16 - 04 - 2020
خرید جهیزیه از سمساریها
مریم بهنام راد- سیر از گرسنه خبر ندارد امروز مصداق دولتمردانی است که مردم با ساخت دیوار اعتماد با تمام آمالها و آرزوها به آنان رای دادند تا به سهم کوچکی که حقشان است برسند؛ رفاه و آسایش. در حقیقت تیم اقتصادی دولت تدبیر نشان داده که فقط مرد روزهای آرام است و هیچ طرح و برنامهای برای روزهای سخت ندارد؛ موضوعی که متاسفانه رییسجمهور هم به آن توجهی نداشته و طی ماههای اخیر، با وجود اعطای مسوولیتهای فراوان برای رفع این مشکلات از سوی حاکمیت، نتوانسته است برنامهریزی جدی و کاربردی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور و مردم داشته باشد.
قدرت خرید کالا از مردم گرفته شد آنان فقط میتوانند شکمشان را با نون بخور و نمیر سیر کنند و مجالی برای خرید کالا و لوازمخانگی نمیماند. هرچند این نیز یکی از نیازهای اساسی و مطالبه جدی مردمی با پیشینه قوی و کشوری با ثروت بالاست اما انگار قراره برگردیم به چهل سال گذشته.
وقتی سری به خیابانهای تهران، پایتخت کشور عزیزمان بزنیم میبینیم سمساریهایی که طی سالهای گذشته در انتظار مشتری بودند که با چربزبانی کالاهای دستدوم و به اصطلاح از خانه درآمده را میفروشند تبدیل به گالری شیک و باکلاس مردم شده و مادری برای تامین جهیزیه دخترش از این سمساری به اون امانتفروشی میرود تا بتواند وسیلهای برای نوعروسش پیدا کند.
از ابتدای سال تاکنون قیمت همه کالاها روند صعودی بهخود گرفته است و دیگر با جیب مردم همخوانی ندارد و به قول خریداران قیمتها به سرعت از دخل و خرج آنها جلو زده است. سیر صعودی قیمت اقلام مصرفی مردم در ماههای اخیر آنچنان محسوس و آزاردهنده بوده که در هر کوچه و بازاری حرف از اوضاع نابسامان معیشتی مردم در میان است. این روزها اقشار متوسط و کم درآمد جامعه، چارهای جز کاهش خرید مایحتاج روزانه خود ندارند. موضوعی که مردم را نسبت به آینده نگران کرده و هر یک از آنها در جستوجوی پاسخی قطعی از جانب مسوولان مربوطه هستند. به ناچار بخشی از مردم دست از خرید کالا کشیدند و سعی میکنند با لوازمخانگی و خودروی خود کنار بیایند. بخش دیگری از مردم که توان تغییر کالای خود را ندارند سراغ تعمیرات رفتند. البته بخش بزرگی از مردم با خرید کالاهای دستدوم میخواهند مایحتاج زندگی خود را فراهم کنند حتی برای تامین جیهزیه کالای دستدوم جای خود را در خانه تازهعروسها پیدا کرده است. با توجه به اینکه قیمت کالاهای مصرفی چنان ترمز بریده که برخی مسوولان مربوطه به جای ارائه راهکار مناسب، تنها نظارهگر این جریان هستند و هرازگاهی با ایراد سخنانی نسنجیده، اعلام وجود میکنند.
سیل گرانی تا کجا ویران میکند
به لطف تدابیر دولتمردانمان کسبوکار سمساریها نیز جان تازه گرفت. الان همه چیز دستدوم دارد از گوشی موبایل گرفته تا کامپیوتر، طلا و جواهر، مبل، لوازم صوتی و تصویری، لوازم برقی، ظروف آشپزخانه و هرچه که فکرش را میکنید و نیاز یک خانه و خانواده است سمساریها بهترین جا برای کسانی میشوند که میخواهند اجناس دستدومشان را بفروشند. البته به کمی عقبتر برگردیم اقشار خاص و جزئی از مردم به دنبال این نوع کالا بودند اما حالا چی؟!
شاید این روزها دیگر خبری از خرید و فروش سمسارها به شیوه قدیم نباشد، سمساریها هم جای خود را به فناوریهای نوین و مبادله کالا در فضای مجازی دادهاند. در این فضا میخرند و میفروشند. در نهایت، پول را کارت به کارت میکنند یا حضوری تحویل میگیرند. در غیاب سنت، میلیاردها تومان پول هر روز جابهجا میشود. سایتهایی هم هستند که فضایی شدهاند برای آنکه مردم کالاهایی که از دستشان خسته شدهاند یا دیگر نیازشان ندارند را بفروشند روزها شاید چند صد نفر کالاهای خود را در این سایتها عرضه میکنند و کار و کاسبی سمسارها را کساد کردهاند؛ دیگر کمتر وانتی را در کوچه و پسکوچههای شهر میتوان یافت که با بلندگو آمادگی خود برای خرید کالاهای دستدوم و مستعمل مردم را فریاد بزند. بلکه همه چیز جای خود را به خرید و فروشهای اینترنتی در فضای مجازی داده است. اما هنوز مناطقی در تهران است که فضای خرید و فروش لوازم کهنه را حفظ کردهاند. امروز این مراکز با گرانیها رونق بیشتری گرفته است. یکی از خیابانهای شلوغ شرق تهران سالهاست که محل فروش کالاهای دستدوم است. کسبه این منطقه عمدتا امانتدار کالای از خونه درآمده اهالی و مناطق دیگر شهرمان هستند. هرچند فضای مجازی و سایتهای مختلف جا پای این کسبه گذاشتهاند اما هنوز این مغازههای قدیمی بوی لوازمخانگی کهنه را میدهد. سری به چند مغازه زدیم و از اوضاع فروش از صاحبانش جویا شدیم.
به گفته یکی از فروشندگان همین خیابان، ما انتظار نداشتیم این روزها اینقدر مردم به دنبال لوازم دستدوم بیایند. این شهروند کاسب با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم گفت: اینقدر تقاضای لوازمخانگی دستدوم بالا رفته که در برخی موارد با کمبود کالا روبهرو شدهایم و نمیتوانیم به خواستههای شهروندانمان پاسخ بدهیم. این فروشنده با ابراز تاسف از وضعیت موجود گفت: شاید در ظاهر این موقعیت برای من کاسب خوشایند باشد اما این سیل ویران تا کجا میخواهد پیش برود. مشتریان تک و توک در حال وراندازی اجناس مغازه هستند، اکثر اجناس نو هستند و به آنها نمیآید که دستدوم باشند. به اعتقاد این فروشنده سمساری در حال حاضرخدمات سمساریها به نوعی موجب صرفهجویی اقتصادی خرید لوازم منزل برای خانوادههایی است که تمکن مالی چندانی ندارند که اکنون عده زیادی از مردم را پوشش میدهد بر همین اساس میزان استقبال و رونق بازار دستدومفروشان هر سال بهتر از سال قبل و هر روز بهتر از دیروز است، خاصه در سال جاری که به دلیل گرانیهای افسارگسیخته، در صنف سمساران غوغایی برپا میشود.
ثروتمندان هم متضرر شدند
اما از سوی دیگر یکی دیگر از این سمسارهای فعال در این خیابان معتقد است بازار آنها خیلی وقت است کساد شده و مردم دیگر نمیآیند و برای خرید کالا، سری به سمساری بزنند بلکه آنها ترجیح میدهند که به صورت اینترنتی از طریق سایتها کالای مورد نیاز خود را بیابند و معامله کنند.
وی ادامه داد: برخی از مردم البته هنوز هم به سمساریها اعتقاد دارند و میگویند که وقتی کالایی را از نزدیک ببینند و بخرند، بهتر از آن است که برای خرید یک کالا از اینترنت، حتما به منزل فرد فروشنده مراجعه کرده و کالا را از نزدیک ببینند و بخرند یا شاید هم نخرند، بنابراین اعتماد بیشتری به کالای خریداری شده از سمساریهای محله خود دارند.
به گفته این سمسار، تا سالهای گذشته برخی برای ویلای شمال خود برای خرید کالا به سمساری مراجعه میکنند و کالای مورد نیاز خود را میخرند، میتوانستند چانه بزنند و وقتی هم پایشان به مغازه میرسد، همه چیز در دسترسشان است و دیگر نیازی نیست که برای خرید هر کالا از اینترنت، از این خانه به آن خانه بروند. اما امروز مردم برای تامین لوازمخانگی مایحتاجشان به سراغ ما میآیند.
یکی دیگر از سمسارها به گردش چند صد میلیونی خرید و فروش کالاهای دستدوم در سالهای قبل اشاره میکند و گفت: کالاهایی که از شمال شهر تهران خریداری کرده و به مردم مرکز شهر تهران میفروشد، سود خوبی برایش دارند، چراکه مردم در شمال شهر تهران، تمایل بیشتری نسبت به تغییر چیدمان منزل خود دارند اما این موضوع نیز طی ماههای اخیر تا حدودی کمرنگتر شده است.
از جنگ اقتصادی فراتر رفتیم
خرید و فروش لوازم کهنه و دست چندوم نه کار خلافی است نه غیرقانونی اما با این شرایط و بی پول شدن مردم و گرانی کالاهای نو که فقط مخصوص عدهای تولید و یا وارد میشود خیلی برازنده کشورمان نیست. بنابراین به سراغ جمعی از روسای چند اتحادیه مختلف رفتیم تا از نگاه آنها، عوامل منجر به گرانیهای کمسابقه اخیر را که در اکثر اقلام تا بیش از ۷۰ درصد برآورد شده، مورد بررسی قرار دهیم. در مجموع، عوامل مهمی چون جهش چشمگیر ارزی، سوءمدیریت در تولید و توزیع اقلام پرمصرف و همچنین عدم برخورد قانونی با متخلفان، به عنوان مقصران اصلی گرانیهای اخیر عنوان میشوند.
ابراهیم درستی، رییس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاههای صوتی، تصویری و گوشی تلفنهمراه در خصوص مجبور شدن مردم برای خرید لوازمخانگی دستدوم به جای لوازم نو به «جهان صنعت» میگوید: باید بپذیریم در جنگ اقتصادی قرار گرفتهایم و الزاما باید از مسیر مشکلات عبور کنیم. اما متاسفانه این جنگ خیلی فراتر از حدش رفته است. به گفته درستی، اکنون قیمت ارز و دلار تعیینکننده قیمت و حتی لوازم صوتی و تصویری در بازار است. نرخ تبدیل دلار به پول ایران بیترمز و بیمهار و با شتابی شگرف به سوی مرزهایی که باور آن در ذهن کمتر کارشناسی بود و بیش از اندازه حتی بدبینان پیش میرود.
درستی با تاکید بر اینکه در این شرایط اقتصادی، قیمتها بالاست، نقدینگی بالاست و بازار در رکود ادامه داد: این برای اقتصاد بسیار نامناسب است، قیمتها سرسامآور بالا رفته و در بخشی نیز با کمبود کالا مواجه شدهایم. درستی تاکید کرد: با وجود برخی از ناملایمات باید توجه داشت که هرچند اکنون سیاستگذاری و تصمیمسازیها در عرصه اقتصاد خیلی خوب نیست اما باید با تدابیر خاص از این بحران بگذریم. وی افزود: باید دید دلایل گرانیفروشی چیست کالا داخلی است یا خارجی؟ کالای داخلی با چندده درصد افزایش قیمت که از سوی کارخانجات اعمال شده فروخته میشود اما برای افزایش قیمت کالای خارجی نرخ ارز را ملاک قرار میدهند. وی گفت: جنگی که در حال حاضر ایجاد شده یک جنگ واقعی است، اشتباه ما این است که هنوز دنبال ایدهآلها هستیم باید بگویم که ما این مهم را خیلی جدی نگرفتهایم و ایرادات در حوزه تصمیمگیری را کسی نفی نمیکند.
به گفته درستی، مردم در مضیقه به سر میبرند و در این رکود بیشترین ضربه را خوردند، نبود قدرت مالی مردم را وادار به خرید لوازم صوتی و تصویری و گوشی همراه دستدوم کرده است که این مورد پسند نیست. وی تصریح داشت: هرچند در جنگ اقتصادی به سر میبریم اما با مدیریت بر نظام بازار میتوانیم از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنیم.
سخن آخر
حالا که مردم در بسیاری از محافل میگویند متولیان و مسوولان امر نتوانستهاند بازار و شرایط آن را تحت کنترل درآورند و آن را به سمت عادی شدن پیش ببرند، این مردم هستند که باید عزم جدی نشان دهند و خود دست به عادیسازی شرایط بزنند، چون اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، قشر ضعیف جامعه نابود خواهد شد، قشر متوسط توان خود را از دست خواهد داد و هرچه بیشتر به سمت فقر خواهد رفت و تنها قشر مرفه جامعه هستند که فاصله خود را هر روز با دهکهای پایینتر از خود افزایش میدهند. اکنون با وجود اعلام برخی آمارهای رسمی از سوی نهادهای دولتی، مساله تورم و افزایش قیمتها به اندازه کافی مشهود است. افزایش قیمتها تقریبا اندکی بعد از صعود قیمت دلار در بازار آغاز شد. این تورم ابتدا در بازار کالاهای سرمایهای مانند مسکن، سکه و طلا شروع گشت و در ادامه بازار خودرو را هم تحت تاثیر قرار داد. حالا در این مرحله از این افزایش قیمتها، بازار کالاهای ضروری و مطالبهای مردم هم دستخوش تغییراتی اساسی شد.
هر روز تورم از معیشت سبقت میگیرد و مردم عقب نشینی میکنند. متقاضی برای خرید کالاهای دستدوم ۴۰ درصد نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده است. هرچند کالاهای دستدوم نیز به مراتب گرانتر از قبل شده. با این حساب باید دید چه بر سر مردم میآید؟ بازار در بلاتکلیفی است خدا کند از این بحران به خوبی عبور کنیم.
داوود عبداللهی فرد، رییس اتحادیه سمساران و امانتفروشان، با بیان این مطالب در ادامه به «جهان صنعت» میگوید: گرانی چهار برابر کالا و لوازمخانگی و مورد نیاز، مردم را به سمت خرید کالای دستدوم سوق داده است. مردم دیگر پول خرید جنس نو را ندارند؛ تمایل مردم به اجناس دستدوم بیشتر شده است. عبداللهیفرد ادامه داد: کاهش قدرت خرید و افزایش قیمت اجناس نو به ویژه در سالجاری باعث شده که مردم تمایلی به فروش اجناس دستدوم خود نداشته باشند، چراکه برای جایگزین کردن آن باید هزینه چندین برابری پرداخت کنند.وی با اشاره به تاثیر شرایط اقتصادی کشور بر کار سمساران اظهار کرد: کاهش قدرت خرید مردم و همچنین افزایش چشمگیر قیمت اجناس نو، فعالیت سمساران را تحت تاثیر قرار داده است.به گفته عبداللهیفرد گرانی کار را به جایی رسانده که مردم برای تامین جهیزیه وارد بازار کالای دستدوم میشوند که متاسفانه این شایسته مردم نیست. رییس اتحادیه سمساران و امانتفروشان افزود: در حال حاضر اختلاف قیمت کالای دستدوم و نو بسیار زیاد است. برای مثال اگر فردی بخواهد یخچال دستدوم خریداری کند طی سالهای قبل با رقم بسیار پایین خریداری میکرد اما امروز به دلیل گرانی ناگزیر هستند با مبالغ بالاتر لوازم مورد نیاز منزل را تهیه کنند.
عبداللهی ادامه داد :افزایش قیمت ارز در فروردینماه و تصمیم دولت در تخصیص ارز دولتی چهار هزار و ۲۰۰ تومانی بدون محدودیت در واردات انواع کالا از گوشی تلفن همراه گرفته تا خودرو، لوازمخانگی و.… به بهانه تنظیم بازار، چند ماه اخیر سال را به ماههای طلایی برای رانتخواران تبدیل کرده است. رانت، رانت است، فرقی هم نمیکند؛ خواه این رانت در بازار مسکن، تلفن همراه، لوازمخانگی و ارز باشد، خواه در بازار خودرو. به ویژه زمانی که بحث دلار چهار هزار و ۲۰۰ تومانی مطرح باشد که این روزها اختلاف قیمتش با بازار آزاد با تدابیر خاص دولتیها دستکم هشت هزار تومان شده است!
وی یادآور شد: مردم نباید این طور برای گذراندن یک زندگی درسطح متوسط از خواستهها و الزامات اصلی زندگی خود چشمپوشی کنند. به دنبال اجرای برخی سیاستهای اشتباه دیگر قدرت خرید از مردم گرفته شده و این شایسته کشورمان نیست. گرانی کالا باعث شده تمایل مردم به فروش کالاهای دستدوم را کاهش داده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد