13 - 04 - 2024
جریمه دستنیافتنی
هستی عبادی- با وجود تهدید آمریکا مبنیبر تکمیل خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان، اسلامآباد ساخت بخش پاکستانی خط لوله واردات گاز طبیعی از ایران را پس از ۱۰سال وقفه آغاز کرد.
خبرگزاری جیو نیوز پاکستان از موافقت کمیته انرژی دولت این کشور برای ساخت خط لوله انتقال گاز ایران خبر داده و نوشت: پاکستان همچنین در نظر دارد روند نقشهبرداری و طراحی مهندسی مربوط به ساخت ۸۰کیلومتر از این خط لوله گازی تا مرز ایران را باردیگر بررسی کند.
همزمان این خبرگزاری به نقل از یک منبع آگاه در وزارت انرژی پاکستان نوشت که وزارت انرژی این کشور در بودجه سال مالی جاری مبلغ قابلتوجهی را برای این پروژه درخواست خواهد کرد. هزینه اجرای این پروژه حدود ۴۴میلیارد روپیه پاکستانی برآورد شده است و روند تکمیل آن دو سال زمان میبرد.
پاکستان در نظر دارد این پروژه خط لوله گاز را در دو فاز تکمیل کند و بر این اساس قرار است در فاز نخست ۸۱کیلومتر از این خط لوله را از بندر گوادر تا خاک ایران احداث کند که در مراحل بعد به نوابشاه متصل میشود.
بنا بر این گزارش، تحول تازه در پروژه مشترک گازی ایران و پاکستان در حالی صورت میگیرد که آمریکا باردیگر مخالفت صریح خود را با این طرح ابراز کرده و درباره احتمال اعمال تحریمها هشدار داده است. اجرای این پروژه که ۱۰سال به تاخیر افتاده است، قرار بود در دسامبر ۲۰۱۵ تکمیل شود و در ژانویه ۲۰۱۵ به بهرهبرداری برسد.
دونالد لو دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور جنوب آسیا و آسیای مرکزی گفته بود تلاش میکند از ساخت خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان جلوگیری کند.
با اینکه اجرای این پروژه سبب نگرانی متحدان غربی اسلامآباد خواهد شد اما دولت پاکستان روز پنجشنبه (دوم فروردین) اعلام کرد برای ساخت خط لوله واردات گاز طبیعی از ایران به معافیت تحریمی و مجوز آمریکا نیازی ندارد.
طلسمی که میشکند
قرارداد ۲۵ساله صادرات گاز طبیعی ایران از طریق خط لوله به پاکستان در سال ۲۰۰۹ بین دو کشور به امضا رسید و قرار بود تا سال ۲۰۱۵ اجرایی شود اما تاکنون به دلیل تحریمهای آمریکا علیه ایران و فشارهای آمریکا به دولت پاکستان مانع اجرایی شدن آن شده است. دو کشور در سپتامبر ۲۰۱۹ این قرارداد را بازنگری کرده و ایران از حق شکایت خود به محاکم بینالمللی علیه پاکستان صرفنظر کرد به شرطی که پاکستان تا مارس سال ۲۰۲۴ این خط لوله را در خاک خود تکمیل کند.حالا مقامات ایرانی چند ماه پیش به طرف پاکستانی گوشزد کرده و گفتهاند اگر دولت اسلامآباد تا ۱۵ماه دیگر این خط لوله را تکمیل نکند، ایران بابت ضرر و زیان خود از کشیدن خط لوله تا مرز پاکستان، در محاکم بینالمللی، طلب غرامت ۱۸میلیارد دلاری خواهد کرد.
براساس قرارداد بازنگری شده در سال ۲۰۱۹، این خط لوله قرار است روزانه ۷۵۰میلیون فوت مکعب گاز طبیعی ایران را به پاکستان انتقال دهد. پاکستان باید برای اجرایی شدن این قرارداد، ۷۸۱کیلومتر خط لوله از منطقه «نوابشاه» تا نقطه مرزی خود با ایران بکشد.
جدا از اظهارنظرات طرفین ایرانی و پاکستانی، کارشناسان و صاحبنظران معتقدند که در وضعیت فعلی ایران نهتنها امکان عملیاتی شدن این خط لوله گاز در حداقلترین حالت ممکن خود است بلکه اگر عملیاتی هم نشود، به نظر میرسد دریافت جریمه از پاکستان نیز دور از دسترس باشد.
مشکل نظام بینالملل ایران است
مهدی مطهرنیا رییس اندیشکده آیندهاندیشی سیمرغ در همینباره به «جهانصنعت» گفت: نظام بینالملل نظامی لغزنده از منظر حقوقی است؛ حقوق بینالملل از نبود ضمانت اجراهای قدرتمند همواره در رنج بوده است. بسیاری از ملت-دولتها، دولت-کشورها، ملت- دولت و دولت- کشورها در درون مرزهای ملی قوانین مربوط و دارای ضمانت اجرایی دارند که حکام به درستی به آنها عمل نمیکنند. حال در نظام بینالملل که قدرت فائقهای برمبنای رویکردهای حقوقی با نیروی برتر پشتیبان برای ایجاد ضمانت اجرا وجود ندارد، به طبع موضوع بسیار روشن و آشکارا متوجه فقدان تضمین قواعد حقوقی است.
وی افزود: آنچه در روابط بینالملل است مفهوم قدرت است و این نکته را برمیسازد که میگوید «برو قوی شو اگر راحت جهانطلبی» چه در نظام طبیعت هم ضعیف پایمال است. از این رو میتوانیم بگوییم که پرسش شما دارای وجوه معناداریست این پرسش که «آیا خط لوله گاز ایران تحت عنوان خط لوله صلح به هندوستان عملیاتی میشود؟» در پاسخ باید بگویم که سالهاست که از این خط لوله نام برده میشود هرازچندگاهی دوباره مطرح میشود و هیچگاه به درستی عملیاتی نخواهد شد؛ تا زمانی که مساله ایران با نظام بینالملل و در مرکزیت آن با ایالات متحده آمریکا مشخص نشود.
مطهرنیا گفت: کلوپ قدرت در جهان اکنون هم مرکزیت آمریکا را دارد و حتی رقبای آمریکا نیز در این کلوپ قدرت از قواعد حاکم بر این کلوب تبعیت میکنند. او در ادامه با بیان اینکه «ایران در این زمینه میتواند راهکارهای حقوقی را دنبال کند» افزود: اما راهکارهای حقوقی نیز در بستری شکل میگیرد که در آن ضمانت اجرای قدرتمندی وجود ندارد و بنابراین آنچه هماکنون باید مورد توجه قرار گیرد نهتنها در باب خط لوله صلح و تامین گاز شرق آسیا از طریق جغرافیای پاکستان و به واسطه ایران است که بسیاری از پروندههای مربوط به ایران در حوزه اقتصاد و توسعه اقتصادی آن منجر میشود که با اقتصاد سیاسی دست به گریبان باشد و تا ایران مسائل سیاسی خود را در حوزههای داخلی، منطقهای و بینالمللی حل نکند، چنین چالشهایی مملو از آسیب و تخریبهای ناشی از تهدیدهای بیرونی علیه ایران خواهد بود. در درون آسیبها به آن فشار میآورد و در بیرون تهدیدها و بدین ترتیب تخریب منافع ملی صورت میگیرد و اتلاف منابع استمرار بخشیده میشود. این کارشناس روابط بینالملل در پاسخ به این سوال که «آیا ایران میتواند جریمه ۱۸میلیارد دلاری را از پاکستان دریافت کند؟» تاکید کرد: توانستن به این معنا که آیا ایران در این زمینه وارد عمل شده؟ بله در این زمینه میتواند قدرت خود را به نمایش بگذارد؛ اگر و آن هم اگر بتواند در بعد منطقهای و بینالمللی ایجادکننده قدرت برتری در حوزه قضایی و حقوقی برای برنده شدن در مراجع ذیصلاح و قابل پذیرش طرفین در این قضایا باشد. آن هم برحسب قوانینی که هر کدام از طرفین موضوع توافق کشیدن این خط لوله، ایران میتواند به آن دست یابد.
وی افزود: به این معنی انجام این مهم امکانپذیر است اما اینکه ایران بتواند در این وضعیت به موفقیت نایل آید و سپس اگر حتی موفقیت کسب شود و در عمل بتواند به پول مورد ادعای خود دست یابد، تا حدودی دور از انتظار است چراکه وضعیت ایران در معادلات منطقهای و بینالمللی یک وضعیت نابسامان و دارای ابعاد گوناگونی از حفرههاست که تلاش میکنند از منظر سیاسی از آنها بهره ببرند و قواعد پذیرفته شده حقوقی و احکام صادره را نیز نادیده بگیرند و بنابراین راه طولانی در این زمینه وجود دارد و دستیابی به آنچه ایدهآل تهران است دور از دسترس نشان میدهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد