6 - 05 - 2024
دست خالی «ماکرون» در مقابل «شی»
محمدرضا ستاری- همزمان با نزدیک شدن به شصتمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان چین و فرانسه، شی جین پینگ در سفری کمسابقه راهی پاریس شد تا در مکانی خاص که از کودکی مورد علاقه ماکرون بوده، از او استقبال شود. با این حال، فارغ از نمادهایی که این سفر را برجسته میکند، سوال مهم این است که در میانه تشدید اختلافات میان غرب و چین، این سفر چه دستاوردهایی میتواند برای دو طرف داشته باشد؟
در این رابطه رویترز با اشاره به سفر شی به پاریس گزارش داده که محور اصلی سفر دو روزه رییسجمهوری چین به فرانسه، گفتوگو در خصوص نقش چین در توقف جنگ اوکراین و موازنه تجاری میان دو کشور است، اما از آنجا که این سفر مقارن شده با تشدید تنشهای تجاری میان اروپا و چین به نظر میرسد که اهداف این سفر چندان سهلالوصول نباشد. به عنوان مثال در دیماه سال گذشته فرانسویها خواستار بررسی بیشتر روی واردات خودروهای چینی بودند و همزمان پکن نیز طی اقدامی تلافیجویانه اعلام کرد محدودیت برای واردات برخی کالاهای ساخت اروپا به ویژه فرانسه را بررسی خواهد کرد.
طبق آنچه که از سوی یکی از مشاوران کاخ الیزه اعلام شده، چینیها از شرکای کلیدی روسیه هستند و هدف اصلی اروپاییها این است که از طریق چین، اهرم فشاری بر روسیه جهت مهار بحران اوکراین پیدا کنند. به همین دلیل است که برخی کارشناسان غربی معتقدند، مقامات اروپا به ویژه رییسجمهوری فرانسه باید این نکته را به شی القا کند که اگر خواهان تعمیق روابط با غرب است، باید نقطهنظرات آنها را در خصوص جنگ اوکراین و مسائل مشترک اقتصادی جدی بگیرد.
سفر شی جینپینگ به پاریس، تنها چند هفته پس از سفر اولاف شولتس صدراعظم آلمان به پکن صورت گرفته است. در این میان هرچند که آلمانیها اکنون با مشکلات اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند، اما همچنان اصلیترین وزنه اقتصادی اروپا و نیز بزرگترین شریک اقتصادی چین در اتحادیه اروپا هستند. در نتیجه بررسی نتایج سفر صدراعظم آلمان به چین نشان داد که شولتس بیشتر روی مسائل اقتصادی متمرکز بوده و از طرح موضوعات استراتژیک و پیچیده در دیدارش با شی خودداری کرده است.
با این حال هرچند که برخی شرکتهای بزرگ آلمانی همچنان در حال سرمایهگذاریهای هنگفت در چین هستند، اما به طور کلی بررسی دادههای تجاری اروپا با چین نشان میدهد، روند به سمت کاهش سرمایهگذاری در چین حرکت میکند. به گفته برخی از تحلیلگران، حدس زدن دلیل چنین موضوعی سخت نیست زیرا علاوه بر اینکه اقتصاد چین هم با چالشهای متعددی مواجه شده، این کشور دیگر مکانی جذاب برای سرمایهگذاری غربیها محسوب نمیشود بنابراین به نظر میرسد که تمرکز اصلی شی در سفرش به فرانسه، گفتوگوی راهبردی در خصوص مسائل اقتصادی و تجاری باشد هرچند که کارشناسان معتقدند شی چندان هم مطمئن به اخذ امتیازات بیشتر از ماکرون نیست.
چین همچنان چین است
با تمامی این احوال، طبق گزارشی که مجله دیپلمات در خصوص سفر شی به پاریس منتشر کرده، چین با وجود تمامی مشکلاتش همچنان قطب بزرگ اقتصاد جهانی بوده و به تنهایی ۱۸درصد از اقتصاد جهان را به خود اختصاص داده است.
از سوی دیگر از نظر استراتژیک نیز موقعیت و جایگاه این کشور به خصوص در شرق آسیا همچنان به گونهای است که طرفهای غربی به راحتی توان محدود کردن آن را نخواهند داشت. بنابراین در حالی که شی به دنبال حفظ جایگاه اقتصادی چین در تعامل با فرانسه است به احتمال زیاد ماکرون هم امیدهای زیادی برای متقاعد کردن شی جهت ایفای نقشی جدیتر در حل بحران اوکراین و رایزنی با روسیه در این جهت دارد. با این حال یک نکته در خصوص جنگ اوکراین و نقش چین در نزدیکی و حمایت از روسیه بسیار قابل تامل است اینکه وضعیت کنونی به طور قطع به نفع چین بوده و پکن از تمامی مزایای یک روسیه ضعیف جهت بهرهبرداریهای اقتصادی و استراتژیک سود میبرد.
همچنین شرایط فعلی نشان میدهد که چینیها با وجود انتقاداتی که اروپاییها از این کشور در جهت حمایت از روسیه در جنگ اوکراین دارند، همچنان در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا متحدانی برجسته دارد. نمونههای بارز چنین متحدانی مجارستان و صربستان هستند و سفرهای شی به بوداپست و بلگراد به خوبی نشان میدهد که اولویتهای پکن در قاره اروپا کدام کشورها هستند.
در نتیجه به گفته تحلیلگران، چالش مهم ماکرون در سفر شی به پاریس، معنا بخشیدن به مذاکراتی است که ممکن است خروجی چندان چشمگیری نداشته باشد چراکه مساله اصلی اروپا با چین در حال حاضر عدم همصدایی کشورهای اروپایی در مواجهه با پکن است بنابراین همزمان با چندپارگی منافع میان کشورهای اروپایی در مواجهه با چین، شی جینپینگ به راحتی میتواند از تضاد منافع به نفع خود بهرهبرداری کرده و از کارت روسیه در شرایطی که اروپاییها درگیر مهمترین چالش ژئوپلیتیکی خود با پوتین هستند، به نفع خود به مدت طولانی استفاده کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد