22 - 10 - 2023
حال ناخوش موزه باستانشناسی رشت
نادر نینوایی- وضعیت موزه باستانشناسی شهر رشت به هیچ وجه مساعد نیست. اختصاص زیرزمین ساختمان به محل نمایش آثار به علت سقف کوتاهش شرایطی شبیه به یک انباری به این موزه داده است که به هیچ وجه در شأن مردم شهر رشت و البته میراث فرهنگی فاخر ایرانیان نیست. در موزه باستانشناسی رشت، کمبود بودجه باعث شده ویترینهای نامناسب و نوشتههای نصفه و نیمه به معرفی آثار باستانی تمدن مارلیک و سایر تمدنهای شاخص ایران اختصاص یابد.
سکههای تاریخی بهنمایش در آمده در موزه باستانشناسی رشت که خیلی از آنها مربوط به دوره ساسانیان بوده نیز در این موزه صرفا با نوشتههای درهم و برهم نام و محل ضربشان ذکر شده است.
شیوه مرمت این سکهها جای سوالات فراوانی است؛ این سکههای تاریخی بعضا با وجود شکستگی صرفا در یک محفظه قرار گرفته و با همان حال ناخوش به نمایش عمومی در آمدهاند.
در موزه باستانشناسی شهر رشت خبری از راهنمای در دسترس برای موزه نیست و بازدیدکننده صرفا باید با خواندن کاغذهای پرینت و چسباندهشده به دیوارها سعی کند ماجرای اشیای تاریخی را متوجه شود. این در حالی است که بخش مهمی از هر موزه به نحوه معرفی آن و ذکر تاریخ و روایتهای اشیا بر میگردد.
اگر وضعیت موزه باستانشناسی رشت را حتی با نمونههای موفق داخلی مثل موزه ایران باستان یا موزههای دفینه مقایسه کنید، متوجه میشوید فاصله زیادی حتی با استانداردهای داخلی وجود دارد.
راهاندازی نصف و نیمه موزه
آنطور که یک منبع آگاه به «جهانصنعت» گفته، پس از تعمیراتی که روی موزه باستانشناسی رشت انجام شد، این موزه با شرایط مطلوبی که باید، راهاندازی نشده است. طبقه بالای موزه عملا فاقد ویترین است و همین امر امکان نمایش اشیای بیشتر را از مدیران موزه سلب کرده است.
باتوجه به هزینههای بالای مورد نیاز برای تامین ویترین موزه، شنیدهها حاکی از آن است که تمایلی برای خرید و تامین این ویترینها وجود ندارد.
وضعیت ساختمان موزه که سابقاً خانه میرزا حسینخان کسمائی آزادیخواه، شاعر و روزنامهنگار معروف و از رجال دوره مشروطیت و نهضت جنگل بوده، چندان مطلوب نیست. نردههای رنگورو رفته ساختمان، سرویس بهداشتی نامناسب در نظر گرفتهشده برای موزه هم گویای آن است که رسیدگیهای حداقلی برای ارائه خدمات در یکی از مهمترین موزههای شهر رشت انجام نشده است. در خصوص وضعیت موزه باستانشناسی رشت اما مدیرکل میراث فرهنگی گیلان بر این نکته تاکید دارد که چنانچه مدیر موزه سلیقه بیشتری به خرج میداد شرایط این موزه میتوانست بهبود یابد.
با وجود این آنطور که یکی از کارشناسان موزهداری به «جهانصنعت» گفته مسوولان امر باید توجه کنند که تعداد پایین نیروهای موزه باستانشناسی رشت و نبود بودجه کافی و امکانات زیرساختی مانع جدی برای ارائه خدمات مطلوب گردشگری در این موزه است.
طبیعی است برای ارائه خدمات مطلوب به بازدیدکنندگان استخدام و به کارگیری نیروهای متخصص و تامین بودجه از جمله نکاتی است که باید طرف توجه مدیران بالادستی قرار گیرد. باید در نظر داشت زمانی یک مدیر بالادستی میتواند از مدیر یک موزه توقع ارائه خدمات مطلوب داشته باشد که امکانات، زیرساختها، بودجه و نیروی انسانی مورد نیاز او را نیز تامین کند.
زمانی که تامین بودجه، زیرساخت و منابع انسانی محقق شده باشد مدیران بالادستی این قدرت و امکان را خواهند داشت که بابت انجام نشدن مطلوب ارائه خدمات در موزهها از مدیران موزه مطالبهگری کنند. در شرایط فعلی اما با توجه به تامین نشدن این زیرساختها و الزامات اولیه عملا نمیتوان از مدیر موزهای با دستان خالی خواست که خدمات مناسبی را در مجموعه تحت امرش ارائه کند.
در واقع مدیر موزه باستانشناسی رشت بدون در اختیار داشتن بودجه، زیرساخت و منابع انسانی کافی حکم نانوایی را دارد که آرد و آب نداشته اما به او بگویند چرا نان خوب طبخ نمیکند.
در نهایت باید گفت مهمترین مشکل امروز موزه باستانشناسی رشت تامین نشدن ویترینهای مورد نیاز این موزه است که فرصت ارائه مناسب خدمات به بازدیدکنندگان را از مدیران گرفته است. در چنین شرایطی شاید مدیران موزهها و کارمندان آنها نیز صرفا به سبب علاقه شخصی و تلاشهای خود برخی اقدامات را برای بهبود شرایط ارائه آثار موزهای انجام میدهند.
اقدامات مثبت کارکنان موزه
باوجود امکانات حداقلی موزه باستانشناسی رشت گردانندگان موزه تلاش کردهاند با برگزاری برنامههایی تا حدودی بازدیدکنندگان را جذب کرده و خدمات بهتری به آنها ارائه دهند.
آنطور که «میثم نواییان» کارشناس حوزه موزه و میراث فرهنگی فعال در رشت، به «جهانصنعت» گفته است، مسوولان موزه باستانشناسی رشت در ایام اخیر اقدامات موثری را نیز انجام دادهاند.
نواییان در تشریح این اقدامات به «جهانصنعت» گفت: برگزاری کارگاه «مدیریت موزه و ذینفعان»، «برنامه حافظخوانی» برای روز حافظ، «شاهنامهخوانی» و برگزاری جشن تیرگان از جمله اقدامات مثبتی بوده که در این مدت به همت مدیران موزه باستانشناسی رشت اجرایی شده است.
وی افزود: برگزاری تورهای دانشآموزی و تلاش برای ارائه بلیط نیمبهای موزه باستانشناسی رشت به دانشآموزان و معرفی تاریخ ایران به این قشر از جمله دیگر اقدامات مثبتی بوده که انجام گرفته است.
این کارشناس میراث فرهنگی رشت همچنین گفت: برگزاری کارگاه مرمت سفال با همکاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و آشنایی قشر آینده با مفهوم مرمت آثار تاریخی نیز در موزه باستانشناسی رشت انجام شده است.
با وجود تمام این اقدامات باید در نظر داشت که وجود اشیا و مصالح ساختمانی نظیر بشکه و میلگرد در ساختمان موزه باستانشناسی رشت گویای آن است که شرایط زیرساختی موزه به هیچوجه مطلوب نیست و حل این مشکلات و چالشها نیز نیازمند در نظر گرفتن بودجه مناسب و برنامهریزی موثر از سوی مراجع بالادستی و نیز از سوی مدیریت میراث فرهنگی گیلان، اداره کل موزههای کشور و وزارت میراث فرهنگی است.
در نهایت باید در نظر داشت که هزینه بلیط موزه باستانشناسی رشت مثل سایر موزههای زیر نظر وزارت میراث فرهنگی بسیار پایین است. هزینه بازدید از موزه باستانشناسی رشت صرفا چهار هزار تومان (یکچهارم هزینه یک چیپس) تعیین شده است که عملا این مبلغ امکان درآمدزایی از موزه و بهتبع آن امکان اختصاص بودجه مناسب و ارائه خدمات مطلوب را سلب میکند.
مطمئنا در صورت ارائه خدمات مطلوب و مطابق با استانداردهای بینالمللی در موزههای ایران از جمله در موزه باستانشناسی رشت، بازدیدکنندگان با پرداخت مبالغ بیشتر از مبلغ فعلی تعیین شده مشکلی ندارند.
در حال حاضر اما مشخص نبودن شکل و نقشه درآمدزایی موزهها از یک سو و نبود استانداردهای مشخص و متر و معیار دقیق برای ارائه خدمات به بازدیدکنندگان از سوی دیگر موجب شده خدمات مناسبی به بازدیدکنندگان ارائه نشود و موزهای به معرفی دوران باستانی گیلان بپردازد که خدمات آن در شأن مردم فرهیخته این استان نیست.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد