جهش سود پتروشیمی‌ها با یک امضا
جهان‌صنعت – زمانی که خبر آمد رییس‌جمهور در نامه‌ای به وزیر نفت خواستار اصلاح نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها شده و معاون وزیر نفت نیز در همین راستا اعلام کرد که دو هاب «هلند و انگلیس» از فرمول قیمت‌گذاری خوراک گاز پتروشیمی‌ها از قانون بودجه۱۴۰۵ دولت حذف خواهند شد، این اتفاق سهامداران پتروشیمی‌های متانولی و اوره‌ای را شاد کرد چراکه قیمت تمام‌شده آنها ۵۰درصد کاهش پیدا کرده و سودشان سر به فلک می‌کشد.
مشکل فرمول قبلی چه بود؟
هاب در واقع بازار مرجع خرید و فروش گاز است؛ جایی که قیمت براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. مثلا در زمستان‌های سرد اروپا، افزایش تقاضا باعث جهش قیمت در‌هاب‌های اروپایی می‌شود و مشکل فرمول فعلی این است که نرخ خوراک از میانگین قیمت چند هاب جهانی هنری‌هاب (آمریکا)، آلبرتا (کانادا)، TTF (هلند) و NBP (انگلستان) محاسبه می‌گردد که تغییر نرخ خوراک در هر کدام از این کشور‌ها باعث می‌شود قیمت نرخ خوراک نیز به شدت تغییر کند، همچنین پیشتر تحلیلگران گفته بودند که حضور هاب‌های اروپایی در این ترکیب که خود واردکننده گاز هستند به علت قیمت بسیار بالای خوارک در این منطقه عامل کاهش حاشیه سود پتروشیمی‌ها در ایران می‌شود. ضمن اینکه جهش قیمت گاز در بازار اروپا پس از بحران اوکراین نرخ خوراک ایران را تا بیش از ۳۰سنت افزایش داد؛ سطحی که با ساختار هزینه و نرخ بازده داخلی پروژه‌های گازمحور سازگار نیست. از سوی دیگر تبدیل نرخ دلاری به ریال با نرخ ارز دستوری، ارزش واقعی خوراک را ناپایدار و تغییرات پیاپی بودجه‌ای، فضای پیش‌بینی‌پذیری را از صنایع سلب کرده است. این مدل، آثار نامطلوبی بر کارایی و رقابت‌پذیری صنایع مصرف‌کننده خوراک داشته است. در واحد‌های متانول، اوره و الفین، سهم خوراک در بهای تمام‌شده بیش از ۶۰درصد است بنابراین افزایش هر ۱۰۰۰تومان در نرخ گاز، سود خالص را تا بیش از ۱۵درصد کاهش می‌دهد. نوسانات شدید خوراک باعث افت ظرفیت عملیاتی، توقف طرح‌های توسعه و تعویق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بالادستی شده است.
تغییر فرمول چه سودی برای بورسی‌ها دارد؟
به گزارش اقتصادآنلاین، از منظر بازار سرمایه، این فرمول قدیمی ریسک بتای سیستماتیک صنعت پتروشیمی را بالا برده است. واکنش‌های تند قیمتی سهام در برابر هرگونه تغییر در نرخ خوراک نشان می‌دهد این پارامتر عملا به متغیر بنیادی تعیین‌کننده در شاخص صنعت شیمیایی تبدیل شده است، همچنین تحقق اصلاحات نرخ خوراک در بودجه۱۴۰۵ به معنای بهبود بازده سرمایه‌گذاری، بهبود نسبت‌های P/E و در نهایت بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاری به سهام مصرف‌کننده خوراک خواهد بود.
چرا ۵۰درصد؟
فرمول فعلی محاسبه نرخ گاز خوراک براساس ابلاغیه وزارت نفت، نرخ گاز طبیعی برای پتروشیمی‌ها از فرمول زیر محاسبه می‌شود:
قیمت گاز طبیعی: (۰٫۵ × معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی) + (۰٫۵ × قیمت گاز طبیعی در بازار‌های جهانی)
در حال حاضر میانگین نرخ گاز درNBP: 6/36سنت، TTF: ۳۷ سنت، HENRY: ۱۰سنت و: ALBERTA 4/3سنت است که براساس این قیمت‌ها و فرمول مذکر، قیمت نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها برابر با ۹/۱۳سنت به ازای هر مترمکعب محاسبه می‌شود. با این حال در صورتی که دو هاب اروپایی یعنی NBP بریتانیا و TTF هلند از فرمول حذف شوند، نرخ گاز خوراک به ۳۵/۶سنت به ازای هر مترمکعب کاهش خواهد یافت که به معنای کاهش ۵۴درصدی نرخ گاز خوراک است.
کدام نماد‌ها بیشترین سود را می‌برند؟
کاهش نرخ خوراک از ۹/۱۳ به ۳۵/۶سنت موجب افت قابل‌توجه هزینه تولید اوره خواهد شد. به طور نمونه برآورد می‌شود این کاهش ۵۴درصدی نرخ خوراک بتواند حدود ۴۰درصد سودآوری شرکت پتروشیمی پردیس را بهبود بخشد، همچنین به دلیل پایین بودن حاشیه سود متانول‌سازها، بسیاری از طرح‌های توسعه متانول در کشور با کندی مواجه هستند که با کاهش نرخ خوراک، جذابیت اقتصادی صنعت متانول افزایش یافته و می‌تواند منجر به احیای پروژه‌های توسعه‌ای متانول و افزایش ظرفیت تولید و صادرات شود.
بیشترین تاثیر مثبت این اتفاق می‌تواند متانولی‌ها باشد که نماد آنها در بورس «زاگرس»، «شیراز»، «شخارک»، «شفن» و «شپلی» است، همچنین این اتفاق موجب افت قابل‌توجه هزینه تولید اوره خواهد شد. به طور نمونه برآورد می‌شود این کاهش ۵۴درصدی نرخ خوراک بتواند حدود ۴۰درصد سودآوری شرکت پتروشیمی پردیس را بهبود بخشد. سایر نماد‌های اوره‌ای نیز «شیراز»، «خراسان»، «کرماشا»، «شلرد»، «شفارس»، «زنجان» و «شستان» است.
