19 - 06 - 2021
دریاچه ارومیه با پول زنده نشد!
عیسی کلانتری دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه و رییس سازمان محیطزیست روزهای گذشته در حالی از هزینهکرد ۱۱ هزار میلیارد تومانی ستاد احیای دریاچه ارومیه برای احیای این دریاچه طی هفتسال اخیر دفاع کرده است که وعده احیای این دریاچه سال ۱۴۰۱ داده شده اما اکنون به سال ۱۴۰۶ موکول و به گردن دولت بعدی انداخته شده است، آن هم در شرایطی که اخیرا اعلام شد اگر حقآبه مورد نظر دریاچه به آن نرسد تمام برنامههایی که برای احیای آن تنظیم شده است برباد رفته و این دریاچه احیا نخواهد شد.
سمیه رفیعی رییس فراکسیون محیطزیست مجلس شورای اسلامی در واکنش به اظهارات کلانتری گفته است، احیای دریاچه ارومیه قربانی سیاست بازی و شعارهای انتخاباتی دولت روحانی شد، پول کشور هم به تبع آن قربانی شده و مسوولان ستاد احیای دریاچه باید پاسخگو باشند که با میلیاردها سرمایه کشور به بهانه احیای دریاچه را چه کردهاند.
این نماینده مجلس از قاطعیت مجلس برای تحقیق و تفحص از ستاد احیای دریاچه ارومیه و نظارت بر عملکرد آن خبر داد و ابراز کرد: حرف و ادعای مسوولان ستاد را بدون ادله منطقی نمیپذیریم، چون ناظر فنی در حال پیگیری واقعیت است و مسوولان ستاد احیا نمیتوانند با ارائه گزارشهایی مثبت همچون گزارشهایی که به رییسجمهوری میدهند ما را اقناع کنند.
پس از اعلام خبر کلیدخوردن این طرح تحقیق و تفحص از سوی رییس فراکسیون محیطزیست، عیسی کلانتری با انکار اشتباهات ستاد احیا، طرح تحقیق و تفحص را زیر سوال برده و آن را حاصل اجماع نمایندگان آذربایجانغربی دانست که به دنبال کشت چغندرقند در حوضهآبریز ارومیه هستند، و ابراز کرد: این کار نه تنها به قیمت خشکشدن دریاچه و از دسترفتن آب نیست بلکه به لحاظ اقتصادی نیز بهصرفه نبود. هیچ احمقی در دنیا چنین کاری نمیکند!
رویگردانی ستاد احیای دریاچه ارومیه از نظریههای کارشناسی
برای احیای دریاچه ارومیه، ستاد ملی احیا ۱۹ پروژه کلان را تعریف کرده بود که تنها بر سه محور کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، آوردن آب جدید از حوضههای آبریز ارومیه (انتقال بین حوضهای)، و استفاده از آبهای رود که قبلا در حوضه آبریز مورد استفاده قرار میگرفته است تمرکز شده و بر اساس گزارش مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری، با تمرکز پروژهها بر مسائل سازهای، احیای دریاچه ارومیه از یک مساله اجتماعی به یک اقدام سیاسی از سوی دولت تبدیل شده و به همین دلیل احتمال حاکمیت نظریههای کارشناسی در آن از همان سالهای ابتدایی به حداقل رسید. این رویکرد باعث شد، تمرکز برای طرحهای انتقال آب با اشکال سازهای نسبت به اقناع افکار مردم (به ویژه کشاورزان و باغداران دو استان درگیر با مساله) برای تغییر الگوی کشت بیشتر باشد در حالی که تمرکز برای تقاضای تالاب چالشهای هیدروپلیتیکی را به همراه دارد که از همان ابتدا از سوی کارشناسان محیطزیست مورد انتقاد قرار گرفت.
حجت میانآبادی پژوهشگر دیپلماسی آب با اشاره به اظهارات رییس سازمان محیطزیست گفت: در زمان صدارت کلانتری در وزارت جهادکشاورزی این مشکلات برای دریاچه ارومیه به وجود آمده و وی سعی دارد با استفاده از کلمات غیرعلمی و اغراقآمیز که صرفا جنبه ژورنالیستی دارد از پذیرش عملکرد خود فرار کند.
افزایش سطح تراز عمومی به معنای احیای دریاچه نیست؛ اکوسیستم ارومیه دچار مشکل شده و تنها با تزریق آب این مشکل حل نمیشود
وی کلانتری را جزو سه شخصیت اصلی در چهار دهه گذشته دانست که بیشترین نقش را در به وجود آوردن بحران آب در ایران داشتهاند و در حال حاضر به جای اینکه پاسخگوی عملکردش باشد که چرا امنیت آبی حوضه دریاچه ارومیه را فدای امنیت غذایی کرده است، در این دوره به مقام دبیری ستاد احیای دریاچه ارومیه منصوب شده و باز هم همان راه اشتباه گذشته را دنبال میکند.
میانآبادی با اشاره به گزارش مفصل مرکز استراتژیک ریاستجمهوری درباره روند اشتباه احیای دریاچه ارومیه گفت: در کجای دنیا راهی که باعث بیماری یک اکوسیستم شده را به عنوان راهکار احیا دوباره به کار میگیرند؟ همین مدیریت سازه محورانه دریاچه را به این روز انداخته است و باز هم با تزریق آب میخواهند دریاچه را احیا کنند، وقتی از احیا صحبت میکنیم باید بدانیم منظورمان از احیا چیست؟ آیا به سطح تراز عمودی رسیدن به معنی احیاست؟ خیر، در نظام تخصصی، احیا به معنای احیای اکوسیستم است و اکوسیستم باید به حدی برسد که بتواند بدون دستگاههای مصنوعی به حیات خود ادامه دهد.
وی به فراموشی سپرده شدن مسائل زیستمحیطی و اجتماعی در روند احیای هزارانمیلیاردی این دریاچه تاکید و اظهار کرد: به اسم احیای یک دریاچه، مسائل زیستمحیطی کنار گذاشته شده و با پولپاشی و ادامه رویکرد و سازهای کمر به نابودی این اکوسیستم بستهاند.
بودجه ۱۱ هزار میلیارد تومانی احیای دریاچه ارومیه بینظیرترین حجم کمکهای زیستمحیطی در طول پنج دهه گذشته بوده است که به درستی از آن استفاده نشد، در حالی که دریاچه ارومیه به حالت خشکسالی طبیعی اقلیم خود پس از دو سال پربارشی بازگشته و وزارت نیرو اعلام کرده است که بیشتر از حقابه مورد نیاز دریاچه در این مدت آب را به سوی آن رها کرده است، اما باز هم شاهدیم که دریاچه احیا نشده است.
مناقشات اجتماعی اوج میگیرد
میانآبادی روش احیای سازهای دریاچه ارومیه را محکوم به شکست دانست و پیشبینی کرد: مناقشات اجتماعی تا پنج سال دیگر در این حوضه آبریز به وجود میآید و مردم و دستگاههای نظارتی باید بپرسند این ۱۱ هزار میلیارد کدام چالش اجتماعی را در این چند ساله در حوضه ارومیه حل کرده است؟
به نظر میرسد دیدگاههای سازه محورانه حاکم بر ستاد احیای دریاچه ارومیه، باعث شده مسوولان به جای همراه کردن ذینفعان دریاچه و تغییر الگوی مصرفشان، طی این سالهای ارزشمند، سعی کنند با کمک طرحهایی همچون انتقال آب و رهاسازی آب سدها، فاضلاب شهرهای اقماری به صورت موقتی عملکرد مثبتی از خود به نمایش بگذارند و حال با وجود حساس شدن دستگاههای نظارتی و مجلس به نحوه هزینهکرد این حجم از بودجه عمومی کشور باید پاسخگو باشند که چرا به جای تغییر گفتمان حاکم آبی در این منطقه، سعی کردند صورت مساله را با روشهای تکنوکراتی پاک کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد