راز جذابیت بورس
جهانصنعت- بورس تهران معاملات روز میانی هفته را در روندی صعودی به پایان رساند و به این ترتیب قله ۵/۳میلیونی شاخص کل در دسترس قرار گرفت. در طول داد و ستدهای روز دوشنبه یکهزار و ۳۷۰میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار سهام شد و توانست با تقویت نمادهای بزرگ و شاخص ساز، بازار سهام را سبزپوش کند. این روند به نمادهای کوچک و متوسط بازار سهام هم سرایت کرد و همراه با رشد تقاضا در این بازار، شاخص هم وزن را نیز بالا کشید تا سبزپوشی یکدستی را تقدیم فعالان بازار سهام کند. اما راز جذابیت بورس چیست و آیا این روند ادامهدار خواهد بود؟
پشتوانه نمادهای پالایشی
روندی که روز دوشنبه در بازار سرمایه طی شد ناشی از چند فاکتور مهم اقتصادی و سیاستگذاری بود. روز یکشنبه مصوبه شورای اقتصاد درخصوص دستورالعمل نحوه صدور مجوز صادرات فرآوردههای نفتی اصلی در راستای پرداخت طلب شرکتهای پالایش نفت منتشر شد که توانست روند معاملات را در این گروه بازار سرمایه تقویت کند. بخش بزرگی از رشد شاخص کل در روز دوشنبه مدیون معاملات همین نمادهاست.
کارشناسان بازار سرمایه نکات مهمی را از دستورالعمل مجوز صادرات فرآوردههای اصلی پالایشگاهها برداشت کردهاند. حسن کاظمزاده، کارشناس ارشد بازار سرمایه نوشته است که صدور مجوز صادرات فرآوردههای اصلی (بنزین، گازوئیل، نفت کوره، سوخت جت، نفتسفید) در جهت تسویه بدهی سنواتی دولت به پالایشگاهها مصوب شده است. براساس این مصوبه مقدار و نوع فرآورده قابل صادرات توسط شرکت ملی پخش و پالایش تعیین میشود و این شرکت باید مجوز صادرات فرآوردههای اصلی را صادر کند که تولید آن مازاد بر نیاز داخل است. به عنوان مثال بنزین مجوز نخواهد داشت ولی نفت کوره مجوز خواهد داشت. به گفته او، قیمت دلاری فرآورده برای پالایشگاه، قیمت ماه اعطای مجوز در نظر گرفته میشود و نرخ ارز نیز نرخ ارز توافقی است. پالایشگاهها از طریق این مجوز در رینگ صادراتی بورس انرژی فرآورده را عرضه خواهند کرد. اگر برای خرید فرآورده رقابت ایجاد شود، سود مازاد برای پالایشگاه خواهد بود. اگر تا پایان سال پالایشگاه موفق به استفاده از مجوز برای صادرات شد، بدهی تسویه میشود. در غیر این صورت طلب پالاشگاه از دولت به قوت خود باقی میماند. دستورالعمل امکان تسویه بدهیهای سه ماهه از محل مجوز صادرات را نیز داده است. در واقع این مکانیسم صرفا برای تسویه مطالبات سنواتی نیست و برای تسویه مطالبات جاری نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد. همین جزئیات کافی بود تا این مصوبه به مصوبهای امیدبخش برای گروه پالایشی تبدیل شود.
عرضه ارز فولادیها در بازار دوم مرکز مبادله
عرضه ارز فولادیها در تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلا رسما از هفته گذشته کلید خورده و به اما و اگرها پایان داده است. تالاری که نرخ آن جایی میان دو قیمت توافقی تالار اول و بازار آزاد تعیین میشود و از همین رو به دنبال رشد بیساقه قیمت دلار طی روزهای اخیر با رشد و صعود قیمتها روبهرو بوده است. این روند پیام مهمی را برای گروه فولادی صادر میکند و خوشبینی زیادی را در میان سهامداران این گروه ایجاد کرده است. حتی در زمان بازچینش پورتفوها نیز گروه فولادی به دلیل تغییر در نحوه عرضه ارز صادراتی مور توجه بسیاری از سهامداران و معاملهگران قرار گرفتند.
رشد قیمت دلار، محرک بورس
آنطور که از بررسی بازار بر میآید رشد قیمت دلار یکی از مهمترین محرکهای بورس در مسیر صعودی بوده است. از تغییر در نحوه ارز فولادیها و احتمال تغییر در عرضه ارز پتروشیمیها گرفته تا مصوبه شورای اقتصاد درخصوص دستورالعمل نحوه صدور مجوز صادرات فرآوردههای نفتی، همه و همه تغییرات ارزی را در شرکتها به دنبال خواهند داشت؛ تغییراتی که با جهش قیمت دلار همراه و همزمان شده است. به این ترتیب اگرچه سابقا جهش قیمت دلار برای بورس به عنوان ریسک شناسایی میشد اما اکنون با ایجاد برخی تغییرات در قوانین ارزی مربوط به شرکتهای بورسی، رشد قیمت دلار به محرک بورس تبدیل شده است.
زنگ هشدار احتیاط
با وجود رشد بازار سهام در روز دوشنبه و حرکت در مسیر دلار، همچنان زنگ هشدار احتیاط صدای بلندی در بورس دارد. این بازار همچنان با ریسکهایی نظیر کسری بودجه سال۱۴۰۴، ابهامات بودجه۱۴۰۵ و عرضه سنگین اوراق بدهی در سه ماهه پایانی سال روبهرو است و از این جوانب تهدید میشود.
در این بین، از منظر تکنیکال نیز بازار سرمایه پس از فتح پرشتاب قله ۴/۳میلیونی حالا در آستانه فتح قله ۵/۳میلیونی قرار گرفته و میتواند این قله را به عنوان مقاومتی سخت در نظر بگیرد. از همینرو معاملهگران بازار سرمایه باید در زمان خرید و فروشها متوجه این ریسکها باشند و با تکیه بر تحلیلگری در مسیر دادوستدها گام بردارند.
در این بین نیز دولت و سازمان بورس باید دست حمایت خود را بیش از پیش پشت سر بورس نگاه دارند و در برخی موارد موثر در روند بورس نظیر تغییر فرمول نرخ خوراک شفافتر و سریعتر عمل کنند تا این ابهامات نیز دست از سر بورس بردارد. در همین حال بورس نیازمند رفع ابهامات بودجهای بوده و در انتظار تعیینتکلیف بودجه۱۴۰۵ نشسته است. برهمین اساس تا زمانی که بودجه۱۴۰۵ ارائه نشده، ریسک بودجه بازار سهام ادامه خواهد داشت.
