27 - 11 - 2022
خطر نابودیپیشروی جنگلهای زاگرس
گروه جامعه- در جریان برگزاری دومین کنفرانس ملی مخاطرات محیطزیست زاگرس با نگاه ویژه به راهبردهای مدیریت و برنامهریزی کنترل مخاطرات محیطزیست منطقه ارزشمند زاگرس که در سالن همایشهای بینالمللی سازمان حفاظت محیطزیست برگزار شد، به مسایلی زیستمحیطی زاگرس از جمله اثرات سوء سدسازی، کاهش چهار متری ارتفاع تودههای جنگلی، فرسایش هفت برابر استاندارد خاک در این ناحیه و همچنین بیان راهکارهایی برای نجات جنگلهای زاگرس پرداخته شد.
مشکلات بیشمار پیشروی زاگرس
به گزارش خبرگزاریها، هومان خاکپور، دیدهبان طبیعت بختیاری در این کنفرانس با اشاره به تردد مداوم کامیونهای زغال در منطقه زاگرس، استفاده از زغال در زاگرس را سوغاتی مرگبار توصیف کرد و کشت دیم و تخریب اراضی مرتعی و جنگلی زاگرس را از عواملی دانست که تاثیرات منفی بسیاری بر منطقه گذاشته است و به بیان عوامل دیگری که به تخریب هرچه تمام تر محیطزیست در زاگرس میانجامد نیز پرداخت.او در ادامه فرسایش ۴۰ تن در هکتار خاک را هفت برابر استاندارد جهانی دانست و گفت: «این در حالی است که سبزکوه جزو مناطق حفاظتشده به شمار میرود.»
خاکپور به مطالعات انجام شده در استان چهارمحال و بختیاری اشاره کرد وگفت: «بیش از ۶۰ هزار هکتار از زمینهای این استان خشکیده شده بودند که این وضعیت ناشی از نوع مدیریت در حوزه اکوسیستم جنگلی و مرتعی است.»
به گفته خاکپور بیش از ۱۲۰ مزرعه خاکی پرورش ماهی در زاگرس وجود دارد که قرار بود از این تعداد فعالیت پنج مزرعه با حکم دادگاه متوقف شود اما در نهایت این کار محقق نشد. همچنین از سوی دیگر جادهسازی در جنگلهای زاگرس و زبالههای بیمارستانی و پسماندهای خطرناک بر این منطقه تاثیر منفی گذاشته است.
این فعال محیطزیست در ادامه یادآور شد که پنج سد با ظرفیت بالای ۱۴ هزار میلیارد مترمکعب آب در حال بهرهبرداری است و سد خرسان ۳ هم با ظرفیت دو هزار میلیارد مترمکعب آب قرار است، تاسیس شود. اگرچه نمیتوانیم مانع راهاندازی این سد شویم اما باید تلاش کنیم آنقدر هزینههایش بالا برود که خرسان یک و دو به بهرهبرداری نرسند.
معاون محیط انسانی سازمان محیطزیست:در مقابل هر تخریب محیطزیستی ایستادهایم
در این کنفرانس سعید متصدی، معاون سازمان حفاظت محیطزیست با اعلام خبر عدم تایید اجرای ۴۸ درصد پروژههای دارای مجوز ارزیابی زیستمحیطی در سال جاری، گفت: این در حالی است که تا سال گذشته از یک هزار و ۵۰۰ پروژه عمرانی و توسعهای کشور تنها پنج پروژه رد شده بود و ما در مقابل هرگونه تخریب محیطزیست ایستادهایم و مخالفت سازمان با احداث سد شفارود در گیلان را به طور صریح اعلام کردهایم.
به گفته او این سازمان از یک سال گذشته تاکنون هیچ مجوزی برای احداث سد و هرگونه پروژه آب رسانی صادر نکرده است و اگر هم فعالیتی در زمینه فعالیتهای آبرسانی در این مدت انجام شده باشد قطعا دارای مجوز ارزیابی زیستمحیطی است.
معاون سازمان حفاظت محیطزیست شرایط حال حاضر محیطزیست ایران را میراث گذشته دانست و گفت: مجوز احداث سد خرسان، شفارود، تونل انتقال آب بهشت و حتی عملیات اجرایی آنها در دولت گذشته رخ داده است و امروز ما با تحمل فشارهای بسیاری در مقابل این شرایط ایستادهایم.
متصدی ادامه داد: برخی فعالیتهای عمرانی و توسعهای، خساراتی به همراه دارد که جبران آن، امکانپذیر نیست به عنوان مثال احداث سد خرسان در منطقه زاگرس موجب میشود تا دسترسی به آبشارهای کم نظیری که در منطقه وجود دارد سخت یا به عبارت بهتر غیرممکن شود در حالی که این آبشارها برای جذب توریست از پتانسیل بالایی برخوردار هستند و نهایتا همین امر منجر به ایجاد تخریبهای بیشتر در طبیعت برای ایجاد مسیر دسترسی دیگری به این آبشارها خواهد شد.
وی همچنین اعلام توقف احداث سد خرسان از سوی سازمان حفاظت محیطزیست را همراستا با این اهداف دانست و با بیان اینکه افراط و تفریط در حوزه محیطزیست غلط است، گفت: «امروزه دنیا به نقطه تعادل رسیده است و به دنبال مجموعهای از فعالیتها برای دستیابی به نقطه مطلوب در زندگی انسانهاست.»
متصدی ادامه داد: «به طور قطع در منطقه زاگرس به جاده نیاز داریم چراکه مطالبه مردم است اما لازم است ارزش محیطزیست برای مردم مشخص شود تا آنها در حفظ محیطزیست با ما همراه شوند و این آگاهی از ارزش حفظ محیطزیست همان نکته مغفول آموزشهای ماست.»
درویش: ارتفاع متوسط تودههای جنگلی زاگرس ۴ متر کاهش یافته است
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست با اعلام این خبر که ارتفاع متوسط تودههای جنگلی زاگرس از ۱۲ متر به هشت متر کاهش یافته است، گفت: «همچنین چتر تاج پوشش ۷۵ درصدی درختان زاگرس به کمتر از ۲۵ درصد کاهش یافته است و این در حالی است که میلیونها درخت بلوط در طول یک دهه گذشته خشک شده است که تشدید ریزگردها را به دنبال داشته است.»
محمد درویش با اشاره به اینکه هر هکتار جنگل پهن برگ میتواند سالانه تا دو هزار مترمکعب آب را در خاک نفوذ دهد و از هدر رفت آن جلوگیری کند، یادآور شد که سرعت نفوذ آب در خاک جنگلی دستکم ۴۰ برابر خاک غیرجنگلی است و افزود: «بنابراین حراست از رویشگاههای جنگلی به طور همزمان دو کارکرد مثبت دارد یکی اینکه سفرههای زیرزمینی را پر میکند و دیگر اینکه با کاهش ضریب هرز آب، از جابهجایی خاک و هدر رفت آب جلوگیری میشود.»
به گفته وی حفظ رویشگاه شش میلیون هکتاری زاگرس به معنی تامین آب برای نیاز شرب مردمان کلانشهری است که ۱۲ برابر تهران امروز جمعیت دارد و به تنهایی میتواند تشنگی ۱۵۰ میلیون انسان را از بین ببرد. همچنین با وجود اهمیت جنگلهای زاگرس هنوز بیش از ۶۰ درصد عشایر و ۱۰ درصد روستانشینان زاگرس به چوب درختان زاگرس به عنوان سوخت و زغال نگاه میکنند که نگرانکننده است.
درویش در پایان گفت: «باید تلاش کنیم با کمک دانش میان رشتهای، وابستگی معیشتی به جنگلهای زاگرس را کاهش دهیم، همچنین با برنامهریزی موجب رونق کسب و کار سبز و استحصال انرژیهای نو شویم.»
مدیر طرح حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی: نیمی از جنگلهای زاگرس در ۵۰سال آینده از بین میرود
در این کنفرانس همچنین شیرین ابوالقاسمی، مدیر طرح حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی با بیان این مطلب که بعد از هفت سال سردرگمی، طرح حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی اکنون به برنامهریزی علمی در زمینه اجرایی کردن این طرح رسیده است، گفت: «این منطقه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که اگر مراقب آن نباشیم آن را از دست خواهیم داد.»ابوالقاسمی ادامه داد: «پراکنش منطقه زاگرس در ۱۱ استان کشور است که ۳۲ میلیون هکتار از خاک کشور را به خود اختصاص داده است و جنگلهای زاگرس وسعتی حدود شش میلیون هکتار دارد که بیش از دو هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی و جانوری در آن وجود دارد، متوسط بارش در آن حدود ۸۰۰ میلیمتر در سال است و بیش از ۵۰ درصد آب کشور را تامین میکند.»ابوالقاسمی گفت: «طرح حفاظت از تنوع زیستی زاگرس به صورت پایلوت در حدود ۴۰۰ هزار هکتار در چهار استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و فارس در حال اجراست.»وی فعالیتهای انسانی مانند جادهسازی، برداشت بیرویه از منابع زیر زمینی و بریدن درختها را عواملی دانست که حیات این منطقه را تهدید میکند و همچنین فرونشست را یکی از پیامدهای برداشت بی رویه آب برشمرد که اکنون در استان فارس فرونشستهایی تا ۱۸ متر نیز دیده میشود و افزود :« نیمی از جنگلهای زاگرس در ۵۰ سال آینده از بین میرود.»
مدیر طرح حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی در ادامه ناآگاهی جوامع محلی را مشکلی دانست که در این منطقه وجود دارد و افزود: «در این طرح خط قرمزهایی برای کریدورهای حساس منطقه تعیین شده است اما مردم آن را نمی شناسند و از خط قرمز عبور میکنند که در این صورت هم به خود و هم به محیطزیست آسیب میزنند.»گفتنی است ناحیه رویشی زاگرس شامل سلسه جبال زاگرس، وسیعترین و اصلیترین رویشگاه گونههای مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.
جنگلهای بلوط منطقه زاگرس از منتهی الیه شمال غربی ایران (استان آذربایجان غربی) آغاز و سپس غرب (استانهای ایلام و لرستان) و جنوب غرب ایران (استانهای کهگیلویه و بویراحمد و فارس) را طی میکند و در بین ۱۱ استان واقع در ناحیه رویشی زاگرس، استانهای فارس، لرستان و خوزستان مقامهای اول تا سوم را از نظر وسعت رویشگاههای جنگلی و درختی دارا هستند. همچنین جنگلهای زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با شش میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگلهای ایران را تشکیل میدهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونههای جنگلی زاگرس را بلوطها شامل میشوند و در حال حاضر با مخاطرات محیطزیستی بیشماری مواجهند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد