26 - 06 - 2021
خدمات متقابل بازارهای بدهی و سرمایه
همزمان با ریزش بازار سرمایه در سال گذشته، دولت انتشار اوراق در بازار بدهی را افزایش داد. این روند که به موازات تداوم رکود و افت بازار سرمایه رخ میداد سبب ایجاد نارضایتیهایی میان اهالی بورس شد و این باور را در آنان تحکیم کرد که بازار بدهی به رقیبی برای بازار سرمایه بدل شده و نهتنها در دوره رکود بورس و ترس سرمایهگذاران از خرید سهام، نقدینگی را به سمت خود جذب میکند، بلکه بخشی از نقدینگی شرکتهای دولتی حاضر در بورس را هم نصیب خود کرده است. این باور را البته نمیتوان نادرست دانست؛ به ویژه آنکه گروههای بانکی و شرکتهایی که دولت همچنان به عنوان بزرگترین سهامدار آنان شناخته میشود، بهطور دستوری بخش بزرگی از نقدینگی خود را به جای بازار سرمایه وارد بازار بدهی کرده بودند تا دولت بتواند از طریق انتشار اوراق با سود تضمینی، تامین مالی کند. با این حال کارشناسان بازار سرمایه نیز در کنار صاحب نظران اقتصادی بر اهمیت جایگاه بازار بدهی در اقتصاد و خدمات متقابل دو بازار بدهی و سرمایه تاکید میکنند. محمدمهدی مومنزاده کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه یکی از بازارهای مهم اقتصادی کشور بازار بدهی است، گفت: بازار بدهی به بازار سهام و سهامداران این بازار کمک میکند. وی بیان کرد: انواع سهام بازارهای مختلف بورس و فرابورس روی میز انتخاب یک معاملهگر است؛ سرمایهگذار میتواند از بین آنها گزینه مناسب سرمایهگذاری را انتخاب کند که در این فرآیند بازار بدهی میتواند بخشی از انتخاب یک سرمایهگذار در سبد سرمایهگذاریاش، قلمداد شود.
به گفته مومنزاده بازار بدهی بازاری است که در آن انواع اوراق بدهی و یا اوراق تامین مالی با سررسیدهای مختلف معامله میشود؛ خاستگاه این بازار انتشار اوراق تامین مالی برای بخشهای اقتصادی چون دولت، شهرداریها و شرکتها است و همچنین اوراقی که در طول این چند سال به خصوص با تغییراتی که در قوانین بازار سرمایه داشتهایم به بسته ابزارهای بازار بدهی اضافه شده است. مومنزاده اظهار کرد: بازار بدهی گزینههای سرمایهگذاری ما را متنوعتر و متعددتر میکند و در شرایطی که بازار سهام وارد فاز نزولی میشود، بازار بدهی میتواند بازدهی خوبی را برای سرمایهگذاران فراهم کند.
این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: از سال گذشته دولت سپردههای بلند مدت را دوباره احیا کرد یعنی از سال ۹۹ دوباره شاهد فعال شدن سپردههای دو ساله از سوی دولت بودیم؛ به طوری که بخشی از سپردههای یک ساله ما که نزدیک به ۱۲۰ هزار میلیارد تومان سپرده یکساله تبدیل به سپرده دو ساله شده است. وی با تاکید بر اهمیت بازار بدهی افزود: در حال حاضر دولت نزدیک به ۱۳۰هزار میلیارد تومان در بودجه سال ۱۴۰۰، انتشار اوراق بدهی دیده است.
وی به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: از دلایل مهم تقاضا برای اوراق بدهی میتوان به جایگزین شدن اوراقی که سر رسیده میشوند، اشاره کرد به طوری که در سال ۱۴۰۰، نزدیک به ۶۶ هزار میلیارد تومان اوراق سر رسیده میشوند. وی افزود: موضوع دوم مساله فوق صندوقهای درآمد ثابت هستند که با احتساب رشد نقدینگی، تقریبا ۸ درصد نقدینگی را صندوقهای درآمد ثابت به خود اختصاص میدهند و پس از رشد نقدینگی چیزی نزدیک به ۸ درصد را میتوانند به خود اختصاص میدهند.
مومنزاده تصریح کرد: موضوع سوم، سه درصد سپردههای بانکی است که بانکها ملزم شوند به اندازه ۳ درصد سپردههای خود اوراق بخرند که جمع اینها نزدیک به ۱۳۰ هزار میلیارد تومان میشود.
وی در ادامه اظهار کرد: وجوهی هم که از سپردههای کوتاهمدت به سپردههای بلندمدت منتقل میشود تنها برای دو درصد بوده است بهطوری که برای ۲ درصد بازدهی بدون ریسک ۱۲۰ هزار میلیارد تومان جابجا میشود و این یعنی یک تقاضای بالقوه بسیار قوی جهت انتشار اوراق.
ماندگاری منابع در بازار سرمایه
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر منافع بازار بدهی بیان کرد: این بازار پایداری و ماندگاری منابع در بازار سرمایه را افزایش میدهد. مومنزاده درباره اینکه مردم تا چه اندازه با این بازار آشنایی دارند، اظهار کرد: به نظر من، مردم بازار بدهی را میشناسند به طوری که در اردیبهشت و خرداد ۹۹ که بازار سهام پررونقتر بود، حدود ۱۰ درصد حجم معاملات اوراق بدهی مربوط به سهامداران خرد و یا سرمایهگذاران خرد بود. وی با بیان این مطلب که مردم خیلی از این بازار دور نیستند و با آن آشنایی دارند، افزود: وظیفه ما آشنا کردن افراد با این بازار است بهطوری که دولت و نهادهای مالی باید در خصوص ابزارهای درآمد ثابت بازار سرمایه برای مردم صحبت کنند و آنها را برای استفاده از این ابزارها تشویق کنند.
بازار بدهی نقطه کانونی بازار سهام
مومنزاده همچنین با بیان اینکه ما با رویکردهای قبلی نمیتوانیم شاهد رشد بازار سرمایه باشیم، بیان کرد: در همین راستا نیازمند نهادها، ابزارها و خدمات جدید در بازار سرمایه هستیم. به گفته این کارشناس بازار سرمایه در صورتی که بازار به سمت یک شرایط تعادلی و مثبت پیش رود، منابع ابزارهای با درآمد ثابت به سهام تبدیل میشود و به همین دلیل است که توسعه بازار بدهی در نهایت ماندگاری و پایداری ، منابع بازار سرمایه را بیشتر و به بازار سهام کمک میکند. وی در ادامه سخنان خود متذکر شد: بازار بدهی نقطه کانونی بازار سهام برای تغییر نهادهای بازار سرمایه است؛ بنابراین به شدت نیاز به تغییر در نهادهای بازار داریم چرا که با نهادهای فعلی بازار سرمایه نمیتوانیم افقی که برای بازار بدهی مد نظر است را محقق کنیم.
مومنزاده با بیان اینکه بازار بدهی برای سهامداران خرد سودمند است، گفت: با توجه به اینکه ما بر استفاده از تئوری پرتفوی تاکید میکنیم، بنابراین بخشی از منابع میتواند برای اوراق با درآمد ثابت و بازار بدهی اختصاص یابد به ویژه در شرایط نزولی بازار و زمانی که سپردههای بانکی به سایر بازارها ترجیح داده میشود.
تامین مالی دولت از طریق انتشار اوراق
وی در خصوص کمک بازار بدهی به دولت و اقتصاد کلان افزود: این بازار بر تشکیل سرمایه و رشد اقتصادی، تامین کسری بودجه دولت و نظم بخشی به عملیات دولت کمک بزرگی میکند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه عنوان کرد: زمانی که اوراق منتشر میشود، نشان دهنده وجود نظمی بر عملیات است بنابراین از وقتی دولت خواستار انتشار اوراق بوده، مباحث مالی از جمله درآمدها و بدهیها و از همه مهمتر جریان وجه نقد شرکتهایی که اوراق را منتشر میکنند نیز منظمتر شده است. وی تصریح کرد: زمانی که سود میاندورهای باید پرداخت شود در همان زمان منابع، دو یا سه روز قبل طبق قراردادهایی که در انتشار اوراق وجود دارد، باید منابع آماده و در اختیار سپردهگذاری قرار گیرد تا به دارندگان اوراق تقسیم شود و چنانچه این اتفاق نیفتاد، ضامن باید منابع را تامین کند. مومنزاده با اشاره به این مطلب که همیشه نظم مالی در باز پرداختهای اوراق وجود داشته است، بیان کرد: نظم موجود باعث دفاع ما از بازار بدهی شده است چرا که سرمایهگذاران حقیقی را به سمت آن جذب میکند.
نیاز دولت و مردم به بازار سرمایه برای توسعه کشور
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بازیگران بازار بدهی متفاوت از بازیگران بازار سهام هستند و یا حداقل انتظارات متفاوتی را از سرمایهگذاران خود دارند. به گفته مومنزاده زمانی که بازار سهام در اوج و رونق خود است، بازار بدهی از منظر معاملات حقیقیها و سهامداران خرد رونق دارد و چنانچه معاملات حقیقیها و حقوقیها در بازار بدهی رشد یابد، اتفاقات خوب برای بازار سهام نیز دور از انتظار نیست. وی تاکید کرد: زمانی که بازار سهام بالا و یا پایین میشود، یافتن مقصر مهم نیست بلکه باید به دنبال توسعه بازار باشیم. مومنزاده در ادامه با عنوان اینکه بازار همیشه تلاطم دارد، افزود: با نگاهی به بازدهی صندوقهای مختلف طی یک دهه متوجه میشویم که در صندوقهای درآمد ثابت نزدیک به ۱۶۰ درصد، صندوقهای سهامی ۳۲۰۰ درصد و در صندوقهای مختلط نزدیک به ۱۵۰۰ درصد بازدهی را شاهد بودیم. وی یادآور شد کمتر بازاری را داریم که در فاصله ۱۰ تا ۱۲ ساله بدین شکل بازدهیهای خوبی به سرمایهگذاران ارائه کند و به عقیده من بازار سهام یک سرمایه ملی است و اقتصاد کشور ، دولت و مردم برای آینده و توسعه کشور به این بازار نیاز دارند. مومنزاده تاکید کرد: اگر مسوولان و دستاندرکاران در خصوص بازار بدهی برای مردم صحبت کنند، شاهد اتفاقات خوب خواهیم بود چرا که بازار سهام بازار ناشناختهای است و بازار بدهی به مراتب ناشناختهتر است. وی گفت: کارشناسان باید با ارائه توضیحات فنی خود مردم را برای استفاده از این بازار تشویق کنند و این امر نیازمند پویشی ملی است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: با توجه به اینکه بازار بدهی نقطه کانونی بازار سهام برای تغییر نهادهای بازار سرمایه است، بنابراین به شدت نیاز به تغییر در نهادهای بازار داریم چرا که با نهادهای فعلی بازار سرمایه نمیتوانیم افقی که برای بازار بدهی مد نظر است را محقق کرد. تحقق این امر نیازمند مطالعات بینالمللی و خلاقیت است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد