3 - 04 - 2021
دغدغه رهبری
ابوذر ندیمی*
مقام معظم رهبری در سخنان نوروزی امسال خود توجه ویژهای به اقتصاد و معیشت داشتند که از جهات مختلف قابل توجه و حائز اهمیت است؛ نخست اینکه اصل اعتنا به موضوع معیشت در کنار فرهنگ مبارک است زیرا ناداوریهایی که در اجتماع نسبت به اقتصاد میشود موجبات نگرانی است. بنابراین اولین فایده اعتنای مکرر به تولید و فعالیتهای اقتصادی تکیه به واقعیات است که اتفاقا از لوازم رهبری است. بدیهی است که رهبر بدون توجه دادن به مسائل مهم جامعه نمیتواند اثرگذاری مثبت داشته باشد.دومین نکتهای که باید به آن توجه کرد، توجه قوا، ارکان و دیگر مجموعههای حکومت به اقتصاد است. وقتی توجه رهبری به اقتصاد و فرهنگ باشد توجه آنان را نیز در عمل و با رویکرد عملگرایانه خواهیم داشت. در واقع ارکان مختلف حکومت ناگزیر خواهند بود که خواسته یا خدای نکرده ناخواسته، به اقتصاد، معیشت و مشکلات موجود توجه ویژه داشته باشند و در راستای آن عمل کنند.سومین نکته قابل تامل مساله برونمرزی و آثار آن بر اقتصاد است. به هر حال تحریم واقعیت انکارناپذیر است و بدیهی است که بدون برنامه داشتن، پیگیری کردن و نقد داشتن نسبت به موضوع مدیریت اقتصاد جنگی نمیتوان عملکرد مثبتی در مواجهه با واقعیت تحریم که بسیاری از مسائل را در ذهن و زندگی مردم ایجاد کرده است، داشت.
مساله چهارم نیز بحث ذخایر و منابع است. به طور طبیعی اقتصاد در جنگ از ذخایر استفاده میکند. به تعبیر دیگر در اقتصاد تحریمزده و کرونا گرفته باید توجه داشت که اقدامات مضاعفتر از سال قبل باشد. کمترین دلیلش نیز آن است که به ناچار از پساندازهای خود استفاده کرده و با کمبود بیشتری مواجه خواهیم بود.
نکته دیگر کامل کردن هدفگذاریهای پیشین است. شروع اهداف قطعا مبارک است اما اصل نتیجهگیری است. روشنتر آنکه نمیتوان بعد از سالها اسمگذاری، آثار مشعشع این گرایش را در زندگی مردم نشان نداد چراکه اکنون دیگر هم سطح انتظارات بالا رفته و هم هزینهها بیشتر شده است. ضمن آنکه واقعیات بیرونی نیز اثرگذارتر شده است. مشکلات اقتصادی مثل بیکاری و گرانی که در دو سال اخیر با وجود عملکرد ابتدایی دولت، در راستای زندگی مردم آثار قابل اعتنایی داشته و خواست مردم برای رفع این مشکلات و برگشت به وضعیت قبلی که نیازمند اقدامات عمومی است، توجه به نتیجهگرایی در هدفهای پیشین را بیشتر کرده و توجه به وضعیت دو سال اخیر نیز دغدغه رهبری است.
این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که رهبری باید بر اساس دید واقعبینانه جامعه را اداره کنند. از یک سو آرمانهاست و از سوی دیگر واقعیات که قضاوت ایجاد میکند. واقعگرایی برخلاف خیالگرایی در زندگی مردم اثر بیشتری دارد. اگر آرمانهای گذشته را پیگیری نکرده باشیم قطعا در جامعه بیباوری و بیاعتمادی ایجاد میشود. با این تفسیر اقتصاد همچنان مساله اصلی و با فاصله از موضوعات دیگر در اولویت نخست است. طبیعی است که همه توان حکومت و نه فقط قوه مجریه نیز باید معطوف به اقتصاد شود زیرا اقتصاد محسوسترین موضوعی است مردم روزانه تحت عنوان سفره با آن مواجه هستند.
* مشاور محمدباقر نوبخت در سازمان
برنامه و بودجه
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد