رانت لبنیات در سفره مردم دیگر کشورها
یکم– سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ایران در رابطه با صادرات محصولات لبنی گفته است:«در ماههای اخیر صادرات صنعت لبنیات ۳۰درصد از نظر وزنی و ۳۹درصد از نظر ارزشی رشد داشته است. صادرات به کشورهای توسعهیافته هم انجام میشود و شرکتها در تلاش هستند استانداردهای موردنظر این بازارها را رعایت کنند.» به نظر میرسد خبر بسیار خرسندکنندهای است که صنعت لبنیات سالانه یکمیلیارد دلار صادرات داشته است. اینطور نیست؟ حتما اینطور است اما این میزان صادرات با حرف و حدیث و پرسشهایی روبهرو است که شاید اگر صادرکنندگان پاسخ آنها را بدهند شهروندان بیشتر خرسند شوند.
دوم– حالا کارشناسان درباره صادرات فرآوردههای لبنی چه پرسشی دارند؟ پرسش اصلی این است که این صنعت برای تولید این محصولات تا چه میزان به واردات نهادههای دامی وابستگی دارند و میتوان گفت که تراز صادرات و واردات در این صنعت برقرار است؟ واقعیت این است که ارز نهادههای دام و طیور در کشور رقم بسیار بالایی است و تنها ارزش واردات ذرت از این میزان صادرات بیشتر است اما گفته میشود واردات نهادههای دامی بیشتر به دامداران سود میرساند تا تولیدکنندگان فرآوردههای لبنیاتی، درست است؟ همینطور است اما اطلاعات در دسترس نشان میدهد هماکنون حدود ۱۳واحد لبنی بزرگ در کشور دارای دامداری اختصاصی هستند و از سوی دیگر تعدادی از دامداران نیز وارد عرصه تولید لبنیات شده و کارخانه احداث یا خریداری کردهاند.
سوم– پرسش اصلی اما این است با وجودی که تولیدکنندگان دام از دلار ۲۸۵۰۰تومانی استفاده میکنند و نیز در حالی که به اعتراف سخنگوی این صنعت سرانه مصرف شیر در داخل ۷۰کیلوگرم و سرانه مصرف شیر در جهان به طور میانگین ۳۰۰ کیلوگرم است، بهتر نیست در اینباره پاسخگو باشند؟ پرسش این است که صادرکنندگان دلار رانتی عرضه میکنند یا محصول و چرا باید رانتها در سفره مصرفکنندگان خارجی قرار گیرد؟