31 - 10 - 2016
دلایل و اهمیت سفر موگرینی به تهران
دکتر صلاحالدین هرسنی*
مسوول ارشد سیاست خارجی و امور امنیتی اتحادیه اروپا دیروز برای سفر یک روزه وارد تهران شد. موگرینی با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و حسن روحانی رییسجمهور دیدار کرد. این سفر در حالی صورت میگیرد که در هفته گذشته ایران آمادگی خود را برای پذیرش انجام مذاکرات حقوق بشری با اتحادیه اروپا اعلام کرد. در کنار این دلیل که به اتخاذ تمهیدات و برنامهها و اولویتهایی برمیگردد قرار است پیرامون موضوعات حقوق بشری مذاکراتی صورت گیرد و همچنین در کنار تلاش برای گشایش دفتر دیپلماتیک دائمی اتحادیه اروپا در تهران، موگرینی با توجه به اینکه ایران به عنوان یک بازیگر مهم و کلیدی منطقه محسوب میشود درخصوص همکاریهای دوجانبه به ویژه در مورد تحولات سوریه و تنشزدایی با ریاض با مقامات ایران مذاکره کرده است.
با دلایلی که برای سفر موگرینی اقامه شد، جای این پرسش باقی است که سفر او به تهران چه اهمیتی دارد؟ در اینباره باید گفت اگر موگرینی بتواند مقامات ارشد ایران را در گشایش دفتر این اتحادیه متقاعد کند در واقع به بخشی از دغدغههای اتحادیه اروپا بابت وضعیت حقوق بشر در ایران پایان داده است. از سوی دیگر اجراییسازی هدف ایران نباید با تردید در تهران مواجه شود یا آنکه مقامات ایرانی موگرینی را مامور پنهان آمریکا بدانند و تاسیس این دفتر در تهران را به معنی تشکیل و تاسیس حکومت خودمختار چراکه طرف مورد مذاکره ایران اتحادیه اروپاست نه آمریکا. اتحادیه اروپا در روزگاران پسابرجام نشان داده است که میتواند شریکی قابل اعتماد در عرصههای تجاری، اقتصادی و سیاسی برای ایران باشد. بنابراین تهدید خواندن اجراییسازی این اهداف میتواند ایران را در مظان اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر قرار دهد. تردیدی نیست که اگر اتحادیه اروپا بتواند پاسخ خود را در راستای شفافیت، راستیآزمایی و اعتماد ایران بگیرد، ابعاد مناسبات دو طرف گستردهتر خواهد شد و حتی کمک خواهد کرد که از کارشکنیهای آمریکا بر سر برجام جلوگیری شود. در باب اهمیت دیگر سفر موگرینی همین بس که اتحادیه اروپا به فراست بر مصائبی که در سوریه و عراق جاری است به خوبی آگاه است. اینکه اتحادیه اروپا برای حل بحران سوریه به مساعی جمیله ایران نظر دوخته است، قبل از هر چیز ناشی از اهمیت و جایگاه ایران در مناسبات منطقه است. اتحادیه اروپا سخت میداند ایران بیش از همه در مبارزه با داعش صداقت نشان داده است و نقش زایدالوصفش در پایان بخشیدن به فتنه داعش در منطقه بر هیچ کشوری پوشیده نیست.
تردیدی نیست که در سایه شناسایی این نقش، تهران خواهد توانست از همراهی و بهرههای اتحادیه اروپا در مسیر چالشهای محتمل پیشرو برخوردار شود، بدیهی است که بخشی از فرصتی که اتحادیه اروپا بر سر راه ایران قرار داده است، مستلزم همکاری و پاسخ مقامات تهران نیز هست. در عین حال نباید از تلاش موگرینی به نمایندگی از اتحادیه اروپا برای تنشزدایی در رابطه تهران و ریاض هم غافل ماند چراکه اگر قرار است تفاهم با ایران به حل بحرانهای منطقه کمک کند بهطور قطع با برطرف شدن موانع سیاسی در رابطه تهران- ریاض متصل و مرتبط است که به همین دلیل هم موگرینی از تهران راهی ریاض شد. در این راستا لازم است مقامات ایران از فرصتهای پیشرو بیشترین استفاده و بهره را ببرند و آینده مناسبات خود با دنیا را با حمایت اتحادیه اروپا هموار سازند.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بینالملل
S.Harsani.k@gmail.com
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد