خرمای ایرانی پشت سد هزینه‌ها
جهان صنعت– خرما به‌عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی ایران، جایگاهی ویژه در سفره غذایی و صادرات غیرنفتی کشور دارد. این میوه پرخاصیت علاوه بر ارزش تغذیه‌ای بالا و نقش مهم در تامین ویتامین‌ها و انرژی مورد نیاز اقشار مختلف جامعه، سهم قابل‌توجهی در ارزآوری و توسعه صادرات کشاورزی ایفا می‌کند. ایران با تولید گسترده خرما در استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی، پس از مصر در رتبه دوم تولید جهانی قرار داشته و سالانه صدها‌میلیون دلار از محل صادرات این محصول به دست می‌آورد. به همین مناسبت، روز ملی خرما (۲۵شهریورماه) فرصتی است برای توجه دوباره به ظرفیت‌های این محصول و چالش‌هایی که پیش‌روی تولید و بازار آن قرار دارد. رشید فرخی، رییس انجمن ملی خرما در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه سرانه مصرف خرما در کشور حدود ۵/۷کیلوگرم است، اظهار کرد: در برخی استان‌ها این میزان تا ۳۰کیلوگرم و در برخی دیگر تنها ۲کیلوگرم است. این اختلاف نشان می‌دهد ظرفیت بالایی برای افزایش مصرف در کشور وجود دارد. وی خرما را محصولی مغذی دانست که می‌تواند نیازهای پروتئینی و ویتامینی به‌ویژه در میان جوانان و نوجوانان را تامین کند. فرخی تاکید کرد: ایران پس از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان است. حدود ۷۰درصد تولیدات در داخل مصرف می‌شود – چه به‌صورت مستقیم و چه در صنایع تبدیلی و ۳۰درصد آن نیز به صادرات اختصاص دارد؛ ارزش صادرات خرمای ایران به‌طور سالانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰میلیون دلار است.
رییس انجمن ملی خرما با اشاره به موانع صادرات گفت: دستورالعمل‌های متعدد و محدودیت‌ها باعث از دست رفتن اعتماد بازارهای هدف و تجار شده است. صادرات به طور مستقیم با تولید پیوند دارد و هرگونه محدودیت یا ممنوعیت، تولیدکننده و کشاورز را متضرر می‌کند. فرخی به چالش انرژی در بخش خرما اشاره کرد و افزود: کمبود برق در چاه‌های کشاورزی و خاموشی‌ها در فصل اوج رسیدن محصول، خسارت زیادی به تولید می‌زند. در دماهای ۵۵درجه، تنش آبی کیفیت و کمیت خرما را کاهش می‌دهد و حتی انتقال محصول به سردخانه نیز با مشکل مواجه می‌شود زیرا درست در همان زمان پیک مصرف برق و خاموشی داریم. وی با اشاره به هزینه‌های تولید گفت: قیمت نهاده‌های کشاورزی به شکل نجومی و حتی فراتر از نرخ تورم کشور افزایش یافته است.
این امر باعث بالا رفتن قیمت تمام‌شده محصول برای کشاورزان شده و فشار سنگینی بر آنان وارد می‌کند. فرخی درباره سیاست‌های دولت در زمینه قیمت‌گذاری بیان کرد: من مخالف قیمت‌گذاری منطقی نیستم اما ورود به دستورالعمل‌های دستوری اقتصاد را آسیب‌پذیر می‌کند. کشاورز هم مانند سایر اقشار تحت‌تاثیر تورم ۴۰ تا ۵۰درصدی است و محصول او نیز باید متناسب افزایش یابد. اقتصاد دستورپذیر نیست و اگر چنین بود امروز اقتصاد ما در شرایط بهتری قرار داشت. رییس انجمن ملی خرما از اعمال مالیات یک‌درصدی بر خرما در روزهای اخیر انتقاد کرد و گفت: این اقدام در شرایطی که کشاورز با مشکلات صادرات، تحریم‌ها و افزایش هزینه‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند، جای تعجب دارد و فشار مضاعفی بر این صنعت وارد می‌کند. فرخی با اشاره به مالیات یک‌درصدی بر صادرات خرما گفت: این تصمیم صرفا به‌عنوان یک منبع درآمدی دیده شده است و نه برای حل مشکلات بخش آب کشور. ارزش صادرات کل محصولات کشاورزی ایران حدود ۵/۴ تا ۵میلیارد دلار بوده و یک‌درصد آن تنها ۲۰ تا ۳۰میلیون دلار خواهد بود. این رقم در برابر درآمدهای بزرگ نفتی یا هزینه‌های عظیم حوزه انرژی هیچ تاثیری ندارد و عملا صرف بهبود وضعیت آب هم نخواهد شد.
منبع: تجارت نیوز
