14 - 03 - 2022
رخنمایی ابرچالش آب
«جهان صنعت»- امسال آب کم است. این جمله شاهبیت وضعیت کنونی آب در کشور است. لازم به بررسی دقیق یا پیگیری آمارهای وزارت نیرو نیست. ساکن هر منطقه از کشور که باشید، کافی است که سری به سدها و رودخانههای اطراف بزنید و وضعیت را با سال گذشته مقایسه کنید. هرچند وضعیت بارندگی در برخی مناطق کشور به نسبت میانگین کشوری بهتر بوده باز هم بررسیها نشان میدهد که سال ۱۴۰۱ سال خشکی برای فلات ایران خواهد بود. این به آن معناست که آب امسال میتواند یکی از چالشهای بزرگ دولت باشد.
گزارشهای رسمی نشان میدهد با سپری شدن ۱۷۱ روز از سال آبی تا ۲۱ اسفندماه (سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۰) مجموع حجم ذخایر آب در مخازن سدهای کشور به حدود ۳۶/۲۳ میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته بیانگر ۱۷ درصد کاهش است.
وضعیت ورودی سدهای کشور هم بیانگر آن است که ورودی به مخازن در سال آبی جاری به ۷۱/۱۴ میلیارد مترمکعب رسیده که کاهشی معادل ۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته دارد. بخشی از بارشها که به صورت برف در ارتفاعات بوده، بعد از ذوب برف در ماههای آتی باعث رشد ورودیها خواهد شد.
میزان پرشدگی سد زایندهرود در استان اصفهان، سدهای استان تهران، سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه و سدهای استان خوزستان در شرایط فعلی به ترتیب حدود ۱۷ درصد، ۱۸ درصد، ۵۲ درصد بوده و با توجه به بارشهای مناسب جنوب کشور در سالجاری، سدهای استان هرمزگان تقریبا در شرایط پرشدگی کامل قرار دارند.
ساکنان دو استان تهران و البرز اگر این روزها گذرشان به سد کرج افتاده باشد، حتما دیدهاند که حجم آب پشت سد کرج به صورت کاملا محسوس به یکسوم کاهش یافته است. از سویی گزارشها نشان میدهد که حجم آب سدهای تامینکننده آب شرب استان تهران نیز در حال حاضر ۳۱۰ میلیون مترمکعب است که در مقایسه با ذخیره ۵۶۶ میلیون مترمکعبی در روز مشابه سال گذشته، حدود ۲۵۷ میلیون مترمکعب کاهش را نشان میدهد.
طبق اعلام وزارت نیرو، تاکنون بیش از ۱۱۲ میلیمتر بارندگی در حوزه عملکردی استان تهران ثبت شده که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۳۶ درصدی را نشان میدهد.
میزان ورودی آب سدهای پنجگانه تامینکننده آب استان، از ابتدای سال آبی جاری تاکنون حدود ۹/۲۲۲ میلیون مترمکعب است که این مقدار در مدت مشابه سال آبی گذشته بیش از ۳۳۲ میلیون مترمکعب بوده است. میزان ورودی آب به این سدها نسبت به روز مشابه سال گذشته ۳۳ درصد کاهش یافته است. با این حال نتایج برفسنجی نشان میدهد که ارتفاعات استان تهران از پوشش برفی نسبتا مناسبی نسبت به سال گذشته برخوردار است.
تهران در بحران
در حالی که دادههای منابع آبی کشور وضعیت بحرانی را برای آب به تصویر میکشد، اما آمار مصرف هم چندان رضایتبخش نیست. گزارشها نشان میدهد که افزایش مصرف آب در تهران در حالی رکورد جدیدی را به ثبت میرساند. این در حالی است که تهران در تابستان سال آینده با کمبود جدی آب مواجه است.
سرانه مصرف آب در استان تهران، روزانه ۲۲۰ لیتر است که طی روزهای اخیر این میزان به ۴۰۰ لیتر به ازای هر نفر رسیده است و این در حالی است، که اخیرا مدیرعامل آبفای استان تهران گفته که تهرانیها طی روزهای اخیر، روزانه به اندازه دریاچه «چیتگر» آب مصرف کردهاند.
سد لتیان، در جنوب شهر لواسان و به عنوان یکی از پنج سد تامینکننده آب شُرب تهران مانند دیگر منابع و ذخایر آب در پایتخت وضعیت خوبی ندارد و خشک شده است، این وضعیت از یک سو به دلیل تابستان ۱۴۰۰ به عنوان خشکترین تابستان ۵۰ سال اخیر و از سوی دیگر به دلیل افزایش مصرف آب در پایتخت است.
بنا به گفته محمدرضا بختیاری مدیرعامل آبفای تهران، در حال حاضر در طول روز حدودا ۳۵ هزار لیتر آب در هر ثانیه مصرف میشود، که این امر سبب به حداقل رسیدن ذخایر مخازن آب در تهران رسیده است، در حال حاضر میتوان گفت که آبی در سدهای شرق تهران باقی نمانده است و در غرب نیز میزان ذخایر آب در سد امیرکبیر به یکسوم سال گذشته رسیده است و به همین ترتیب پیش برویم تابستان مشکلات متعددی خواهیم داشت.
فیروز قاسمزاده مدیرکل دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور هم اعلام کرده که بررسی وضعیت ورودی سدهای کشور نشان میدهد ورودی به مخازن در سال آبی جاری کاهشی معادل ۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته دارد. میزان پرشدگی سد زایندهرود در استان اصفهان، سدهای استان تهران، سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه و سدهای استان خوزستان در شرایط فعلی به ترتیب حدود ۱۷، ۱۸ و ۵۲ درصد بوده و با توجه به بارشهای مناسب جنوب کشور در سال جاری، سدهای استان هرمزگان تقریبا در شرایط پرشدگی کامل قرار دارند.
مهدیزاده معاون بهرهبرداری شرکت تامین و تصفیه آب و فاضلاب تهران هم در این رابطه گفته است: حال حاضر میزان مصرف آب در تهران بسیار بیشتر از میزان آبی است که در حال تولید است و این فاصله از طریق ذخایر آبی که در تهران داریم، در حال تامین است، اما باید بدانیم، که این ذخایر مرتبا رو به کاهش است. استان تهران ۳۰ درصد کاهش بارش را تجربه کرده است و افزایش میزان مصرف نیز سبب شده تا وضعیت ذخایر آبی این استان وضعیت مطلوبی نداشته باشند.
اصفهان بعد از تهران
وضعیت ذخایر آبی کشور همانطور که آمارهای رسمی وزارت نیرو نشان میدهد، تصویری از ابرچالش آب را برای فلات ایران نمایان میکند که بیش از یک دهه است که کارشناسان و متخصصان و حتی اقتصاددانان نسبت به وقوع آن هشدار داده بودند. مسعود نیلی اقتصاددان هشت سال پیش و در آغاز به کار دولت حسن روحانی با ذکر ابرچالشهای اقتصاد ایران، به آب اشاره کرده بود. با این حال متاسفانه دولتها به این موضوع بیتوجه بودهاند و حالا آثار آن خود را نشان داده است.
تابستان امسال خوزستان و اصفهان در وضعیت بحرانی آب قرار داشتند. کار به جایی رسید که آبرسانی به بخشهایی از استان خوزستان با تانکر انجام شد. این وضعیت برای سال آینده در بسیاری از استانها قابل تصور است.احسانالله امینی مدیر دفتر تاسیسات آبی شرکت آب منطقهای اصفهان گفته کل ذخیره سدهای این استان هماکنون ۲۶۳ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال گذشته چهار درصد کاهش داشته است.
به گفته امینی، ذخیره سد مخزنی زایندهرود با ظرفیت یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون مترمکعب تا۲۲ اسفندماه به ۲۱۹ میلیون مترمکعب رسیده است. این در حالی است که حجم سد زایندهرود سال گذشته در چنین روزی ۲۲۲ میلیون مترمکعب و در بلندمدت (۵۱ ساله) ۶۸۷ میلیون مترمکعب بود و در مقایسه با بلندمدت ۶۶ درصد کاهش نشان میدهد.
مدیر دفتر تاسیسات آبی شرکت آب منطقهای اصفهان همچنین وضعیت سایر سدهای این استان شامل سد گلپایگان، قره آقاچ سمیرم، سد حنا سمیرم، سد خمیران و سد باغکل خوانسار را نسبت به سال گذشته کاهشی توصیف کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد