دورنمای یک آتشبس شکننده
عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات پیشین و استاد ژئوپلیتیک دانشگاه
سهشنبه شب بود که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی به بهانه موضوع درگیری پراکنده در رفح و همچنین اجساد گروگانها، دستور حملات همهجانبه به نوار غزه را صادر کرد و پس از انجام حملاتی که باعث کشته و زخمی شدن دهها تن شد، ظهر چهارشنبه اعلام کرد که دوباره آتشبس آغاز شده است. در خصوص این موضوع و اینکه آیا آتشبس در نوار غزه پس از دو سال جنگ همهجانبه ادامه مییابد، یا اینکه هر لحظه باید منتظر شروع درگیریها بود، باید توجه داشته باشیم که این آتشبس از سوی دونالد ترامپ به نتانیاهو تحمیل شد.
در واقع وقتی صحبتهای ترامپ در کنست اسرائیل و تعاریفی که وی از نتانیاهو کرد را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه میشویم ترامپ قصد داشت نخستوزیر رژیم صهیونیستی را مجبور به پذیرش آتشبس کند، همچنین سفرهای اخیر روبیو، کوشنر، جیدی ونس و ویتکاف به منطقه، همراه با استقرار ۲۰۰نیروی نظامی آمریکا در کنار نوار غزه، حاکی از نوعی عدم اطمینان آمریکاییها به نتانیاهو جهت پایبندی به آتشبس است.
در همین رابطه شاهد هستیم طی روزهای اخیر، نتانیاهو مدعی حملاتی از سوی حماس به نیروهای اسرائیلی شده، هر چند که هیچکس نمیتواند به طور قطع بگوید آیا این موضوع از سوی فلسطینیان صورت گرفته یا اینکه خود اسرائیلیها با استفاده از عواملی که دارند به دنبال تشدید تنشها و شروع دوباره درگیری هستند؟ به عنوان مثال بحث حمله به نیروهای رژیم صهیونیستی در رفح در حالی مطرح میشود که پیش از این حماس تاکید کرده بود که این منطقه در اختیار اسرائیل بوده و نیروهای حماس نفوذی در آنجا ندارند بنابراین به نظر میرسد نتانیاهو در حال انجام اقداماتی است که به آمریکا و سایر کشورها نشان دهد حماس آتشبس را نقض کرده است.
در همین راستا میتوان گفت نتانیاهو و کابینه او به دنبال این هستند که به نحوی آتشجنگ را روشن نگه دارند، هر چند که از استمرار جنگ همهجانبه نیز هراس دارند زیرا در صورت شروع دوباره درگیریها به صورت سابق مشخص میشود که خود نتانیاهو پشتپرده درگیریها قرار دارد. در چنین شرایطی برای بررسی دورنمای آینده میتوان گفت از یک منظر ایالاتمتحده خواستار تداوم آتشبس است زیرا ترامپ آن را به عنوان دستاورد خود معرفی کرد.
با توجه به تحولات صورت گرفته به نظر میرسد که امکان شروع جنگ همه جانبه و حضور دوباره رژیم صهیونیستی در نوار غزه نیز مانند آنچه در طول دو سال گذشته رخ داد، چندان میسر نباشد. در نتیجه ممکن است به صورت مقطعی شاهد حملاتی از سوی رژیم صهیونیستی به نوار غزه باشیم اما اینکه نتانیاهو بتواند دوباره آتشبس را نقض کرده و جنگ را مجدد آغاز کند، کار چندان آسانی در پیش نخواهد داشت.

