1 - 05 - 2022
حال ناخوش محیطزیست خلیجفارس
«جهانصنعت»- ۱۰ اردیبهشت ماه از ۱۷ سال پیش به عنوان روز خلیجفارس شناخته میشود. خلیجفارس پهنه آبی نیمهبستهای است و اکوسیستم آن در قرنهای گذشته همواره تحت تاثیر اهداف اقتصادی، سیاسی و صنعتی قرار داشته و مخاطرات زیادی محیطزیست آن را تهدید میکند که از اصلیترین آنها به فعالیتهای نفتی و صید ترال میتوان اشاره کرد.
فلات ایران از هزاران سال پیش به عنوان یکی از استراتژیکترین نقاط جهان شناخته میشود. بخش اعظمی از این اهمیت استراتژیک به دلیل وجود یکی از مهمترین، غنیترین و مورد مناقشهترین پهنههای آبی دنیاست. «خلیجفارس» که ۱۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۴ برای گرامیداشت آن اختصاص پیدا کرده است، نه تنها در ایران و برای ایران بلکه در دنیا و برای جهانیان ارزش زیستمحیطی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی غیرقابل انکاری دارد.
وقتی به محیطزیست خلیجفارس نگاه میکنیم، جنگلهای حرا، آبسنگهای مرجانی، مصبها، خوریات و… از جمله زیستگاههای آن هستند. همچنین در آبهای خلیجفارس گونههای مهم و رو به انقراضی زیست میکنند که ازجمله آنها میتوان به لاکپشتهای دریایی اشاره کرد.
خلیجفارس به عنوان حیاط مشترک ایران و چند کشور عربی، مهمانان شرقی و غربی زیادی نیز دارد که از نقاط دوری پا به سواحل نیلگونش میگذارند. این مهمانی شلوغ و پر سر و صدا بیش از هر چیزی اکوسیستم و محیطزیست این خلیج را آزار میدهد؛ از آلودگیهای نفتی گرفته تا جنگهای آتشین در کنار صید بیرویه و جارو کردن کف دریا با ابرکشتیهای ماهیگیری، همه و همه سبب شدهاند تا امواج نیلگون خلیجفارس با نفت و خون آمیخته شوند.
بسیاری از زیستگاههای خلیجفارس به دلیل فعالیتهای صید و صیادی از بین رفتهاند. استخراج نفت در پهنه آبی خلیجفارس، حملونقل آن، شکستن لولههای مسیر انتقال نفت و… آلودگیهایی را به خلیج منتقل میکند و در نهایت اکوسیستم دریایی و ساحلی را در معرض خطر قرار میدهد.۵۰ درصد آلودگی خلیجفارس از این طریق تولید میشود. آلودگی نفتی در خلیجفارس یکی از عواملی است که باعث شده تمام پنج گونه لاکپشت دریایی موجود در کشور در معرض انقراض قرار گیرند.
آلایندههایی که باعث تهدید حیات پستانداران دریایی میشوند میتوانند ناشی از مواد نفتی یا مواد شیمیایی باشند که از طریق پساب کارخانهها و پساب فاضلابها وارد دریا میشوند علاوهبر این لاستیک، پلاستیک و سایر زبالههایی که در دریا رها میشوند باعث خفگی موجودات دریایی میشوند و به مرور زمان با خرد شدن به قطعات کوچک، مواد سمی و نفتی از خود برجای میگذارند و باعث آلودگی منابع غذایی پستانداران دریایی میشوند.
«بلوم جلبکی» یکی دیگر از تهدیداتی است که میتواند متوجه پستانداران دریایی شود. بلوم جلبکی زمانی اتفاق میافتد که نیترات و فسفات در آب دریا بنا به علل مختلفی از جمله ورود فاضلاب به دریا افزایش پیدا کند و شرایط دریا باعث بلوم جلبکی میشود یعنی یک نوعی از جلبک که در واقع نوعی از «فیتوپلانکتونها» است، بهشدت رشد میکند و روی سطح آب را میگیرد. رشد جلبک روی سطح آب علاوهبر اینکه باعث جلوگیری از نفوذ نور خورشید به دریا میشود باعث خفگی آبزیانی میشود که این جلبکها وارد آبشش آنها میشوند یا آنها را میخورند و در نهایت ماده غذایی پستانداران دریایی نیز تحت تاثیر قرار میگیرد.
از سوی دیگر اکوسیستم خلیجفارس با ورود پسابهای شهری و صنعتی آلوده میشود. استحصال زمین از دریا و خشک کردن بخشی از آن برای استقرار تجهیزات صنعتی یا توسعه فعالیتهای گردشگری غیرپایدار نیز زیستگاهها و تنوع زیستی را به نابودی میکشاند که این مساله نیز در خلیجفارس مشاهده میشود.
راه پاک کردن لکههای سیاه نفتی خلیجفارس چیست؟
شرکتهای بهرهبردار باید در اسرعوقت نسبت به ارائه برنامه زمانبندی اجرای پروژه اقدام کنند اما تا اجرای کامل پروژه بهسازی و تعویض خطوط فرسوده که متولی آن در منطقه خلیجفارس شرکت نفت فلات قاره است، این شرکت ملزم به ارائه گزارش بهموقع از هرگونه نشت نفت به سازمانهای مرتبط و نظارتی از جمله سازمان حفاظت محیطزیست و اقدام سریع برای پاکسازی و امحای آن با کمک و همکاری سازمان بنادر و دریانوردی کشور است همچنین یکی از این اقدامات موثر برای تشخیص منشاء این آلودگیها انگشتنگاری مواد نفتی است.
تغییرات اقلیمی نفس خلیجفارس را روزبهروز تنگتر میکند
فاکتور دیگری که نه تنها خلیجفارس بلکه تمام دنیا ناگزیر با آن دستوپنجه نرم میکنند، تغییرات اقلیمی است. خلیجفارس دریایی نیمهبسته است و این موضوع سبب میشود که جریان آب در خلیجفارس کم باشد و دمای آب افزایش پیدا کند. این موضوع در کنار گرم شدن زمین و تغییر اقلیم تاثیری منفی بر زیستگاههای خلیجفارس دارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد