حال خوب نفت ایران
جهان صنعت– در حالی تهدیدات ترامپ و تحریم‌های روسیه نگرانی‌هایی را در خصوص اختلال در عرضه نفت ایجاد کرده است که تحلیل‌های گلدمن ساکس و پیش‌بینی‌های اوپک نشان می‌دهند تقاضا برای نفت در آینده ممکن است افزایش یابد؛ خبری که می‌تواند برای تولیدکننده‌های نفت امیدوار‌کننده باشد.
افزایش تقاضا برای نفت هرچند که می‌تواند به رقابت برای دادن تخفیف‌های بیشتر به خصوص کشورهای تحت تحریم‌های نفتی مثل ایران و روسیه در بازارهای جهانی منجر شود اما این اطمینان را هم به تولیدکننده‌ها و هم خریداران می‌دهد که دست‌کم رکود اقتصادی کاهش یافته و مشتری برای نفت هست.
بازار نفت همچنان تحت تاثیر نوسانات زیادی در بازار نفت وجود دارد و عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و تجاری می‌توانند تاثیر زیادی بر روند قیمت‌ها داشته باشند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در صورت ادامه تنش‌ها در بازارهای جهانی، قیمت نفت ممکن است به روند صعودی خود ادامه دهد اما این امر مستلزم شفافیت بیشتر در زمینه سیاست‌ها و تقاضای واقعی از سوی کشورهای مصرف‌کننده بزرگ نفت است.
گلدمن ساکس در تازه‌ترین پیش‌بینی خود از بازار نفت تاکید کرده که مازاد عرضه در سال ۲۰۲۶ از یک میلیون و ۵۰۰هزار بشکه در روز به یک میلیون و ۷۰۰هزار بشکه در روز خواهد رسید. براساس ارزیابی‌های این بانک، هشت کشور ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس) تا سپتامبر در مجموع ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز از کاهش تولید داوطلبانه اضافه خود را لغو خواهند کرد که رقم آخرین مرحله از بازگرداندن کاهش عرضه داوطلبانه آنها روزانه ۵۵۰هزار بشکه برآورد شده است.
گلدمن ساکس طیف گسترده‌ای از سناریوهای احتمالی را نیز مطرح کرده است. در یکی از این سناریوها، کاهش عرضه نفت از سوی ایران می‌تواند برنت را تا ۹۰دلار برای هر بشکه افزایش دهد، در حالی که ذخیره‌سازی از سوی کشورهایی مانند چین می‌تواند قیمت‌ها را در سال ۲۰۲۶ نزدیک به ۶۰دلار نگه دارد.
در مقابل لغو کامل کاهش روزانه یک میلیون و ۶۵۰هزار بشکه‌ای اوپک‌پلاس از آوریل ۲۰۲۳ که افزون بر کاهش عرضه داوطلبانه اضافه روزانه ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه‌ای کنونی خواهد بود، می‌تواند قیمت نفت را به پایین‌تر از سطح پایه این بانک برساند و در سناریوی رکود اقتصادی تا سال ۲۰۲۶، قیمت‌ها را تا سطح ۴۰دلار برای هر بشکه کاهش دهد.
این بانک اعلام کرده که کاهش ظرفیت مازاد جهانی، سبب افزایش اعتماد آن به افزایش قیمت‌ها پس از سال ۲۰۲۶ شده است. دیدگاه بلندمدت افزایشی گلدمن ساکس براساس عواملی نظیر کاهش سرمایه‌گذاری، نبود پروژه‌های جدید خارج از ائتلاف اوپک‌پلاس پس از سال ۲۰۲۶ و رشد تقاضا در دهه آینده شکل گرفته است.
تهدید نفتی روسیه
در شرایطی که پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه از تقاضای بازار برای نفت رو به افزایش است، تصمیم‌های ناگهانی دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا یک بار دیگر بازار نفت را نگران کرده است. ترامپ تهدید کرده که دو خریدار بزرگ نفت مسکو شامل هند و چین را به دلیل خرید نفت روسیه مجازات مالی خواهد کرد.
هند از زمان آغاز جنگ در اوکراین در اوایل سال ۲۰۲۲، به واردکننده اصلی نفت روسیه تبدیل شده است. طبق داده‌های شرکت کپلر، بیش از یک‌سوم کل خرید نفت روسیه در سال جاری از این تولیدکننده اوپک پلاس بوده، در حالی که قبل از جنگ، کمتر از یک درصد بوده است. واردات چین نیز در همین مدت افزایش یافته است.
اگرچه واکنش اولیه بازار به اظهارات ترامپ بی‌تفاوتی بوده اما تحلیلگران می‌گویند جدی شدن این تهدید می‌تواند بازار نفت را افزایشی کند زیرا این تهدیدی برای جریان نفت خام محسوب می‌شود.
داده‌های کپلر نشان می‌دهد که جریان نفت روسیه به هند در ژوئن، به ۱/۲میلیون بشکه در روز رسید که بزرگ‌ترین میزان مصرف ماهانه در تقریبا یک سال گذشته بوده و نزدیک به رکورد ثبت شده در ماه مه ۲۰۲۳ است. خرید چین با همان سرعت افزایش نیافته اما از زمان جنگ به طور مداوم بالای یک میلیون بشکه در روز بوده است.
موکش سهدف، رییس بازارهای کالا در شرکت «ریستاد انرژی» گفت: «اگر اوضاع بحرانی شود و هند نتواند هیچ نفت خامی از روسیه بخرد، هند می‌تواند از اعضای اوپک نفت دریافت کند اما این کار با هزینه بالاتری انجام خواهد شد.
بشکه‌های نفت از خاورمیانه و آفریقا می‌توانند به جبران کمبود عرضه روسیه کمک کنند اما نفت خام گران‌تر خواهد بود. طبق داده‌های رسمی وزارت بازرگانی و صنعت هند، واردات از عربستان سعودی در ماه مه، پنج دلار در هر بشکه گران‌تر از واردات روسیه بود، در حالی که محموله‌های عراق حدود ۵۰سنت گران‌تر بودند.
حال خوب نفت ایران
در حالی که بازار جهانی نفت با رشد تقاضای تابستانی در ایالات متحده و چین رو به بهبود است، قیمت‌ها هم در محدوده‌ای نوسان دارند؛ نشانه‌هایی از تقاضای پایدار ناشی از افزایش سفرهای فصل گرم در نیمکره‌شمالی با نگرانی‌های ناشی از کند شدن رشد اقتصاد جهانی و تاثیر تعرفه‌های آمریکا بر مصرف سوخت در کشورهای شریک تجاری در رقابت است.
برخی تولیدکنندگان بزرگ نفت به نشانه‌هایی از رشد بهتر اقتصادی در نیمه دوم سال اشاره کرده‌اند، در حالی که داده‌های چین بر رشد مداوم تاکید دارد.
تحلیلگران گروه مالی بورس اوراق بهادار لندن (LSEG) اعلام کرده‌اند که تقاضای فصلی قوی در نتیجه سفرهای تابستانی و فعالیت‌های صنعتی، به رشد قیمت نفت شتاب داده است. افزایش مصرف بنزین، به‌ویژه در آمریکا در روزهای تعطیلات چهارم جولای، نشانه تقاضای قوی بوده و بخشی از فشارهای کاهشی ناشی از افزایش ذخیره‌سازی‌ها و تعرفه‌ها را جبران کرده است.
از سویی داده‌های اقتصادی چین نشان داده رشد در سه ماهه دوم کاهش یافته و افزون بر این ظرفیت پالایش نفت خام چین در ماه ژوئن نسبت به سال گذشته میلادی ۵/۸درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده تقاضای بالاتر برای سوخت است، با وجود این نشانه‌ها، برخی تحلیلگران افزایش قیمت را گذرا ارزیابی کرده‌اند.
افزایش تقاضا در چین به معنای حال خوب نفت ایران است زیرا بیش از ۸۰درصد نفت ایران به چین صادر می‌شود. هرچقدر رشد اقتصادی چین مثبت‌تر شود، تقاضا برای نفت ایران هم بالا می‌رود. همزمان قیمت‌های بالاتر هم به معنای افزایش درآمدهای نفتی ایران است. براساس تازه‌ترین گزارش ماهانه اوپک، قیمت نفت سنگین ایران در ماه ژوئن نسبت به ماه مه، ۵دلار و ۸۸سنت، معادل ۲/۹درصد افزایش یافته است.
تولید نفت ایران روزانه ۶۲هزار بشکه کاهش یافته و به ۳میلیون و ۲۴۱هزار بشکه در روز رسیده است. با این حال ایران جایگاه سومین تولیدکننده نفت اوپک را پس از عربستان و عراق حفظ کرده است. میانگین تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۴ برابر با ۳میلیون و ۲۵۷هزار بشکه در روز و در سال ۲۰۲۳ برابر با ۲میلیون و ۸۸۴هزار بشکه در روز بوده است.
قیمت نفت خام سنگین ایران در ماه ژوئن ۲۰۲۵، ۶۹دلار و ۱۳سنت ثبت شد، در حالی که این رقم در ماه مه، ۶۳دلار و ۲۵سنت برای هر بشکه بود. میانگین قیمت نفت خام سنگین ایران در سال ۲۰۲۴، ۸۳دلار و ۴۵سنت بوده است. قیمت سبد نفتی اوپک هم در ماه ژوئن به ۶۹دلار و ۷۳سنت برای هر بشکه رسید که این مقدار، ۶دلار و ۱۱سنت (۶/۹درصد) بیشتر از ماه مه ۲۰۲۵ است.
براساس گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک (ژوئن)، تقاضای جهانی نفت خام برای سال ۲۰۲۵ با یک میلیون و ۲۸۰هزار بشکه افزایش روزانه همراه خواهد بود. مجموع تقاضای نفت جهان برای سال ۲۰۲۵، ۱۰۵میلیون و ۱۳۰هزار بشکه پیش‌بینی شده است.
