22 - 05 - 2023
راهکارهای ساماندهی بازار مسکن
سیدمحمود فاطمیعقدا*
واکنش بازار مسکن به تغییرات بازارهای موازی امری انکارناپذیر است. مسکن، بازاری قوی تلقی میشود؛ بازاری که نسبت به سایر بازارها دارای وزن قابل توجهی است. کاهش نرخ ارز به طور قطع تاثیرات مثبتی بر بازار مسکن دارد، اما نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشت این است که در نتیجه شرایط موجود اقتصادی و همچنین اصلاحات اقتصادیای که دولت در بحث افزایش حاملهای انرژی، حقوق و دستمزد و حملونقل پیشتر شروع کرده است، به هر صورت تاثیر خودش را بر بازار مسکن گذاشته است؛ تا جایی که از آغاز سال در حوزه تملیک و اجاره افزایش قیمت را شاهد بودیم.
عامل بسیار موثری که میتواند تاثیر بسزایی بر ثبات بازار مسکن داشته باشد، سیاستهای دولت و اقداماتش برای اجرای آن سیاستهاست. چنانچه این اتفاق نیفتد، قطعا بازار مسکن نمیتواند به ثبات و آرامش برسد. به هر صورت باید این را در نظر داشت که دولت یک سری تعهدات، برنامهها و سیاستهایی داشته و جامعه نیز منتظر اجرای این سیاستها و برنامههاست.
دولت نمیتواند با صحبتهایی نظیر اینکه میزان واحدهای مسکونی خالی موجود در کشور از نیاز جامعه بیشتر است، بازار مسکن را به آرامش برساند. بازار مسکن اولا با ساخت و ساز در حد نیاز و با توجه به نیازهای انباشته، دوما با سیاستهای تشویقی برای عرضه خانههای خالی به بازار که خود به مثابه ساخت هستند، قابل کنترل و ساماندهی است.
تفاوتی نیز در نوع مالکیت خانههای خالی وجود ندارد. چه بانکها، موسسات مالی، دستگاههای دولتی یا بخش خصوصی مالک خانههای خالی باشند، باید با سیاستهای تشویقی یا تنبیهی ملزم به ارائه این واحدهای مسکونی به بازار شوند. این موضوع، نقدترین راهکاری است که دولت در دست دارد، حتی اگر این خانهها هزار واحد باشند. تعداد خانههای خالی هر چقدر باشد، در همان حد تاثیر فوقالعادهای بر بازار خواهد داشت. چنانچه دولت این سیاست را اجرایی کند و بر عرضه خانههای خالی در بازار مسکن مصمم باشد، لازم است بانکها، موسسات مالی و دستگاههای دولتی را ملزم به عرضه این خانهها در بازار کند.
در این صورت دولت میتواند بازار فروش را با عرضه این خانهها تعدیل و کنترل کرده و موفق شود تا کاهش قیمتها را رقم بزند. در حوزه استیجار نیز آن دسته از خانههایی که مربوط به بخش خصوصی بوده، قابل اعتنا هستند. با ارائه این واحدهای مسکونی به بازار، امکان متعادلسازی بازار وجود خواهد داشت.
سومین راهکار برای کنترل و ساماندهی بازار مسکن این است که با وجود مشکلات مالی، دولت اقدام به رونق تولید مسکن کند. رونق ساختوساز، ایجاد شغل و درآمد برای جامعه را به همراه خواهد داشت. در این صورت باری از روی دوش دولت برداشته میشود. بنابراین به نظر میرسد اگر دولت بتواند در این حوزه سرمایهگذاری کند، موفق به کنترل و حفظ آرامش نسبی بازار مسکن خواهد شد.
به هر صورت بانکها مکلف و موظف هستند تا در حوزه مسکن کمک کنند. بانک مسکن به عنوان بانک تخصصی حوزه مسکن هر چه بیشتر بتواند در جهت عرضه و تولید کمک کند، نتایج مطلوبتری را شاهد خواهیم بود. بارها از ضرورت توجه به سمت تقاضا صحبت شده است.
انواع و اقسام تسهیلات مسکنی که وجود دارد، قابل تجمیع در حوزه تولید هستند؛ موضوعی که به شدت بر ساماندهی و حفظ آرامش نسبی بازار مسکن موثر است. این اقدام میتواند قیمت تمامشده در بازار مسکن را کاهش داده و به تبع آن عرضه مسکن نیز با قیمت پایینتری اتفاق میافتد. این راهکارها قابلیت این را دارند که به سرعت جواب دهند. مخصوصا در شرایط کنونی که وارد خردادماه شدهایم و نگرانیها از بالا رفتن تقاضای استیجار و خرید وجود دارد.
* رییس پیشین مرکز تحقیقات
راه، مسکن و شهرسازی
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد