6 - 04 - 2020
حمله کرونا به کسبوکارهای مجازی
«جهانصنعت»- سال گذشته با شیوع ویروس کرونا بسیاری از شرکتها و ادارهها به کارمندان خود اجازه دورکاری دادند، مدارس و دانشگاهها تعطیل شدند و به آموزشهای مجازی روی آوردند. مردم برای سرگرمی، بازی، فیلم دیدن و وقتگذرانی بیشتر اوقات خود را به دلیل قرنطینه خودخواسته و طرح فاصلهگذاری اجتماعی در فضای مجازی میگذرانند و این شرایط تا ۲۰ فروردین ماه ادامه دارد. با این حساب تصور عدهای بر این است که استارتآپها و کسبوکارهای مجازی در شرایط مناسبی قرار دارند و مانند دیگر کسبوکارها با مشکلات بسیاری مواجه نشدهاند اما اینگونه نیست.
اگرچه بسیاری از کسبوکارهای اینترنتی مانند فروشگاههای آنلاین، استارتآپهای آموزش از راه دور و استارتآپهای خدماتی شاهد رونق کسبوکار بوده اند، برخی از استارتآپها مانند چیلوری با اینکه در زمینه دلیوری غذا فعالیت میکند و باید شاهد افزایش تقاضا باشد، تعطیل شده است. استارتآپهایی که در زمینه گردشگری فعالیت میکردند نیز با مشکلات مالی بسیاری مواجه شدند و مانند علی بابا، اسنپ تریپ، الی گشت و… دست به تعدیل نیرو زده اند. به هر روی برخلاف تصور بسیاری، استارتآپها نیز مانند دیگر کسبوکارهای خرد با مشکلات و بحران مالی مواجه شدهاند.
تسهیلات دشوار
وزیر ارتباطات اواخر اسفند ماه سال گذشته اعلام کرد قرار است به کسبوکارهای اینترنتی وام با ۹ درصد بهره ارائه شود. سقف این وام برای شرکتهای نوپا ۵۰۰ میلیون تومان و برای شرکتهایی که سابقه فعالیت بیشتری دارند تا دو میلیارد تومان است. البته این وام ۱۲ ماهه و بدون گذراندن دوره تنفس باید تسویه شود که همین امر اعتراضات بسیاری را در میان فعالان اکوسیستم استارتآپی به همراه داشته است چراکه آنها در این شرایط بحرانی قادر نیستند وام خود را طی ۱۲ ماه تسویه کنند. به گفته بسیاری از آنها وزارت ارتباطات شرایط دریافت وام را به حدی مشکل میکند که استارتآپها خود از دریافت آن صرف نظر کنند.
شرایط دشوار استارتآپها
با اینکه برخی کارشناسان بر این باور هستند که امسال استفاده از بازاریابی دیجیتالی، تمایل به راهاندازی استارتآپها و کسبوکارهای مجازی به شدت افزایش مییابد اما بسیاری از کسبوکارهای مجازی در حال نابودی هستند.
عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی در گفتوگو با «جهانصنعت» اظهار کرد: سال ۹۸ سال دشواری برای استارتآپهای کشور بود با این همه همچنان امیدوار به فعالیت خود ادامه میدهند. استارتآپها با مشکلات بسیاری در حوزه فعالیت خود در کشور مواجه هستند.
او افزود: یکی از مهمترین و بزرگترین مشکلاتی که در فضای استارتآپی کشور با آن مواجه هستیم مشکل سرمایهگذاری است. متاسفانه هنوز فرهنگ سرمایهگذاری در کسبوکارهای پرخطر مانند استارتآپها در ایران رواج نیافته است. به همین دلیل نیاز به سرمایهگذاران خارجی داریم تا این فرهنگ را در کشور رواج دهند. برای همین امر نیاز به دولتی داریم که به دنبال تحریم شدن نباشد.
طالبی در ادامه بیان کرد: مشکل مهم دیگر نهادهای دولتی هستند. یکی از موانعی که نهادهای دولتی برای استارتآپها ایجاد کردهاند، دشواریهای جواز کسب برای راهاندازی و ادامه فعالیت استارتآپهاست. فعالان و بنیانگذاران استارتآپها باید پرونده مالیاتی ایجاد و کد ثبت کنند. این در حالی است که مشخص نیست استارتآپ موفق شده به فعالیت خود ادامه دهد یا خیر. با این اقدامات دولت، استارتآپها در همان ابتدای کار دچار مشکل میشوند.
او با اشاره به اینکه همواره گفته میشود استارتآپ تنها یک ایده است و ایده در مرحله اجرا میتواند دچار چالش شده و یا شکست بخورد بیان کرد: این اقدامات سختگیرانه دولت در همان ابتدا استارت آپ را با شکست مواجه میکند.
دبیر انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی با اشاره به کمبود نیروی متخصص گفت: مشکل دیگری که اکوسیستم استارتآپها را دچار چالشهای فراوان کرده، منابع انسانی است. متاسفانه بخش قابل توجهی از نیروهای انسانی ما مهاجرت میکنند و این امر خطر بزرگی را برای استارتآپها به همراه دارد. در واقع یک بمب زماندار است که در آینده خطر آن مشخص میشود. استارتآپها با کمبود شدید منابع انسانی و نیروی کار مواجه هستند و نیروی متخصص و ماهر برای فعالیت در استارتآپها بسیار اندک است.
او با اشاره به اینکه یکی از مشکلات اصلی و بزرگ استارتآپها در ایران عدم اطمینان از فرداست بیان کرد: نمیدانیم فردا با چه بحرانهایی مواجه میشویم؛ هواپیما قرار است سقوط کند؟ اینترنت قرار است قطع شود؟ اختلالات اینترنتی رخ میدهد؟ حملات سایبری به زیرساختها انجام میشود؟ قوانین و تصمیمات جدیدی اتخاد میشود؟ این امر توانایی برنامهریزی برای فردا را از ما گرفته است. در واقع مهمترین مشکل ما در ایران عدم پایداری شرایط است که کسبوکارها را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. این عدم پایداری شرایط شامل همه مسائل میشود: قوانین و مقررات، بازار کسبوکار، وضعیت روابط بینالملل و دیگر مسائل در کشور.
به همین دلیل است که بسیاری به جای راهاندازی کسبوکار اینترنتی ترجیح میدهند دلار بخرند.
بگذارید نفس بکشیم
طالبی با اشاره به اینکه مطالبات استارتآپها بسیار ساده است گفت: دولت اجازه نفس کشیدن به کسبوکارهای اینترنتی بدهد و پایش را از روی گلوی استارتآپها بردارد. با وجود تمامی ادعاهای دولت روحانی، دولت بارها استارتآپها را فیلتر کرده است. این در حالی است که دادستانی در مجموع دستور فیلترینگ ۱۰ استارتآپ را صادر کرده است. به طور کلی دادستانی پس از حضور آقای جاویدنیا، معاون دادستانی کل در امور فضای مجازی بسیار خوب و مثبت عمل کرده است.
با اینکه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مدعی شده به استارتآپها کمک و به آنها وام کمبهره ارائه میکند اما فعالان اکوسیستم استارتآپی معتقدند این کمکها چندان کارآمد نبوده و اتفاقا منجر به آسیب بیشتر برای آنان شده است.
نگرانی از فروپاشی استارتآپهای اروپایی به خاطر کرونا
مشکلات و چالشهای استارتآپها تنها منحصر به ایران نیست و در اروپا نیز نگرانیهایی در مورد از میان رفتن استارتآپها وجود دارد.
اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا خواستار ایفای نقش اساسی استارتآپهای اروپایی برای یافتن راهحلی به منظور مقابله با کرونا شد و نسبت به فروپاشی آنها در صورت بیتوجهی هشدار داد.
به گزارش سیانبیسی، رهبران صنایع مختلف از اتحادیه اروپا خواستهاند تا نسبت به اختصاص بودجه برای استارتآپها اقدام کند. هدف از این کار کمک به توسعه فناوریهای جدید برای مقابله با ویروس مرگبار کرونا اعلام شده است.
یافتههای موسسه تحقیقاتی پیچبوک نشان میدهد سرمایهگذاریهای انجام شده بر روی استارتآپهای ۱۰ کشور اروپایی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ نسبت به مدت مشابه سال قبل نصف شده و اگر برای تغییر این وضعیت اقدام جدی انجام نشود، بسیاری از این استارتآپها قادر به ادامه فعالیت و انجام اقدامات خلاقانه و نوآورانه نخواهند بود.
بسیاری از شرکتها و صنایع اروپایی از اتحادیه اروپا خواستهاند تا از استارتآپها به طور جدیتری حمایت کند تا آنها بتوانند نقش موثرتری برای مقابله با ویروس کرونا ایفا کنند. در نامه مشترکی که در این زمینه برای اورسولا فون در لاین ارسال شده، تصریح شده که تداوم وضعیت فعلی موجب توقف رشد بخش فناوری در اروپا شده و استارتآپها را مجبور به بازنگری در مدلهای کسبوکار و کاهش شدید هزینهها و در نهایت توقف فعالیت خواهد کرد.
در ادامه این نامه وضعیت موجود یک فرصت نیز دانسته شده که میتواند منجر به افزایش همکاری و هماهنگی میان کشورهای جهان و تقویت خلاقیت و نوآوری شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد