این بابت آیا میتوان آنچه جمعه اتفاق افتاد را موفق دانست و سخنرانیهای هیجانبرانگیز سیدابراهیم رییسی و خوشبینانه علیآبادی را بهعنوان دلیل موفقیت اجلاس همکاریهای ایران و آفریقا قلمداد کرد؟ روشن است که خطابهخوانی و بیان اظهارات آتشین تنها به درد نشستهای حماسی میخورد و شرکتکنندگان در نشستهای اقتصادی، حتی تا پایان جلسه هم بهخاطر نمیسپارند که چه شعارها و خطابههایی در این نشست بیان شده است. آنچه برای این شرکتکنندگان اهمیت دارد سازوکارهای عملی این همکاری است که آن هم در حال حاضر تحت فشارهای تحریمی اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده، دچار محدودیت و ممنوعیت شدیدی شده است.
با این حال نمایشگاه توانمندیهای صادراتی ایران، دستکمی از اجلاس همکاریهای اقتصادی ایران و آفریقا ندارد، در وهله اول معلوم نیست چرا وزارت صنعت، معدن و تجارت که باید متولی اصلی برگزاری این نمایشگاه باشد، حضور ملموس و چندانی در این رویداد ندارد و بهجای آن وزارت کشور در محور و کانون توجه نمایشگاه قرار گرفته است. چنانکه یک سالن بزرگ به پاویون وزارت کشور اختصاص پیدا کرده و در سالنهای متعدد این نمایشگاه هم، حتما یک یا دو غرفه بزرگ به مجموعههای دولتی و نهادهای ستادی اختصاص داده شده است.
بهطور غیررسمی به نگارنده گفته شده که حدود ۱۵۰میلیارد تومان به برگزارکننده یارانه داده شده تا به برخی شرکتکنندگان غرفه رایگان داده شود و علاوه بر این به استانداران و استانداریها دستور داده شده به هر نحو ممکن بنگاهها و تولیدکنندگان ارشد استان خویش را به نمایشگاه بیاورند. در روز اول برگزاری نیز تمام تشریفات رعایت شد و حتی برای برقراری ارتباط بهتر میان بازدیدکنندگان خارجی و غرفهداران ایرانی، دهها مترجم جوان با حقوقی بین یک تا سهمیلیون تومان برای هر روز، به خدمت گرفته شدهاند. علاوه بر این هیچ نمایشگاهی همزمان دیگری در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برپا نشده تا اکسپوی ۲۰۲۴ تهران، تحتالشعاع نمایشگاه دیگری قرار نگیرد. در همین حال صدواسیما نیز تلاش زیادی برای تبلیغ این نمایشگاه کرده است.
اگرچه گفته میشود که صدها نفر از بازرگانها و صاحبان صنایع کشورهای مخاطب یا شریک تجاری ایران برای حضور در این نمایشگاه دعوت شدهاند اما تعداد خارجیهایی که در این نمایشگاه حضور دارند چندان چشمگیر نیست. همچنین اکثر غرفههایی که در این نمایشگاه برپا شده است، به بنگاههای دولتی، شبهدولتی یا هلدینگ بانکها تعلق دارد. به همین دلیل گمان میرود که استانداریها ترجیح دادهاند به جای آنکه بنگاههای نوآور و صاحب سبک را به نمایشگاه بیاورند، بنگاههای قدرتمند که دردسر و هزینهای برای استانداری نداشته باشند را به این رویداد تجاری- اقتصادی دعوت کنند.
با این رفتار نمایشی، قابل انتظار است که حرکتهای انجام شده در دولت سیدابراهیم رییسی نتایج امیدوارکننده و قابل ذکری نداشته باشد؛تقریبا هیچ تغییر مهمی در رشد رقم یا میزان صادرات کشورمان، از نمایشگاه اکسپوی ۲۰۲۳ تاکنون یا از اجلاس نخست همکاریهای اقتصادی ایران- آفریقا تا امروز رخ نداده است. مقامات اقتصادی و تجاری دولت سیدابراهیم رییسی توضیح دهند که از همین پیمانهای بریکس و شانگهای چه منافع تجاری و در طی چه زمانی برای کشورمان حاصل شده است؛ آنچه بهطور عملی مشاهده میشود، آن است که صادرات فرش دستباف ایران که یکی از مظاهر و نمادهای تجاری ایران است پس از به قدرت رسیدن سیدابراهیم رییسی، دوره افول تجاری خویش را سپری کرده و از متوسط صادرات سالانه ۵۰۰میلیون دلار در دولت حسن روحانی، به ۵۰میلیون دلار در سال گذشته و ۴۰میلیون دلار برای امسال رسیده است.
اگر در این مدت نفت و صادرات نفت خام برای ایران رشد ۵۰۰هزار بشکهای داشته، فقط به برکت تخفیفهای اشتهاآوری است که دولت رییسی به چین داده، این در حالی است که عربستان بدون دادن تخفیف توانسته درآمد صدور نفت خود به چین را افزایش دهد. دولت سیزدهم و حامیان او که اکنون کمکم به تاثیر مخرب تحریمهای اقتصادی غرب اعتراف میکنند، احتمالا میدانند که نمایشهای جذاب و تظاهر ثروتمند بودن، با واقعیتها و آنچه در روی زمین رخ میدهد جمع نمیشود و اگر حتی بتوان تا مدتی آشغالها را در زیر فرش پنهان کرد اما بالاخره آشغالها نمایان میشوند و برای پنهانکننده رسوایی بهبار میآورد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد