تولید گندم امسال به بالاترین حد تاریخی خود رسید
جهان صنعت– فائو در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده که قرار است تولید جهانی غلات در سال مالی ۲۰۲۶-۲۰۲۵ به بالاترین حد خود یعنی نزدیک به ۵/۲میلیارد تن برسد که این رقم به دلیل برداشت بیسابقه گندم و ذرت است. با این حال شورای بین‌المللی غلات (IGC) هشدار میدهد اگرچه ذخایر صادرکنندگان در بالاترین سطح چند ساله خود قرار دارد اما توازن منطقه‌ای نامتوازن و فشارهای شدید دلاری میتواند جریان‌‌های تجاری را در سال ۲۰۲۶ تغییر شکل دهد.
در کنفرانس جهانی غلات ژنو۲۰۲۵، الکساندر کاراوایتسف، اقتصاددان ارشد شورای بین‌المللی غلات(IGC) با اشاره به رکورد بیسابقه تولید غلات در مدت نامبرده گفت: این افزایش عمدتا ناشی از رکورد تولید گندم و ذرت است، به طوری که پیش‌بینی می‌شود تولید ذرت به ۳/۱میلیارد تن و گندم برای اولین بار از ۸۰۰میلیون تن فراتر رود. انتظار می‌رود سایر غلات دانه درشت مانند جو، سورگوم و چاودار نیز افزایش متوسطی را تجربه کنند.
رشد دوباره سهام غلات
پس از سه فصل کسری جهانی غلات، IGC اکنون انتظار دارد که تولید بار دیگر از مصرف پیشی بگیرد و به ذخایر اجازه دهد تا بهبود یابند. کاراوایتسف گفت: «پیش‌بینی می‌شود موجودی جهانی به بالاترین حد خود در سه سال گذشته برسد اما جزئیات مهم است.» در حالی که احتمالا موجودی در کشورهای صادر کننده اصلی به بالاترین حد خود در هشت سال گذشته خواهد رسید، عرضه در سایر نقاط جهان میتواند به پایینترین حد خود در ۱۱سال گذشته کاهش یابد. او خاطرنشان کرد: این عدم تعادل، این سوال را مطرح می‌کند که آیا موجودی فراوان در مبادی اصلی میتواند به جریان‌‌های تجاری قوی‌‌تر منجر شود یا خی؟
افت قیمت تاریخ در چند سال اخیر
شاخص غلات و دانه‌های روغنی IGC نشان میدهد که قیمت‌های جهانی – که پس از وقوع جنگ دریای سیاه در سال ۲۰۲۲ به بالاترین رکورد خود رسید – از آن زمان به شدت کاهش یافته است. تا سپتامبر ۲۰۲۵، این شاخص به پایینترین حد خود در پنج‌سال گذشته رسید اما با خوش‌‌بینی نسبت به مذاکرات تجاری ایالات متحده و چین و سایر تحولات سیاسی، اندکی افزایش یافت. کاراوایتسف گفت: «حتی پس از افزایش اخیر، قیمت‌های جهانی نزدیک به پایینترین حد چند ساله خود باقی مانده‌‌اند و به طور متوسط حدود ۳درصد کمتر از سال گذشته هستند.»
طبق برآوردهای شورای بین‌المللی غلات، تولید جهانی گندم در سال ۲۰۲۶-۲۰۲۵ از ۸۰۰ میلیون تن فراتر خواهد رفت که نسبت به سال گذشته ۲۷میلیون تن افزایش نشان میدهد که تقریبا معادل کل محصول سالانه اوکراین است طبق برآوردهای IGCتولید جهانی گندم از ۸۰۰میلیون تن فراتر خواهد رفت که نسبت به سال گذشته ۲۷میلیون تن افزایش نشان میدهد که تقریبا معادل کل محصول سالانه اوکراین است. این افزایش تولید به دلیل افزایش بازده و نه افزایش سطح زیرکشت است و تولید تقریبا در تمام صادرکنندگان اصلی افزایش یافته است؛ به طوری که افزایش شدید پس از باران‌های مطلوب تابستانی، محصول اتحادیه اروپا را به بالاترین حد خود در ۱۰سال گذشته رسانده و نگرانی‌‌های اولیه در مورد کیفیت را کاهش داده است. از سوی دیگر برای روسیه انتظار می‌رود تولید حدود ۸۶میلیون تن باشد، و عملکرد قوی گندم بهاره در سیبری، شرایط نامناسب مناطق صادراتی جنوبی را جبران می‌کند. این در حالی است که در اوکراین نیز با وجود کاهش سطح زیرکشت از زمان شروع جنگ، تولید به حدود ۲۵میلیون تن بهبود یافته است.
در کشورهای ایالات متحده و کانادا محصولاتی بالاتر از حد متوسط برداشت کردند و همچنان به عرضه گندم آسیابانی با کیفیت بالا ادامه می‌دهند. در حالی که در هند و چین داده‌های رسمی به ترتیب به رکوردهای جدید ۱۱۷میلیون تن و ۱۴۰میلیون تن اشاره دارند.
مصرف گندم در حال افزایش است اما با رقابت روبه‌رو است
در این گزارش همچنین آمده است که پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی گندم نسبت به سال گذشته ۲درصد رشد کند که سریع‌ترین نرخ در چهار سال گذشته است و دلیل آن تقاضای غذا و خوراک دام است. با این حال کاراوایتسف هشدار داد که برنج ارزان‌تر و غلات خوراکی فراوان میتواند رشد را کُند کند. او گفت: «قیمت برنج در مقایسه با سال گذشته تقریبا ۳۰درصد کاهش یافته است، در حالی که گندم تنها ۵درصد کاهش یافته است. این امر باعث می‌شود برنج در برخی بازارها رقابتی‌‌تر شود.» مصرف گندم خوراکی در اروپا به شدت در حال افزایش است اما در جاهای دیگر به دلیل جایگزینی با ذرت و کنجاله سویا، ثابت یا کمتر باقی مانده است.
افزایش ۱۶ درصدی نرخهای حمل‌و‌نقل
این گزارش همچنین می‌گوید: نرخهای حمل‌و‌نقل نسبت به سال گذشته حدود ۱۶درصد افزایش یافته است که این امر مزایای کاهش قیمت‌های صادراتی را کاهش میدهد. براساس هزینه و حمل‌و‌نقل، قیمت‌های واردات در مقایسه با سال گذشته تنها حدود ۳درصد کاهش یافته است. رقابت صادراتی تشدید شده است و اختلاف قیمت بین مبداهای اصلی به سطوح تاریخی نزدیک شده است.
به همین خاطر است که آرژانتین همچنان پایینترین قیمت‌های FOB را ارائه میدهد، در حالی که روسیه، اوکراین و فرانسه در محدوده محدودی تجارت می‌‌کنند که هرکدام تحت‌تاثیر عوامل محلی مانند لجستیک، نرخ ارز و رفتار فروش کشاورزان هستند.
چشم‌‌انداز جهانی
کاراوایتسف در جمع‌‌بندی گفت که بازار جهانی غلات با عرضه فراوان، تقاضای قوی و ذخایر صادرکنندگان با سابقه بالا، وارد سال ۲۰۲۶ می‌شود که به عنوان ضربه‌گیری در برابر هرگونه شوک آینده عمل خواهد کرد. او گفت: «قیمتها همچنان به دلیل عرضه فراوان تثبیت شده‌اند. افزایش اخیر قیمتها تا حد زیادی ناشی از گمانه زنی است، نه عوامل بنیادی اما اگر احساسات تغییر کند و خریداران شروع به بازسازی ذخایر کنند، تجارت میتواند سریع‌تر از حد انتظار افزایش یابد.»
با این حال او هشدار داد که دلار قوی آمریکا میتواند با کاهش قدرت خرید، بر تقاضای واردات در برخی کشورها، به ویژه در آفریقا، تاثیر منفی بگذارد. کاراوایتسف در پایان گفت: «ما شاهد بزرگ‌ترین افزایش تولید جهانی در ۹سال گذشته هستیم. باتوجه به اینکه ذخایر صادرکنندگان در بالاترین سطح چند ساله خود قرار دارد، بازار جهانی غلات با ثبات بیشتری وارد سال ۲۰۲۶ می‌شود، اگرچه تعادل‌های منطقه‌ای نامتوازن و هزینه‌‌های لجستیک همچنان بر پویایی قیمتها تاثیر خواهند گذاشت.»
