در کوتاهمدت باید کاری کرد
محمدصادق جنان صفت
شهروندان این سرزمین باستانی در این روزها گیج و سردرگم شده و زیستی درهم تنیده با نگرانی و نارضایتی را تجربه میکنند. یک چیز مشترک میان ایرانیان ساکن در سرزمین در این روزهای سرسامگرفته این است که مدیران کشور توانایی کارشناسانه برای جمع کردن انبوهی از مشکلات ریز و درشت در همه عرصهها بهویژه در میدان کسبوکار و تامین معیشت مردم را از دست داده و هیچ برنامه کارآمدی برای کوتاهمدت در دست ندارند. اگرچه در روزهای تازهسپریشده وزیر اقتصاد گفته است دولت اقتصاد را رها نکرده و تصریح کرده که یک برنامه ۱۷مادهای تنظیم شده است اما کارشناسان و فعالان اقتصای باور دارند که باید نخست از برنامهها رونمایی شود، سپس در بوته نقد قرار گیرند و بعد معلوم شود این برنامه ۱۷گانه زور لازم برای جابهجا کردن وزنه سنگین تنگناها را دارند یا خیر.
چه باید کرد و چه میتوان در این وضعیت انجام داد و گام نخست از کجا باید برداشته شود؟ مثل روز روشن بوده که درد بزرگ افتاده بر جان اقتصاد بیمار این است که دولت و بانک مرکزی توانایی تامین ارز مورد نیاز برای اداره اقتصاد را از دست دادهاند. آنها میگویند اگر بانک مرکزی و دولت بتوانند بر مساله کمبود عرضه ارز استیلا یابند و راهی برای تعادل در عرضه و تقاضای ارز پیدا کنند میتوان امیدوار بود که در کوتاهمدت این میزان فشار بر شهروندان و نیز برای اقتصاد وارد نشود.
آیا راهی برای به دست آوردن ارز مورد نیاز در کوتاهمدت برای کشوری مثل ایران با این همه استعداد در منابع طبیعی وجود ندارد؟ واقعیت این است که سیاست خارجی ایران راههای کمک گرفتن از غرب را به این دلیل که این اتحاد سیاسی عامل اصلی مشکلات است را مسدود کرده و غرب در اینباره منتظر برخی انعطافهای سیاسی از سوی ایران است. آیا جمهوری اسلامی میخواهد و میتواند به دور از همه پیشینه و نیز وضع موجود درخواست کمک از اتحادیه اروپا کند؟ شاید اگر چشماندازی روشن برای برنامه ایران در مجادله با غرب تصویر و ترسیم شود بتوان از این مسیر به درآمد ارزی کوتاهمدت دست یافت. راه دیگر اما این است که جمهوری اسلامی از دو،سه شریک بزرگ سیاسی خود که میگوید با دو کشور پیمان راهبردی دارد درخواست کمک کند. به طور مثال آیا رهبری چین حاضر است دستکم برای یک دوره کوتاهمدت و البته با حسابوکتاب دقیق نیاز ارزی به ایران کمک کند؟ برای اینکه ایران بتواند به منابع ارزی بخش کوچکی از ذخایر ارزی چین دسترسی داشته باشد از این کشور بخواهد نفت ایران را برای یکسال و به قیمتهای منصفانه پیشخرید کرده و وجوه آن را به حساب ایران واریز کند. اگر برخی در ایران باور دارند چین متحد راهبردی ایران است و رهبری چین هم این را قبول دارد الان زمان مناسبی برای راستیآزمایی چین است. ایران میتواند بر حمایت کشور چین در کوتاهمدت اتکا کند؟
