28 - 03 - 2020
حاشیههای واگذاری پرسپولیس و استقلال
در خردادماه ۱۳۸۰ اساسنامه سازمان خصوصیسازی به موجب ماده ۱۵ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تصویب و فعالیت رسمی این سازمان از این تاریخ آغاز شد. به گزارش عصر بازار، مهمترین اهداف این سازمان را میتوان کاستن از بار مالی و مدیریتی دولت در تصدی فعالیتهای اقتصادی، گسترش مالکیت در سطح عموم مردم به منظور تامین عدالت اجتماعی، ارتقای کارایی و بهرهوری بنگاههای اقتصادی دانست. با این حال تمامی واگذاریهای سازمان خصوصیسازی بدون دردسر و حاشیه نبوده و گاهی با چنان موانع پرقدرتی روبهرو شده است که مجبور به توقف روند خصوصیسازی گرفتهاند. برای مثال میتوان به روند واگذاری دو باشگاه ورزشی استقلال و پرسپولیس در سالهای اخیر اشاره کرد که بیش از چهار سال به طول انجامیده است. داستان از جایی شروع شد که دولت اعلام کرد به استناد قانون، سرخابیها را به روند خصوصیسازی میسپارد. از همان ابتدا این تصمیم با مخالفتها و موافقتهای بسیاری همراه شد، اما در نهایت و با تمام موانعی که بر سر راه قرار گرفت خصوصیسازی مزایده اول را برگزار کرد. پیش از اینکه مزایده برگزار شود، افرادی به صورت مستقیم و غیرمستقیم تمایل خود را به خریدن این دو باشگاه اعلام کردند، اما نکته جالب اینجا بود که هیچکدام از این خریداران مجازی پاکتی برای مزایده تحویل ندادند. طبق حواشی آن روزها، ازطرفی شرکت استیلآذین و پیشکسوتان پرسپولیس خود را خریدار تیم قرمزپوش میدانستند و از سوی دیگر مهدی پاشازاده و دوستانش و چند مشتری دیگر اعلام کرده بودند که استقلال را میخرند. به عبارت دیگر سرخابیها مشتری بالقوه زیاد داشتند اما هیچ کدام پا پیش نگذاشتند. شاید پا پیش نگذاشتن مشتریان در مرحله اول به رسم همه مزایدهها طبیعی به نظر برسد. اما مرحله دوم هم به پایان رسید و کسی پاکت تحویل نداد. با این حال سه گروه خواستاران بالقوه سرخابیها مطرح شدند. مدیران ورزشی متمول که قبلا سابقه حضور در هیاتمدیره این دوتیم را داشتند، در گروه نخست قرار گرفتند، برای مثال حسین هدایتی برای خرید پرسپولیس اعلام آمادگی کرد و مجید انصاری هم برای خرید استقلال تمایل نشان داد. در گروه دوم افراد متمولی که ورزشی نبودند اما سراغ چهرههای ورزشی معروف رفته بودند که با هم سهام را بخرند. برای مثال کریم باقری اعلام کرد پرسپولیس را میخرد. او گفته بود دوستان متمولی دارد که برای خرید پرسپولیس پیشقدم میشوند. از طرف دیگر مهدی پاشازاده هم اعلام آمادگی کرده بود که استقلال را با دوستانش میخرد. در گروه سوم اپراتورهای موبایل، بانکها و شرکتهای نیمهخصوصی مطرح میشوند. اگرچه این شرکتها هیچگاه اعلام رسمی نکردهاند اما به نظر میرسد اگر تصمیم به واگذاری یک سرمایه ملی باشد در اختیار شرکتهای نیمهخصوصی قرار خواهد گرفت که تایید شده هم باشند. البته در این راستا سید میرعلی پوراشرفحسینی، رییس سازمان خصوصیسازی گفت: ترجیح ما این بود که آنهایی که با ورزش بزرگ شدند و ورزش را درک میکردند، برای خرید این دو باشگاه ورزشی اقدام کنند. خودروساز چه نسبتی با ورزش دارد؟ به نظر میآید سایپا و ایرانخودرو با دستور جلو آمدند. متاسفانه وقتی وضعیت مالی اینها را بررسی کردیم از بعضی بخشهای خصوصی که آمدند جلو به مراتب وضعیتشان بدتر است و به مراتب بدهکارترند. بعضی از ستارگان تیم ملی در آن زمان با من تماس گرفتند و گفتند خیالتان راحت ولی آنها هم نیامدند. آنها هم مقصر هستند. اگر کار ما عیب داشت به ما میگفتند. اگر شرایط بد بود، میگفتند. یکی از چالشهایی که همواره در مزایده سرخابیها وجود داشت، موضوع اهلیت خریداران بود. به طور کلی سازمان خصوصیسازی معیارهای خاصی برای سنجش اهلیت خریداران تعیین کرده، اما در خصوص خریداران باشگاه استقلال و پرسپولیس تعیین اهلیت با این معیارها رد شد. از این رو خصوصیسازی سنجش اهلیت خریداران را به ۳ شخص خارج از سازمان خصوصیسازی محول کرد. سید میرعلی اشرفحسینی در این خصوص گفت: «اکثر فسادهایی که در مزایدهها به وجود میآید و تیشه به ریشه خصوصیسازی میزند، همین کلمه اهلیت است. اهلیت یعنی اینکه یک چاقوی تیز را دست هر کس بدهی که هر جایی را که دلش خواست قطع کند. حق تشخیص به عدهای میدهید. البته ما در سازمان خصوصیسازی یک اهلیت عمومی برای همه مزایدهها داریم ولی در مزایدههای سوم و چهارم، سه اهلیت جدید برای استقلال و پرسپولیس گذاشتیم که یکی از مواردش این بود که از نظر امنیتی تایید شود. تشخیص این سه مورد به وزیر ورزش، وزیر دادگستری و وزیر اقتصاد سپرده شد، ولی آنها متر مشخص و تعریفشدهای برای تشخیص آن موارد نداشتند. وقتی ما یک تعریف جامع و مانع برای اهلیت نداریم، آخرش این میشود که از هر کس خوشمان بیاید برندهاش میکنیم و از هر کس خوشمان نیاید برندهاش نمیکنیم و این یعنی مزایده کشک است! ما این کارها را در سازمان خصوصیسازی انجام ندادیم.» البته که در دو مزایده بعدی مشتریانی وارد عمل شدند و پاکتهایی برای مزایده رسید. از سوی دیگر در مزایده اول انتقاداتی روی این موضوع وارد شد که قیمت بالایی برای این دو باشگاه یعنی مبلغ ٢٩۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است، هرچند که به اعتقاد سازمان خصوصیسازی این انتقادات بدون کارشناسی مطرح میشدند. با این حال در مزایده سوم و چهارم به ویژه برای پرسپولیس قیمتها بیش از ۴۰ میلیارد تومان بالاتر از قیمت پایه پیشنهاد شد. با این حال پس از برگزاری مزایده چهارم که تقریبا همزمان با اتمام لیگ چهاردهم فوتبال بود، روند برگزاری مزایدهها متوقف شد. سازمان خصوصیسازی دلیل توقف مزایدهها را ۲ مورد دانست؛ اولا فرصت داده شد تا برخی خریداران احتمالی مشکلات قانونی نظیر مالیاتی و بدهی بانکی خود را رفع کنند و ثانیا تیمها تا آغاز لیگ پانزدهم و در فصل نقل و انتقالات دچار مشکل و حاشیهای از بابت روند خصوصیسازی نشوند. اما پس از گذشت این زمان، مصوبهای از سوی هیات وزیران مطرح شد که به موجب آن امکان پیگیری واگذاری وجود نداشت چراکه این دو باشگاه فرهنگی تلقی شدند و بر این اساس واگذاری دوباره استقلال و پرسپولیس نیاز به مصوبه جدید دارد. در حقیقت بر اساس قانون، خصوصیسازی در برخی حوزهها مانند بهداشت، فرهنگ، سلامت و آموزش انجام نمیشود و مخالفان واگذاری این دو باشگاه با پیگیریهای بسیار این دو باشگاه را فرهنگی تلقی کردند تا از لیست خصوصیسازی خارج شدند. البته در موضوع برگزاری مزایدههای واگذاری این دو باشگاه، سازمان خصوصیسازی پرقدرت ایستاد و به نوعی موافق خارج شدن آن دو از فهرست واگذاریها نبود؛ اما در هر حال سازمان خصوصیسازی، یک سازمان مجری دولت بوده که تابع دولت و مصوبات آن است؛ بنابراین دولت نظرش این بود که این دو باشگاه فرهنگی هستند و نمیتوانند واگذار شوند. بنابراین پرونده واگذاری سرخابیها به بخش خصوصی بسته شد. رییس سازمان خصوصی سازی در این مورد گفت: «میلِ داشتنِ این دو باشگاه در دولت صفر نشده ولی بخش مثبتش سنگینی میکند. اینکه این دو باشگاه در سالهای قبل واگذار نشدند، فکر نکنیم که همهاش تقصیر شخص خاصی بود. یک عده معتقدند اگر این دو باشگاه را به دست بخش خصوصی بدهیم مشکل امنیتی برای کشور به وجود میآورند و در انتخاباتها دخالت میکنند. به اینکه آیا این اعتقاد درست است یا نه کاری ندارم ولی این موضوع تصمیم هیات وزیران را تحتالشعاع قرار میدهد.» مدتی این مساله به فراموشی سپرده شد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد