دولت آزادی عمل ندارد!
جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران
با گذشت یک‌سال از عمر کابینه دولت و با توجه به حضور برخی افراد در دولت که چندان با مشی و راهبرد مدنظر رییس‌جمهور همسو نبودند، کم‌کم زمزمه‌هایی درخصوص لزوم اصلاح و ترمیم کابینه و اعمال تغییراتی در بدنه دولت به گوش می‌رسد.
طبیعتا در بحث از کم و کیف عملکرد دولت‌ها، باید متناسب با مسوولیت‌ها و وظایفی که برعهده دولت و وزیران است، اظهارنظر کنیم و حدود اختیارات رییس و اعضای دولت را به‌عنوان فاکتور اصلی مدنظر قرار دهیم. حال آنکه متاسفانه عدم تناسب اختیارات و مسوولیت‌ها باعث می‌شود نتوانیم به سنجش و داوری درست و دقیقی دست پیدا کنیم چراکه تا وقتی اختیارات رییس‌جمهور و خواست ملت از مقام ریاست‌جمهوری، متناسب با اختیارات شخص رییس‌جمهور نباشد، طبیعتا نمی‌توانیم داوری دقیقی از عملکرد دولت به دست بدهیم.
با این حساب اگر حوزه بررسی ما شخصیت و رفتار آقای پزشکیان در قامت رییس‌جمهور ایران در یک‌سال گذشته باشد، به باور من، او حتی از عموم شهروندان و کلیت جامعه نیز نمره قابل‌قبولی را دریافت خواهد کرد. این ملاحظه در بررسی عملکرد وزیران دولت نیز مطرح است و در واقع از این حیث نیز باید به میزان آزادی عمل رییس‌جمهور در انتخاب وزیران و اعضای کابینه توجه داشته باشم. آنچه مسلم است آقای پزشکیان در انتخاب وزیران با محدودیت‌هایی روبه‌رو بود که باعث شد درنهایت با یک کابینه منسجم روبه‌رو نباشیم.
نکته مهم دیگر انتخاب شعار وفاق ازسوی رییس‌جمهور بود؛ انتخابی که بخشی ناشی از روحیات و ویژگی‌های شخصیتی آقای پزشکیان به‌عنوان سیاستمداری بود که هرگز اهل منازعه نبوده و معتقد است باید از تمام ظرفیت‌ها استفاده کرد.
به هر تفسیر اما آقای پزشکیان به‌دلیل اتخاذ همین رویکرد مجبور شد بیش از دو سوم کابینه خود را به نیروهای جریان رقیب اختصاص دهد. حال آنکه به باور من، نمی‌توان به کابینه برآمده از این شرایط کابینه وفاق گفت چراکه به هر حال این نوع انتخاب به‌معنای درنظر نگرفتن رای مردم و وعده‌های انتخاباتی است. چنانکه در عمل نیز دیدیم که همان افرادی که به بهانه وفاق وارد دولت شدند، در جلسات شورای‌عالی فضای مجازی در بحث «رفع فیلترینگ» برخلاف وعده رییس‌جمهوری و خواست ملت عمل کرده و رای مخالف دادند.
در بررسی عملکرد وزیران دولت اما باید اذعان کنیم که متاسفانه اغلب اعضای کابینه به‌جای اینکه با دولت همراه باشند، ترجیح داده و می‌دهند با رویکردی توام با محافظه‌کاری خود را از آسیب‌های مجلس دور نگه دارند و برنامه‌های‌شان را با مجلس و برخی کمیسیون‌های قدرتمند پارلمان تنظیم کنند و در نتیجه به برنامه‌های دولت و انتظارات مردم توجه نکنند. این موضوع ازجمله در رفتار و عملکرد وزیر راه‌وشهرسازی مشهود است. به هر روی اما نمی‌توان برداشت و داوری دقیقی در مورد عملکرد دولت داشت چراکه برخی وزیران کنونی در دولت پیشین که سرچشمه بسیاری از مشکلات کنونی است، حضور داشته و به‌تعبیری بانی وضع موجود هستند.
باتوجه به آنچه مورد اشاره قرار گرفت، می‌توان گفت که آقای پزشکیان با توجه به روحیات، رفتار، صلابت و ثباتی که در گفتار و رفتارش به‌ویژه در دوران جنگ ۱۲روزه و پس از آن برای دور کردن سایه جنگ از سر کشور باوجود تلاش تندروها داشت، نمره قابل‌قبولی می‌گیرد. در عین‌حال باید بگویم به‌عنوان عضو هیات‌رییسه جبهه اصلاحات ایران و دبیرکل مجمع ایثارگران، از حمایتم از کاندیداتوری آقای پزشکیان و رایی که به او دادم، پشیمان نیستم و از آن دفاع می‌کنم و در مجموع ارزیابی مثبتی از او دارم.
با این همه درمورد ضرورت ترمیم کابینه و لزوم ایجاد تغییر و اصلاح ساختار دولت ممکن است بسیاری از جمله شخص رییس‌جمهور به این جمع‌بندی رسیده باشند اما نکته قابل‌توجه این است که آیا او می‌تواند از اختیار واقعی خود استفاده کند و وزیران و اعضای کابینه را مطابق راهبرد مدنظر خود تغییر دهد؟! آیا رییس‌جمهور می‌تواند مطمئن باشد افرادی که معرفی خواهد کرد، از مجلس رای‌اعتماد می‌گیرند؟! آیا مجلس به این جمع‌بندی رسیده که در امور اجرایی دخالت نکند؟! امروز شاهدیم که مجلس در امور اجرایی دخالت می‌کند اما این رییس‌جمهور و وزیر هستند که باید پاسخگو باشند. همچنین در بسیاری از سطوح، مدیران مدنظر آقای پزشکیان از سد تاییدصلاحیت دستگاه‌های امنیتی عبور نکرده و نمی‌کنند بنابراین اگر اختیارات قانونی به قوه مجریه بازگردد و دست رییس‌جمهور باز باشد، می‌توان انتظار عملکردی بهتر داشت. در همین راستا اگر تصمیم به تغییر در کابینه گرفته شود اما این تغییرات تحت فشار جریان‌های افراطی، پایداری و مجلس قرار بگیرد و برخی دستگاه‌ها نیز پیوسته درمورد صلاحیت فردی، سیاسی، تجربی، فکری و دانش افراد نظر بدهند، با مشکل مواجه می‌شویم. چه آنکه این نهادها صرفا باید درمورد صلاحیت امنیتی افراد اظهارنظر کنند بنابراین تا زمانی که نگاه‌های گزینشی حاکم باشد، نمی‌توان انتظار تغییرات جدی داشت. در پایان معتقدم با وجود تمامی این موانع که پیش‌روی دولت قرار داشته و دارد، این دولت عملکرد قابل قبولی داشته است.
