خاتم‌الانبیا «آرش» را زنده می‌کند؟
جهان صنعت– خاتم‌الانبیا برای «آرش» پیش‌قدم شد. سردار عبدالرضا عابد، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا این خبر را داده و گفته، حتی موضوع با وزارت خارجه هم مطرح شده است، به این ترتیب بازوی اقتصادی سپاه پاسداران که هم پشتوانه سیاسی دارد و هم اقتصادی، می‌تواند رقبای دیگر را به‌راحتی کنار بزند و می‌توان گفت نیمی از کار میدان مشترک آرش برای توسعه از سمت ایران تمام شده است.
میدان مشترک پرچالش و پر حرف و حدیث آرش که تقریبا هر دو ماه یک‌بار به‌طور متوسط محل سوال خبرنگاران از وزارت نفت گرفته تا سخنگوی وزارت خارجه است، در غیاب ایران از سوی رقبا به‌شدت جدی گرفته شده و دو مدعی میدان حتی پیمانکارهای‌شان را هم انتخاب کرده‌اند. هرچند هنوز در خصوص خطوط مرزی و سهم طرفین از این میدان هیچ راهکار قانونی و حقوقی پیش نرفته است اما کویتی‌ها که در واقع با ایران در این میدان مشترک هستند، عربستان را هم به این پروژه‌ها اضافه کرده‌اند، این در حالی است که کارشناسان و متخصصان می‌گویند میدان مشترک گازی- نفتی آرش مشترک بین ایران و کویت است و نه عربستان.
یکی از دلایلی که محل مناقشه ایران و کویت قرار گرفته، موقعیت جغرافیایی میدان گازی آرش است که در مرز بین ایران و کویت و در نزدیکی عربستان سعودی قرار دارد و همین موضوع باعث شده که همواره موضوع بحث و بررسی‌های سیاسی و اقتصادی قرار گیرد.
خاتم‌الانبیا کلید می‌زند
حالا سردار عبدالرضا عابد، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از اعلام آمادگی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا برای ورود به میدان آرش خبر داده است. او که در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش این خبر را به ایلنا داده، تاکید کرده که حتی با وزارت امور خارجه موضوع مطرح شده تا با دیپلماسی وارد مذاکره شوند و پیگیری‌ها به وزارت نفت ابلاغ شود. جلسات مرتبط با این موضوع برگزار شده و این مطالبه را مورد پیگیری قرار می‌دهیم.
سردار عابد همچنین گفت که میدان آرش از میادین و پروژه‌های مهم و حیاتی است. با وزارت نفت در این‌باره مذاکراتی داشتیم. البته ایران با کشورهای کویت و عربستان، منهای بحرین میادین مشترک نفت و گاز دارد.
وی درباره سهم ۴۰درصدی ایران در میدان آرش تاکید کرد: سهم ایران یا بیشتر یا کمتر از ۴۰درصد در میدان آرش باید پیگیری شود و این میدان مشترک است و ایران سهم دارد و درباره سهم کشورها توافقات صورت می‌گیرد تا در مرحله اجرا برداشت انجام شود.
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در پاسخ به سوالی مبنی‌بر شروع به کار کویتی‌ها در میدان آرش افزود: اخباری وجود دارد که هم کار را شروع کردند و هم نکردند اما کویت برای این اقدام مصمم است و شنیدیم از یکی از شرکت‌های کشور همسایه کمک می‌گیرند تا کار را شروع کنند اما از جزییات آن هنوز اطلاعات کافی را نداریم.
میدان گازی آرش که کویتی‌ها آن را «الدوره» می‌خوانند در محدوده دریای خلیج‌فارس واقع شده و تحت مدیریت مشترک ایران و کویت است. این میدان به صورت مشترک با کشورهای همسایه اداره می‌شود. منابع گازی این میدان به‌طور تخمینی بالغ‌بر ۳۰۰ تا ۴۰۰میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود که نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی و استراتژیک آن است.
کویت و عربستان چه می‌خواهند؟
با وجود منابع غنی گازی در میدان آرش، چالش‌های متعددی نیز وجود دارد. اختلافات سیاسی میان ایران و کویت بهره‌برداری از این میدان را دچار مشکل کرده است. کویت ادعا می‌کند که میدان گازی الدوره به‌طور کامل در منطقه بی‌طرف مشترک بین این کشور و عربستان سعودی قرار دارد. بر این اساس، کویت معتقد است که تنها این دو کشور حق بهره‌برداری از این میدان را دارند. در مارس۲۰۲۲، کویت و عربستان سعودی توافقنامه‌ای برای توسعه مشترک این میدان امضا کردند که براساس آن، بهره‌برداری از منابع گازی و میعانات گازی این میدان به‌صورت مساوی بین دو کشور تقسیم می‌شود. این اقدام بدون مشارکت ایران انجام و موجب اعتراض ایران شد.
از آن‌سو، عربستان سعودی نیز با تاکید بر مالکیت مشترک با کویت، اعلام کرده است که تنها این دو کشور حق بهره‌برداری از میدان الدوره را دارند. اگرچه عربستان از ایران خواسته تا مذاکراتی را برای تعیین مرزهای دریایی آغاز کند اما در عین حال، توسعه میدان را بدون حضور ایران ادامه داده است.
متقابلا دستگاه دیپلماسی ایران با رد توافق کویت و عربستان سعودی، این اقدام را «غیرقانونی» دانسته و بارها تاکید کرده که بخشی از میدان آرش در آب‌های سرزمینی ایران قرار دارد. ایران خواستار مذاکرات سه‌جانبه برای تعیین مرزهای دریایی و بهره‌برداری مشترک از این میدان شده؛ با این حال، تاکنون توافقی در این زمینه حاصل نشده است.
میدان گازی آرش به‌عنوان یک منبع غنی گازی، می‌تواند فرصت‌های زیادی برای همکاری‌های منطقه‌ای ایجاد کند. هرچند کارشناسان می‌گویند که ایران در این رابطه تعلل زیادی هم کرده است. مرتضی بهروزی فر، عضو موسسه مطالعات انرژی در این‌باره می‌گوید: توسعه میادین در ابتدای امر نیاز به تکنولوژی و پول دارد که ما نداریم. باید این واقعیت را نیز بپذیریم که برای توسعه این میادین به ارتباط با دنیا و لغو تحریم و مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی نیاز داریم.
براساس گفته‌های کارشناسان در میادین مشترک حداقل ۱۰ تا ۵ سکوی ۲۰هزار تنی و ۲۰ تا ۳۰کمپرسور عظیم برای حفظ سطح تولید از این میدان مشترک نیاز است که ارزش آنها مجموعا حدود ۲۵ تا ۳۷میلیارد دلار برآورد می‌شود. در سمت ایران، وی حداقل ۱۰ تا ۱۵سکوی ۲۰هزار تنی و ۲۰ تا ۳۰ کمپرسور عظیم برای حفظ سطح تولید از این میدان مشترک نیاز دارد که ارزش آنها مجموعا حدود ۲۵ تا ۳۷میلیارد دلار برآورد می‌شود.
تجهیزاتی که دست‌کم دولت با مشکل تامین آنها روبه‌رو است و از بخش‌خصوصی چنین حجم کاری برنمی‌آید، این وسط تنها گزینه خاتم‌الانبیاست که شاید تنها گزینه روی میز باشد که در شرایط کنونی بتواند آرش را برای ایران زنده کند.
