دولت ناکارآمد و پرمصرف

جهانصنعت – مسعود پزشکیان در ادامه انتهای هفته گذشته به استان اردبیل سفر کرد و در یکی از برنامههای این سفر با سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی استان اردبیل نیز دیدار کرد و با تاکید بر ضرورت توجه به نخبگان و ایجاد فضایی برای پیشگیری از مهاجرت آنان گفت: «انسانهای توانمند و ظرفیتهای کمنظیر در این استان وجود دارد و اگر همین ظرفیتها پای کار بیایند و تصمیمگیریها در سطح استان انجام شود، میتوان تغییرات اساسی ایجاد کرد. نقش ما در دولت این است که موانع را از سر راه شما برداریم؛ چه مقررات دستوپاگیر باشد، چه قوانین مزاحم یا مشکلات اجرایی. باید با همکاری یکدیگر این موانع را برطرف کنیم تا شما بتوانید آزادانه کار کنید و خلاقیت خود را بروز دهید.» رییسجمهور همچنین با اشاره به ضرورت چابک کردن دولت و کاهش هزینههای آن گفت: «در مجلس نیز بحث ما همین بود که دولت باید کوچک شود. نمیخواهیم دولتی با کسری بسازیم که باری بر دوش اقتصاد کشور باشد بلکه باید یاریگر اقتصاد باشیم. این مسیر تنها با همکاری مجلس، فعالان اقتصادی، دولت و مردم عزیز ممکن است.»
این بحث پزشکیان که احتمالا بحثانگیزترین نکته سفر پزشکیان بود همچنین در بخشی از سخنان او در دیدار با شورای برنامهریزی و توسعه استان اردبیل نیز تکرار شد. آنجا که او با اشاره به بحث کوچکسازی دولت گفت: «یکی از مهمترین عوامل تورم، بزرگی بیش از حد دولت است.» رییسجمهور همچنین یادآور شد: «درآمدی وجود ندارد اما همه منابع صرف بزرگتر شدن دولت شده است. برای جبران این وضعیت پول چاپ میکنیم و به این ترتیب خودمان تقاضای اضافی در اقتصاد ایجاد میکنیم.» او با تاکید بر اینکه این نکات را هم در دیدار با رهبری و هم در دیدار با نمایندگان مجلس مطرح کرده، خواستار آن شد که تصمیمهای جدی گرفته شود و گفت: «وقتی ساعت کاری طولانی است اما کاری انجام نمیدهیم، چه معنایی دارد؟! ساعت ۷ میخواهیم برویم و ساعت ۱۳ برگردیم در حالی که عملا کار مفیدی صورت نمیگیرد ولی آب، برق و گاز مصرف میکنیم. واقعیت این است که ما خودمان مقصر اصلی ایجاد تورم هستیم. در مجلس نیز همین موضوع را مطرح کردم و گفتم باید کمک کنیم تا ادارات کوچک شوند. همه میخواهیم رییس باشیم، ماشین داشته باشیم، اتاق بزرگ، منشی، چایخانه و سالن کنفرانس داشته باشیم؛ در حالی که گاه این سالنها در طول هفته فقط یکبار و گاهی در طول ماه حتی یکبار هم استفاده نمیشوند.» پزشکیان همچنین در نشست شورای اداری استان اردبیل بار دیگر عامل اصلی تورم را دولت دانست و هشدار داد که «دولت زیادی بزرگ شده است.»رییسجمهوری همچنین از درخواست خود از رهبری سخن گفت و تاکید کرد که «درخواست کردم که کارمندان ۹ بیایند و ۱۳ بروند چراکه کاری انجام نمیدهیم، کار نداریم که انجام دهیم اما آب و برق و گاز مصرف میکنیم.»
رییسجمهور در ابتدای ماه جاری نیز در سخنانی با اشاره به کسری بودجه ۸۰۰هزارمیلیاردی دولت گفته بود: «تا دلتان بخواهد موسسات و بنیادهایی داریم که هیچ بروندادی ندارند ولی پول به اینها میدهیم. چرا باید به اینها پول بدهیم در حالی که معیشت مردم را نمیتوانیم تامین کنیم؟» سخنانی که باعث شد برخی کارشناسان پرسیدند که چرا دولت به نهادها پول میدهد؛ در حالی که کارکردی ندارند و حضورشان در محل کار نهتنها گرهای از مشکلات پرشمار کشور نمیگشاید بلکه تنها باعث هدر رفت انرژی و ایجاد تورم در کشور میشوند اما در عین حال این سوال هم مطرح است که چرا حتی رییسجمهور که نماد اراده ملت است نمیتواند در بودجه این نهادها تغییر ایجاد کند؟!
موضوع دیگر عدم وجود سرمایه اجتماعی برای ایجاد تغییرات و تعدیل نیرو است که جامعه چنین رویکردی را نمیپذیرد و بهدلیل اینکه مورد قبول نیست در مقابل آن مقاومت خواهد کرد و در نتیجه فضای جامعه متشنج خواهد شد اما مثال موفق کوچک کردن دولت در عصر حاضر، خاویر میلی رییسجمهور آرژانتین است که با شعار کوچک کردن دولت و کاهش هزینههای آن موفق به کم کردن تورم کشور شد اما آیا پزشکیان قادر به اجرای موفق چنین برنامههایی خواهد بود؟!