14 - 06 - 2022
حالا ترکیه از سایه خودش هم میترسد
بمبگذاریهای شنبه گذشته در آنکارا بدترین حمله تروریستی تاریخ کشور ترکیه بودند اما این حملات درست زمانی رخ دادند که اختلافات در درون این کشور به سبب نحوه حکومت رجب طیباردوغان بیش از هر زمان تشدید شدهاند و ترکیه با وجود چالشهای خارجی باید از خودش هم بترسد.
سونر کاگاپتای، مدیر برنامه پژوهش ترکیه در موسسه واشنگتن و نویسنده کتاب «خیزش ترکیه: نخستین قدرت مسلمان قرن بیست و یکم» در تحلیلی درباره وخامت وضعیت در کشور ترکیه همزمان با تشدید چالشهای امنیتی علیه این کشور در سیانان مینویسد: حملات شنبه گذشته در پایتخت ترکیه به مثابه حملات ۱۱ سپتامبر این کشور هستند. دو بمبگذاری در مرکز شهر آنکارا در نزدیکی ایستگاه قطار مرکزی این شهر و در فاصله کمی از ساختمانهای دولتی اصلی، موجب کشته شدن دستکم ۹۵ نفر و زخمی شدن صدها نفر دیگر شد. این حمله بدترین حمله تروریستی تاریخ کشور ترکیه بود.
چنین کشتاری تاسفآور و بهتآور است زیرا برخلاف تلقی از ترکیه به عنوان یک کشور آرام و باثبات است. ترکیه اگرچه با منطقه ناآرام خاورمیانه مرز مشترک دارد اما از یک اقتصاد پویا، یک طبقه متوسط نسبتا بزرگ و دولت دموکراتیک برخوردار است. خشونت در این ابعاد در ترکیه یک اتفاق بیسابقه محسوب میشود. با وجود اینکه حملات شنبه گذشته آنکارا بسیار آزاردهنده هستند اما درست زمانی رخ میدهند که فضای دوقطبی در ترکیه رو به تشدید است و اختلافات در این کشور چه به لحاظ اجتماعی و چه به لحاظ سیاسی توسط ماهیت شخصی حکومت رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه در حال وخیمتر شدن هستند.
اردوغان از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۳ با استفاده از حزب عدالت و توسعه، ترکیه را اداره کرده و در انتخابات پشت سر هم پیروز شده است. اگرچه رویکرد فوقمحافظهکار و راستگرای اردوغان، رشد اقتصادی را به همراه داشته اما حکومت وی طرف تاریکی هم دارد. حقیقت این است که اردوغان مخالفان سیاسی خود را سرکوب میکند، منتقدان وی به زندان میافتند و پلیس این کشور نیز برای سرکوب تجمعهای مخالفان اعزام میشود. در نتیجه اردوغان با وجود اینکه یک پایگاه راستگرای قدرتمند تشکیل داده اما موجب خصومت چشمگیر علیه خود در بخش بزرگی از مردم ترکیه که با وی موافق نیستند، شده است.
حزب عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان به سبب وجود اختلاف در میان مخالفانش توانست بر پارلمان این کشور تسلط داشته باشد اما در انتخابات ۷ ژوئن، این حزب اکثریت مطلق خود در پارلمان را از دست داد زیرا اقبال حزب دموکراتیک خلقها که حامی مردم کرد است در انتخابات افزایش یافت و این وضعیت برزخی را در این کشور به وجود آورد.
بنبست سیاسی
انتظار میرود انتخابات زودهنگام ترکیه که قرار است اول نوامبر برگزار شود، تاثیر چندانی بر تخفیف بنبست سیاسی در این کشور نداشته باشد. همچنین بعید است حملات تروریستی اخیر آنکارا بتوانند وضعیت را به میزان چشمگیری تغییر دهند زیرا همچنان دوقطبی سیاسی در ترکیه بر سر اردوغان بر دیگر ملاحظات دیگر برتری دارد. بعید است تعداد زیادی از افراد دو اردوی حامی و مخالف حزب عدالت و توسعه با وجود بمبگذاریهای روز شنبه رایشان را تغییر دهند. آنچه بیش از هر چیز اختلافات اخیر را نگرانکننده میکند، این است که چنین اختلافاتی همزمان با تشدید چالشهای امنیتی پیش روی ترکیه شامل وضعیت سوریه و تهدید گروه تروریستی داعش شدت مییابند.
آنکارا از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ بیهوده تلاش داشته باعث سرنگونی حکومت بشار اسد در سوریه شود. ترکیه مدعی است حکومت سوریه با بمبگذاریهای سال ۲۰۱۳ در شهر ریحانلی در مرز این کشور با سوریه ارتباط دارد. اکنون که نیروهای دولتی سوریه توسط عملیات روسیه تقویت شدهاند، آنکارا باید ترس بیشتری از سوریه داشته باشد.
از طرف دیگر از آنجا که آنکارا به ائتلاف تحت رهبری آمریکا برای مبارزه با داعش پیوست در عین حال باید نگران این گروه تروریستی نیز باشد. در پی این اقدام ترکیه، داعش دست به یک حمله تروریستی در شهر سوروچ در نزدیکی مرز این کشور با سوریه زد. متاسفانه باید گفت مساله اکنون بر سر این نیست که آیا داعش بار دیگر به ترکیه حمله میکند یا خیر بلکه بر سر این است که چنین حملهای، چه زمانی انجام خواهد شد.
آنکارا همچنین در نهایت باید با حزب کارگران کردستان یا پکک نیز که با آن در حال جنگ است، کنار بیاید. پکک، آنکارا را متهم کرده به اینکه اقدامات کافی برای جلوگیری از بمبگذاریهای شهر سوروچ انجام نداده است. این بمبگذاریها نیز مشابه حملات روز شنبه آنکارا بودند که یک تجمع را هدف قرار دادند. پکک همچنین اعلام کرده به اعلام یکجانبه آتشبس در روز شنبه نیز متعهد است با این حال باید دید آیا رهبران مسنتر پکک همچنان میتوانند کنترل خود بر مقامهای جوان و تندرو این جنبش را حفظ کنند یا خیر.
در پایان باید گفت ترکیه باید از خودش نیز همچون دیگر چالشها بترسد. برخلاف واقعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ آمریکا که وحدت بیشتر در این کشور را در پی داشت، به نظر میرسد حملات آنکارا اختلافات در ترکیه را تشدید خواهند کرد. گروههای حامی اردوغان بعد از این حمله، پکک را مقصر دانستند و گروههای مخالف اردوغان نیز دولت را عامل آن قلمداد کردند. حتی اگر ترکیه بتواند بر چالشهای بشار اسد، پکک یا داعش غلبه کند، نمیتواند در جنگ علیه خودش پیروز شود.
به گزارش ایسنا، تماشا کردن وضعیت امروز ترکیه مثل تماشا کردن فاجعهای است که به حالت اسلوموشن در حال بروز است. وضعیت در ترکیه شدیدا بد و آینده پیش روی این کشور تیره و تار است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد