24 - 12 - 2019
رابطه معنادار دیاکسید گوگرد با کیفیت بنزین
«جهانصنعت»- اعلام وضعیت «ناسالم برای گروههای حساس» برای تهرانیها دیگر به عادت تبدیل شده است. وخامت اوضاع آلایندههای هوای کلانشهر تهران به اندازهای است که ساکنان این شهر دستکم چند روز در سال را در شرایط بحرانی میگذرانند. دلایل متعددی برای توجیه این وضعیت مطرح میشود؛ متهمان ردیف اول آلودگی هوای تهران همواره کیفیت بنزین و گازوییل، آلایندههای صنعتی، از دست رفتن میدان باد تهران در منطقه ۲۲، افزایش تولید خودرو و فرهنگ استفاده از حملونقل عمومی عنوان میشود.
بررسیهای کارشناسی نشان میدهد که شدت حضور آلاینده گازی ازن از منظر تمامی استانداردهای به کار برده شده در سالهای اخیر رو به افزایش بوده است. این افزایش به حدی بوده که شاخص آلودگی هوا در سالهای اخیر صعودی بوده است. در این میان برای درک بهتر موضوع و سنجش استاندارد آلایندههای موجود NAAQS (استاندارد ملی کیفیت هوای محیطی آمریکا) با شرایط موجود در شهرهای آلوده مورد سنجش قرار میگیرد. بررسی این استانداردها از روند رو به رشد آلودگی شهر تهران حکایت میکند. مهمتر از آن ارتباط مستقیمی میان پاس شدن استانداردهای آلایندگی در شهر تهران براساس استانداردهای آمریکایی با کیفیت سوخت توزیع شده در کشور وجود دارد. مونوکسیدکربن گازی است که تغییرات معناداری درباره شدت حضور آن در سالهای اخیر یافت میشود. با این حال ایستگاههای نزدیکتر به مرکز شهر از شرایط استاندارد در این سال نیز دور بودهاند که شاید بتوان تردد بیشتر موتورسیکلتهای کاربراتوری را در این امر موثر دانست.
اهمیت دیاکسید گوگرد
دادههای یک ساعته موجود از غلظت گاز SO2 امکان بررسی استاندارد روی میانگینهای ۲۴ ساعته این گاز در هوای شهر را فراهم کرده است. روند سالهای اخیر در مورد شاخص این گاز بهگونهای بوده است که نشان از پیشرفت چشمگیر در این استاندارد دارد. همچنین افزایش سهم روزهایی که میزان این گاز رو به کاهش بوده است استاندارد آلایندگی دیاکسیدگوگرد در شهر تهران را تایید میکند. بر همین اساس میتوان یک الگوی منظم میان افزایش تزریق بنزین با کیفیت و بهبود این شاخص در هوای تهران برقرار کرد. در عین حال نمیتوان تاثیر این شاخص در مواقعی که بنزین با کیفیت پایینتر در بازار عرضه میشود را انکار کرد. در شرایطی که وجود این ذرات به طور مشکوکی به طور روزانه در حال تغییر است میتوان این نوسان را به تغییرات کیفیت بنزین عرضه شده نسبت داد. با این وجود روند کلی این شاخص در کشور به دلیل بهبود کلی استانداردهای تولید بنزین رو به بهبود بوده است.
بررسیها نشان میدهد میزان مصرف بنزین در کشور از ۷۴ میلیون لیتر در سال ۹۶ به ۹۰ میلیون لیتر در سال ۹۸ افزایش یافته است و این افزایش خود محرکی برای افزایش بیشتر ذرات آلاینده شده است. دستگاههای مسوول میزان تولید بنزین یورو۴ را در سال ۹۵ حدود ۶/۲۲، سال ۹۶ حدود ۲۷، سال ۹۷ حدود ۷۶ و در سال ۹۸ حدود ۷۵ میلیون لیتر عنوان میکنند. با وجود اینکه براساس آمار تولید بنزین یورو ۴ در کشور افزایشی بوده است اما بررسیهای آماری اثرات این افزایش را تایید نمیکنند. البته در این میان نباید از افزایش تعداد خودروها و حجم استفاده مردم از بنزین غافل شد.
فاصله تهران از استانداردهای پیشنهادی در جهان
بررسی کیفیت هوای تهران براساس استانداردهای جهانی نشان میدهد که غلظتهای دیاکسیدنیتروژن نیز تغییرات عمدهای در سالهای اخیر نداشته است. هر دو گروه ذرات آلاینده ۵٫PM2 و PM10 از منظر هیچیک از استانداردها نهتنها وضعیت مطلوبی نداشتهاند بلکه از حدود پیشنهاد شده استانداردها فاصله زیادی را نشان میدهند. بهگونهای که حدود میانگین غلظتهای۵٫PM2 به طور متوسط در ایستگاههای تهران تقریبا دو برابر استانداردهای آمریکا و ژاپن است. نتایج پژوهشها نشان میدهد که آلاینده ازن حضور رو به رشدی در هوای شهر تهران در فصول گرم سال (نیمه اول سال) داشته است. این روند بنابر استاندارد NAAQS به گونهای بوده است که از بین ۱۰ ایستگاه حائز شرایط بررسی، تنها ایستگاه شهرداری منطقه ۴ توانسته است در سال ۱۳۹۶ استاندارد مربوطه را کسب کند. شاخصهای آلودگی هوا نیز روند افزایشی را علیالخصوص در ماههای خرداد تا شهریور به خوبی نشان میدهند. در سال ۱۳۹۶ براساس معیار استاندارد ایران ۱۰ روز و براساس معیار EPA، ۲۶ روز از نیمه اول سال شاخص بالای ۱۰۰ در میانگین ایستگاهها برای آلاینده ازن به ثبت است. سهم شاخصهای ساعتی نیز در سالهای اخیر رشد داشته و به ثبت ساعاتی با شاخص ناسالم و بسیار ناسالم نیز در ایستگاهها انجامیده است.
روند کاهشی روزهای برقراری حد مجاز در تهران
همچنین در استاندارد سازمان بهداشت جهانی سال به سال از سهم روزهای برقراری حد مجاز کاسته شده است. خلاف این روند برای آلاینده گازی دیاکسیدگوگرد اتفاق افتاده است. بهبود شرایط استاندارد NAAQS در سال ۱۳۹۶ نسبت به دو سال قبل از آن کاملا محسوس است به گونهای که دفعات عبور متغیر معیار از حدمجاز در اکثر ایستگاهها، برقراری استاندارد را تایید میکند. کاهش سالانه شاخص میانگین نیز براساس استانداردهای جهانی ماهها دیده میشود. در استاندارد سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۳۹۶، سهم روزهای پاس شده به حدود ۶۷ درصد رسیده است که نسبت به عدد حدود هفت درصدی در سال ۱۳۹۴ پیشرفت بزرگی محسوب میشود.
دیاکسیدنیتروژن نیز همانند مونواکسیدکربن دارای روند سه ساله قابل ذکری نبوده است. براساس استاندارد NAAQS ذرات معلق آلاینده ۵٫PM2و PM10 بر پایه تمامی معیارهای بررسی شده در شهر تهران وضعیت غیرقابل قبولی دارد. مقایسه میانگینهای سالانه ذرات ۵٫PM2 با حدود استانداردهای NAAQS و ژاپن نشان از فاصله دوبرابری میانگینهای موجود با حد استاندارد دارد. میانگین شاخصهای ۵٫PM2در تهران طی سالهای اخیر اعداد بالاتر از ۱۰۰ را میدهند که نسبت گذشته روند صعودی دارد. همچنین این ذرات با استاندارد شاخص EPA روزهای ناسالم قابل توجهی را برای شهر تهران نشان میدهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد