دزدی برق در روز روشن
جهان صنعت– در حالی که از فرسودگی شبکه برق، راندمان پایین نیروگاه‌ها، استخراج رمزارز و مشترکان پرمصرف در سمت تقاضای برق به عنوان عوامل تشدید ناترازی از آنها یاد می‌شود، به تازگی به این لیست برق دزدی هم اضافه شده است. آنطور که وزیر نیرو اعلام کرده است بیش از ۳هزار مگاوات از برق کشور از طریق انشعابات غیرمجاز مصرف می‌شود؛ پدیده‌ای که اگرچه پیش از این هم مطرح بوده اما رونمایی از عدد ۳هزار مگاوات بر عجیب بودن موضوع افزوده است.
مساله ناترازی برق فقط به کاهش ظرفیت تولید نیروگاه‌ها و شدت مصرف برق منتهی نمی‌شود؛ برق دزدی را هم حالا باید به آن اضافه کرد؛ معضلی که ریشه در استخراج رمزارزها دارد. از نیمه دوم دهه۹۰ که تب استخراج رمزارزها در ایران داغ شد و ارزانی برق عامل گسترش مزارع رمزارز در ایران شد، دزدی برق هم رواج یافت. این روش دزدی که ظاهرا هیچ نظارتی هم بر آن نیست، از خطوط اصلی انتقال برق صورت می‌گیرد. آنطور که عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو گفته انشعابات غیرمجاز برق بیش از ۳هزار مگاوات است.
وزیر نیرو می‌گوید: براساس قانون امکان واگذاری انشعاب قانونی به افراد وجود ندارد اما تخمین زده می‌شود این دسته از مصرف‌کنندگان برق کشور را بدون هیچ نظارت و کنترلی مصرف کنند. این مساله یکی از چالش‌های جدی شبکه برق است و نیاز به همراهی حقوقی و قضایی برای یافتن راهکارهای پایدار و قانونی دارد.
او بر لزوم تداوم همکاری دستگاه قضا و وزارت نیرو برای مقابله با جرایم حوزه انرژی، کاهش تخلفات در مصرف و کمک به حفظ پایداری شبکه ملی برق تاکید کرد و گفت: مسوولان قضایی نیز ضمن اعلام حمایت از برنامه‌های وزارت نیرو، بر تسهیل فرآیندهای حقوقی برای برخورد با متخلفان و حمایت از زیرساخت‌های حیاتی کشور تاکید کردند.
به گفته علی‌آبادی مصرف غیرقانونی برق توسط استخراج‌کنندگان رمزارز همچنان ادامه دارد، به طوری که تاکنون بیش از ۲۵۰هزار دستگاه ماینر غیرمجاز کشف شده که مصرفی بالغ بر هزار مگاوات داشته‌اند. تخمین زده می‌شود در حال حاضر بین ۲ تا ۳هزار مگاوات برق کشور به صورت غیرقانونی در این حوزه مصرف می‌شود. برای مقابله موثر با این پدیده، نیاز به همکاری تنگاتنگ با قوه قضاییه و جرم‌انگاری صریح این رفتار داریم.
پیش از شروع ناترازی برق اکثر مزارع رمزارز از برق مجاز استفاده می‌کردند، در واقع مجوز رسمی از وزارت صمت داشتند. امروز اما این مجوزها لغو شده و هیچ مزرعه جدید رمزارزی اجازه فعالیت ندارد، با این حال فعالیت ماینرها متوقف نشده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که ۹۵درصد مزارع کشف شده از طریق انشعاب غیرمجاز و به اصطلاح «برق دزدی» فعالیت می‌کنند. توانیر تخمین می‌زند که در حال حاضر بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰مگاوات مصرف برق توسط ماینرهای غیرمجاز در کشور صورت می‌گیرد.
مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر با تایید عددهای وزیر نیرو می‌گوید: ۳هزار مگاوات برق غیرمجاز ناشی از استفاده غیرمجاز از ماینرها در کشور وجود دارد. اگر بتوانیم این تعداد رمزارز را کشف کنیم، معادل سه نیروگاه اتمی بوشهر است که ساخت آن ۱۰سال زمان می‌برد، در حالی که رمزارزها به سادگی هرچه تمام‌تر از طریق لنج‌ها و مبادی غیرمجاز به طور قاچاق وارد کشور شده و با اتصال به شبکه سراسری برق کشور موجب تضییع حقوق بیت‌المال و در عین حال و تشدید ناترازی برق نیز می‌شوند.
به گفته رجبی‌مشهدی، قطعا همکاری پلیس امنیت اقتصادی در کشف و جمع‌آوری رمزارزها و تجهیزات مرتبط با این پدیده و در نهایت تحویل آن به مقامات قضایی خیلی می‌تواند به صنعت برق در کاهش ناترازی کمک کند.
آنطور که وزیر نیرو گفته است هر ماینر مصرف برقی در حد یک کولر گازی دارد که به طور ۲۴ساعته کار می‌کند، یعنی حدود ۲کیلووات.
علی‌آبادی تاکید کرد: من با فناوری رمزارز مخالف نیستم. حتی کارت‌های بانکی امروز نوعی رمزارز به حساب می‌آیند اما آنچه با آن مخالفم، گسترش غیرقانونی و غیرمجاز استخراج رمزارز در کشور است اما ماینرهای غیرمجاز به صورت مخفیانه افزایش پیدا کرده‌اند، البته مصرف برق غیرعادی را از طریق فیدرها و دیسپاچینگ شناسایی می‌کنیم. به گفته او، پدیده ماینینگ غیرمجاز یک دزدی است. این کار زشت و ناپسند است و باید با آن مقابله شود. روزانه تعداد قابل توجهی ماینر غیرمجاز کشف می‌شود.
