جزئیات اجرای یک تبصره با موضوع «امنیت شغلی»
جهان صنعت– هیات دولت در سال۹۸ حداکثر مدت قراردادهای موقت در کارهای با ماهیت غیرمستمر را چهارسال تعیین کرد. براساس این مصوبه، کدام کارگران قرارداد دائم می‌شوند؟
در ماده۷ قانون کار آمده است: «حداکثر مدت موقت برای کارهایی که طبیعت آنها جنبه غیرمستمر دارد توسط وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.» هیات دولت در سال۹۸ این مدت را چهارسال تعیین کرد. در رابطه با این مصوبه هیات وزیران چه می‌دانیم؟ کدام کارگران قرارداد دائم می‌شوند؟ آیا در صورت پایان پروژه موقت، باز هم کارفرما موظف به ادامه همکاری با کارگر است؟
آرمین خوشوقتی، کارشناس حقوق و روابط کار، در رابطه با تبصره یک ماده۷ قانون کار گفت: طبق این ماده، قرارداد کار می‌تواند به‌صورت کتبی یا شفاهی باشد. در این قرارداد، کارگر در ازای دریافت مبلغی که می‌توان آن را مزد یا مزایا یا حق‌السعی نامید، وظیفه انجام کار مشخصی را برای کارفرما به عهده می‌گیرد. این کار می‌تواند به‌صورت موقت یا غیرموقت (دائمی یا معین) باشد.
وی ادامه داد: تبصره یک ماده۷ قانون کار مقرر کرده که حداکثر مدت قراردادهای موقت در کارهای غیرمستمر باید تعیین شود. وزارت کار موظف است حداکثر مدتی را که می‌توان در این موارد قرارداد موقت منعقد کرد، مشخص کند. از زمان تصویب قانون کار در سال۱۳۶۹ تا سال۱۳۹۸، اجرای این تکلیف قانونی به تاخیر افتاد. در تیرماه۱۳۹۷، وزارت کار پیشنهادی به هیات وزیران ارائه کرد که در آن حداکثر مدت قراردادهای موقت در کارهای غیرمستمر را مشخص می‌کرد. این پیشنهاد در بیستم بهمن‌ماه۱۳۹۸ به تصویب هیات وزیران رسید و براساس آن، حداکثر مدت قراردادهای موقت برای کارهای غیرمستمر چهارسال تعیین شد.
خوشوقتی افزود: وزارت کار در این مصوبه، کارهای غیرمستمر را به دو گروه تقسیم‌بندی کرد. گروه اول شامل مشاغلی است که در پروژه‌های موقت و کارگاه‌هایی که برای انجام ماموریت خاصی ایجاد شده‌اند، فعالیت می‌کنند. به‌عنوان مثال، مشاغل مرتبط با سدسازی، پتروشیمی، یا ساختمان‌سازی در این گروه قرار می‌گیرند. تمامی مشاغل فعال در این نوع پروژه‌ها، از نگهبان تا کارگران مختلف، به دلیل مشخص بودن زمان پایان پروژه، به‌عنوان کارهای غیرمستمر شناخته می‌شوند.
این حقوقدان افزود: حداکثر مدت قراردادهای موقت کارکنان مشغول به کار در این کارگاه‌ها، چهار سال است؛ به این معنا که اگر قراردادی یک‌ساله با یکی از کارکنان منعقد شود، می‌توان تا سقف چهار سال این قراردادها را تمدید کرد اما اگر مدت قرارداد به چهارسال و یک روز برسد و کارگر همچنان در آن کارگاه مشغول به کار باشد، قرارداد او دائمی تلقی خواهد شد.
این کارشناس روابط کار ادامه داد: گروه دیگری از کارهای غیرمستمر شامل فعالیت‌هایی است که زمان مشخصی ندارند و پروژه‌ها جزو وظایف اصلی کارگاه نیستند. به‌عنوان مثال، اگر شرکتی مانند ایران‌خودرو در حال ساخت سوله یا ساختمان اداری جدید باشد، کارکنانی که در این پروژه‌ها مشغول به کار هستند، فعالیتشان غیرمستمر محسوب می‌شود. این کارکنان نیز می‌توانند تا چهار سال با قرارداد موقت مشغول به کار باشند و پس از این مدت، در صورت ادامه فعالیت، قراردادشان به دائمی تبدیل می‌شود.
خوشوقتی تاکید کرد: پایان مدت چهارسال مذکور از تاریخ ۲۰بهمن۱۳۹۸ آغاز می‌شود و شامل کارکنانی که قبل از این تاریخ مشغول به کار بودند، نمی‌شود. اگر کارکنانی با قرارداد موقت بیش از چهارسال در پروژه‌ای مشغول به کار باشند، قراردادشان از ۲۰بهمن۱۳۹۸ دائمی تلقی می‌شود، حتی اگر به‌صورت موقت مشغول به کار باشند. این قرارداد تا زمانی که پروژه یا فعالیت خاص خاتمه نیابد، معتبر خواهد بود.
در صورت پایان پروژه، کارفرما همچنان باید با کارگری که قراردادش بعد از چهارسال دائم شده، ادامه فعالیت دهد؟ خوشوقتی در پاسخ به این سوال گفت: خیر، پس از پایان پروژه، کارفرما ملزم به ادامه همکاری با این کارکنان نیست و می‌تواند با آنها تسویه‌حساب کند.
وی ادامه داد: به‌طور طبیعی، پرداختی به کارکنانی که به‌صورت موقت مشغول به کار هستند، باید در پایان پروژه انجام شود. در واقع، این قراردادها به‌دلیل مدت‌زمان بیش از چهارسال، به‌صورت دائمی تلقی می‌شوند. در تیرماه۱۴۰۳، هیات تخصصی دیوان عدالت اداری نیز رایی صادر کرد که تاییدکننده این تصویب‌نامه هیات وزیران بود. این تصویب‌نامه مطابق با قانون صادر شده و هیچ ایرادی به آن وارد نشده است.
خوشوقتی بیان کرد: با این حال، برخی کارفرماها ممکن است به‌دنبال راه‌هایی برای تخطی از این مقررات باشند. درصورتی‌که کارگری با قرارداد موقت بیش از چهارسال در پروژه‌ای مشغول به کار باشد و پروژه همچنان ادامه داشته باشد، اگر این کارگر اخراج یا معلق شود، می‌تواند به استناد تصویب‌نامه هیات وزیران به اداره کار محل مراجعه کرده و درخواست بازگشت به کار کند. در چنین مواردی، کارفرما موظف است این کارگر را تا پایان پروژه به کار برگرداند.
منبع: ایلنا
