19 - 04 - 2022
رسانهها اعتماد سهامداران را کم میکنند؟
هادی مومنی- هفته گذشته یکی از اتفاقهای نادر در حوزه معاملات بورس اوراق بهادار رخ داد که واکنش معاملهگران از یک سو و شفافسازیهای قطره چکانی مقامات بورس از طرفی دیگر ابعاد این ماجرا را به یک بازی نابرابر تبدیل کرد. موضوع هم به یک عرضه اولیه بر میگشت که برخلاف همه عرضههای اولیه پیشین به یک ماراتن بدون نتیجه تبدیل شد. همه فعالان بازار سهام از حواشی و جزییات این اتفاق کاملا آگاه هستند و نیازی به شرح ماجرا در این ارتباط نمیباشد اما قصد داریم تا به اتفاقهای بعد از آن اشاره کنیم تا بتوانیم به یک ارزیابی دقیق در برابر اظهارنظرهای معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس که بالاخره بعد از گذشت چند روز در باره عرضه اولیه «مبین» و اشکالات سیستم معاملاتی در برابر رسانه سازمانی خود پاسخگو بوده است، بپردازیم. حسن امیری در این گفتوگو با بیان همه آنچه که در این چند روز از ابتدا تا به حال روی داده در نهایت بدون آنکه از سهامداران و فعالان بازار سهام که در این عرضه اولیه حضور داشتند که در نهایت تحت تاثیر فشارهای عصبی ابطال هم قرار گرفتند حتی یک عذرخواهی ساده انجام نداد و همه چیز را عادی جلوه داد. جالبتر آنکه در برابر انتقاد رسانهها که بر اساس وظیفه ذاتی خود باید همه ابهامها را ارزیابی و کنکاش کنند که در این مورد درباره عرضه اولیه «مبین» و شائبههای آن نقدهای زیادی را انجام دادند، در اظهار نظری عجیب رسانهها را دعوت به آرامش و عدم قضاوتهای عجولانه میکند. این مقام بورسی که به تازگی و پس از آمدن محمد فطانت به عنوان رییس سازمان بورس در دایره مدیران مورد اعتماد وی قرا گرفته در بخشی دیگر از توصیههای عجیب خود به رسانهها که تا به حال سابقه نداشته که میتوان دلیل آن را خلاء مدیریت روابط عمومی در چند ماه اخیر بعد از استعفای سعید مستشار دانست، اظهار داشته است: «هر گونه اظهار نظر به ویژه مواردی که به طور ناقص بیان میشود یا مطالبی که با جهتگیریهای خاصی در رسانهها مطرح میشود میتواند آثار زیانباری در پی داشته باشد و به داراییهای مردم لطمه بزند». کلیدواژه این جمله «داراییهای مردم» و لطمه ندیدن آن است که مسبب آن هم مشخص شده است. ظاهرا فشار نمایندگان مجلس به مقامات بورس که در هفته گذشته به بالاترین حد رسید به طوری که رییس کمیسیون اصل «۹۰» به صراحت عنوان کرد که رییس سازمان بورس باید جوابگوی این ادامه ریزشها و ابهامات تازه باشد و پیگیریهای رسانهای مورد خوشایند آقایان واقع نشده است. گویی از سوی اینگونه نگاهها که به تازگی وارد مدیریت بازار سرمایه شدهاند انتظار وجود تا از بین رفتن سرمایههای مردم به خصوص حقیقیها در بازار سهام که در چند هفته اخیر به اوج خود رسیده و بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان آن در یک ماه اخیر از ۱۵ فروردینماه تا به امروز دود شده مورد توجه رسانهها قرار نگیرد! در عین حال اگر در یک عرضه اولیه ساده که درصد عرضه سهام هم خیلی بزرگ نبود که اگر بود هم نباید این گونه اشکالات در سامانه معاملات به وجود آید، اشکالات فاجعه باری صورت گیرد، همگان باید لبخند بزنند و سکوت کنند. آیا افشاگریهای رسانهها به چالش کشیدن اشکالات و آگاه کردن مردمی که تنها حامی آنها شاید رسانهها باشند به «داراییهای مردم» لطمه میزند یا چشمپوشاندن و توجیه کردن ابهاماتی که هر از گاهی همه فعالان بازار سرمایه را غافلگیر میکند؟
جزییات ماجرا
حال در این ارتباط حسن امیری، معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتوگو با پایگاه خبری سازمان بورس «سنا» به بررسی جزییات این موضوع پرداخته است. وی درباره ابطال معاملات سهم مبین اظهار داشت: همانگونه که مسوولان شرکت بورس اوراق بهادار تهران در مصاحبههای متعدد توضیح دادند در روز یکشنبه ۱۳ اردیبهشتماه جاری اشکالاتی عملیاتی در سفارشگیری و انجام معاملات رخ داد، شروع این مشکلات مربوط به تغییر محدودیت حجمی هر سفارش از ۱۰۰ هزار سهم به ۱۰ هزار سهم در سیستم سفارشات بود که منجر به حذف تمامی سفارشات و اجرای مجدد فرآیند سفارشگیری از ساعت ۹:۱۵ بود. با این حال با سفارشگیری مجدد در این نماد به دلیل عدم اعمال محدودیت دسته سفارش چند کارگزاری اقدام به ارسال دسته سفارش کرده و عمده خریدهای انجام شده در این نماد توسط چند کارگزار صورت پذیرفت. بر این اساس و با توجه به تقاضای بالای بازار و جهت فراهم آوردن شرایط برای تخصیص منصفانه، شرکت بورس اوراق بهادار اقدام به ابطال معاملات کرد. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه توضیحات شما در مورد برخی مباحث مطرح شده در بعضی از رسانهها دال بر سوءاستفاده برخی از کدهای خاص از معاملات مبین چیست، تصریح کرد: همانطور که عنوان شد موضوع از اساس منتفی و معاملات مورد بحث ابطال شده است. نقش نهاد ناظر در چنین شرایطی همین است که مشکلات ناشی از ناهماهنگیها و ایرادات سیستمی را شناسایی کرده و معاملات مبتنی بر آن را ابطال کند که منجر به بیعدالتی نشود که البته همین اتفاق توسط شرکت بورس اوراق بهادار تهران افتاده است. به علاوه خریداری شدن حجم بالایی از سهام توسط تعداد محدودی کارگزار و مشتری، به دلیل ارسال دسته سفارش توسط آن کارگزاران بوده است. این امکان نیز محدود به کارگزاری خاصی نبوده و تمامی کارگزاران میتوانستند از آن استفاده کنند زیرا همانطور که عنوان شد امکان ارسال دسته سفارش برای تمامی کارگزاران فراهم بوده است. وی در خصوص اینکه چرا کارگزارانی که دسته سفارش ارسال کردهاند در سر صف قرار گرفتهاند نیز ابراز داشت: برای پاسخ به این سوال ابتدا باید توضیحاتی در مورد نحوه سفارشگیری در زمان پیش از بازار در شرایط عادی یعنی ۸:۳۰ الی ۹:۰۰ ارایه دهم. در حال حاضر سفارشاتی که در ساعت ۸:۳۰ به سامانه معاملاتی ارسال میشود در صورتی که در قیمتهای مساوی باشند به دلیل یکسان بودن زمان ورود این سفارشات «یعنی همان ساعت ۸:۳۰:۰۰» با استفاده از الگوریتم تصادفی در صف جای میگیرند، با این حال در صورت ورود دسته سفارش به سامانه امکان استفاده از این الگوریتم تصادفی وجود ندارد به همین دلیل ارسال دسته سفارش به هسته معاملاتی صرفا از ساعت ۸:۴۰ به بعد مجاز است تا در زمان ابتدایی سفارشگیری رعایت انصاف صورت پذیرد. در این مورد خاص «یعنی نماد مبین» به دلیل اینکه زمان سفارشگیری دوم بعد از این ساعت بوده است، این محدودیت «محدودیت عدم ارسال سفارش قبل از ۸:۴۰» اعمال نشده و دسته سفارشهای ارسالی در ابتدای صف قرار گرفتهاند. امیری با اشاره به علت ابطال معاملات افزود: این نکته را نیز باید ذکر کنیم که عموما سعی میشود از ابطال معاملات پرهیز شود ولی در برخی از موقعیتهای خاص مانند این موضوع ابطال معاملات بهترین راهکار محسوب میشد که شرکت بورس نیز از همین راهکار استفاده کرده است و در صورت عدم ابطال معاملات ابهامات موجود دو چندان میشد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: ذکر این نکته ضروری است که رسانهها بهعنوان نمایندگان افکار عمومی و چشم بینای مردم بوده و حساسیت آنها نسبت به موضوعات باعث شفافیت بیشتر در فضای اقتصادی کشور خواهد شد اما از آنجا که حوزه بورس با منافع سهامداران سر و کار دارد، باید از قضاوتهای عجولانه و تیترهایی که باعث سلب اعتماد سرمایهگذاران از بازار سرمایه میشود به شدت پرهیز کنیم. هرگونه اظهار نظر به ویژه مواردی که به طور ناقص بیان میشود یا مطالبی که با جهتگیریهای خاصی در رسانهها مطرح میشود، میتواند آثار زیانباری در پی داشته باشد و به داراییهای مردم لطمه بزند. این در حالی است که با توجه به عواقب و مسوولیتهای قانونی چنین اظهار نظرهایی، همواره باید مطالب مرتبط با بازار سرمایه دقیق و مطابق با واقعیت باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد