21 - 09 - 2023
«جیمزوب» سرعت انبساط کیهان را اندازهگیری کرد
«جهانصنعت»- تلسکوپ فضایی «جیمزوب» با استفاده از دادههای متغیرهای قیفاووسی، سرعت انبساط جهان را با دقت بهتری نسبت به تلسکوپ هابل محاسبه کرد. تلسکوپ فضایی «جیمزوب»سرعت انبساط جهان را اندازهگیری کرد و نتایج آن چندان خبر بزرگی برای بزرگترین بحران کیهانشناسی نیست. یافتههای جیمزوب کاملا سازگار با اندازهگیریهای تلسکوپ فضایی هابل هستند. در نتیجه هیچ خطایی در دادههای هابل وجود نداشته و ما هنوز در بنبست بهسر میبریم. عدم سازگاری بین روشهای اندازهگیری متفاوت که با عنوان تنش هابل شناخته میشود، همچنان به قوت خود باقی است. بنابراین باید به روش دیگری برای محاسبه سرعت انبساط کیهان تکیه کنیم.
جهان اطراف ما به نظر ثابت میرسد اما هر آنچه میبینیم درواقع با سرعت بسیار چشمگیری موسوم به ثابت هابل (H0) در حال دور شدن از ماست. مشخص نیست H0 چقدر سریع است اما به دلیل روشهای اندازهگیری مختلف، نتایج متفاوتی به دست آمدهاند. یکی از روشهای به دستآوردن ثابت هابل، بررسی آثار جهان آغازین مثل بقایای نور در تابش پسزمینه کیهانی یا امواج آکوستیک منجمد در زمان است. روش دیگر، اندازهگیری فاصله با اجرامی مثل ابرنواختر نوع Ia (یا ستارههای متغیر قیفاووسی) است که درخشش ذاتی مشخصی دارند و نور آنها با قاعده مشخصی نوسان میکند. اولین روش نسبت انبساط ۶۷ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک و دومین روش سرعت ۷۳ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک را برگرداندند. به اختلاف بین این دو نتیجه، تنش هابل گفته میشود. این اندازهگیریها بارها انجام شدند و به همین دلیل احتمال خطا برای هر تخمینی به شکل چشمگیری کاهش یافت. با اینحال این احتمال وجود دارد که چیزی گمراهکننده در دادهها وجود داشته باشد. بهویژه که برخی از بهترین دادههای مربوط به متغیرهای قیفاووسی از یک منبع یکسان یعنی تلسکوپ فضایی هابل به دست آمدهاند.
به گفته «آدام ریس» اخترفیزیکدان موسسه علوم تلسکوپ فضایی (STScI)، متغیرهای قیفاووسی ابزار استاندارد طلایی برای اندازهگیری فاصله کهکشانهایی با فاصله ۱۰۰ میلیون سال نوری هستند که مرحلهای حیاتی برای تعیین ثابت هابل است. متاسفانه ستارههای کهکشانها از نقطه دید ما در فضای کوچکی کنار هم جمع شدهاند. بنابراین نمیتوان آنها را از همسایههایشان تفکیک کرد. یکی از دلایل منطقی برای ساخت تلسکوپ فضایی هابل، حل این مساله بود. هابل به دلیل قرار گرفتن در خارج از جو زمین، دقت طول موج مرئی بهتری نسبت به تمام تلسکوپهای زمینی داشت. در نتیجه با شناسایی متغیرهای قیفاووسی کهکشانها در فاصله بیش از ۱۰۰ میلیون سال نوری، بازه زمانی تغییر درخشش آنها را محاسبه کرد.
برای عبور از موانع غباری، لازم است رصدها در طیف فروسرخ نزدیک انجام شوند که هابل چندان در آن عملکرد خوبی ندارد. بنابراین ابهامهایی درباره دادههای این تلسکوپ وجود دارند. با اینحال تلسکوپ فضایی جیمزوب در طیف فروسرخ بسیار قوی عمل کرده و دادههای بهدست آمده از آن محدودیتهای هابل را ندارند. «ریس» و تیم او تلسکوپ فضایی جیمزوب را به سمت کهکشانی در فاصله مشخص قرار دادند تا بتوانند آن را متناسب با درخشش متغیرهای قیفاووسی کالیبره کنند. آنها در مرحله بعدی متغیرهای قیفاووسی را در کهکشانهای دیگر رصد کردند. در مجموع، تلسکوپ فضایی جیمزوب ۳۲۰ متغیر قیفاووسی را رصد کرد و به شکل چشمگیری نویز رصدهای هابل را کاهش داد. با وجود نویز موجود در دادههای هابل، دادههای مربوط به اندازهگیری مسافت با رصدهای جیمزوب سازگار بودند. به همین دلیل نمیتوان محاسبات H0 هابل را نادیده گرفت. هنوز نمیدانیم عامل واقعی تنش هابل چیست. یکی از کاندیداهای اصلی میتواند انرژی تاریک باشد؛ نیروی اسرارآمیزی که به نظر میرسد با وارد کردن فشار منفی، سرعت انبساط جهان را افزایش میدهد. با اندازهگیریهای تلسکوپ جیمزوب اندکی به پاسخ نزدیک میشویم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد