توسعه مکران راه خروج از تحریم‌هاست
جهان‌صنعت– نماینده رییس‌جمهور در اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور گفت که اگر نتوانیم با محدودیت‌هایی که به‌خاطر مکانیسم‌ماشه به وجود آمده فاینانس خارجی برای پروژه راه‌آهن رشت- آستارا فراهم کنیم از منابع داخلی برای تکمیل آن استفاده خواهیم کرد.
علی عبدالعلی‌زاده با بیان اینکه توسعه دریامحور، این حرکت بزرگ، براساس رهنمود مقام معظم رهبری شروع شده و ایشان توسعه دریامحور را مطرح کرده‌اند و پرچمدار و هدایتگر توسعه هستند، گفت: به همین دلیل همه نیروهای نظامی و امنیتی احساس تکلیف دارند که به ما کمک کنند. تا به امروز هم با ارتش و هم سپاه هماهنگی کامل داشتیم و بازدیدها و ملاقات‌هایی نیز داریم.
او افزود: در دولت چهاردهم توسعه دریامحور جایگاه رسمی پیدا کرد و دارای تشکیلات شد. قبل از دولت چهاردهم در دولت دوازدهم و سیزدهم فقط بحث توسعه مکران مطرح بود و توسعه دریامحور از آبان‌ماه۱۴۰۲ که ابلاغ ۹ماده‌ای رهبری صادر شد مطرح شد.
رییس دبیرخانه شورای هماهنگی توسعه دریامحور در ادامه با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه هیچ اشاره‌ای به توسعه دریامحور به حالت گسترده نشده و صرفا اشاره ضمنی شده است، افزود: البته برای مکران ماده مستقلی وجود دارد.
عبدالعلی‌زاده بیان کرد: از روز اول توافق با شورای توسعه دریامحور این بود که تشکیلات دریامحور یک دبیرخانه چابک و کارآمد باشد که از ظرفیت همه دستگاه‌های اجرایی برای پیشبرد اهداف استفاده کند و دبیرخانه نقش تنظیم‌کننده و هدایتگر داشته باشد.
او تصریح کرد: تشکیلات ۵۰نفره‌ای را به سازمان اداری و استخدامی پیشنهاد دادیم که با این تعداد اهداف توسعه دریامحور را با کمک دستگاه‌ها فراهم کنیم. دبیرخانه کار اجرایی نخواهد داشت و فقط ارزیابی و سیاستگذاری برای دستگاه‌های مربوطه در حوزه‌های مرتبط با دریا را برعهده دارد و پیگیر تحقق آنهاست.
عبدالعلی‌زاده با بیان اینکه کار اجرایی بستر فیزیکی دارد، گفت: برای مثال کریدورهای شمال- جنوب دریاهای شمال و جنوب را به یکدیگر متصل می‌کنند. ورودی سرخس در خشکی، اینچه‌برون در خشکی، بندر امیرآباد در خزر، بندر فریدون‌کنار، بندر کاسپین را داریم که همه آنها به شبکه راه‌آهن متصل هستند و به بندر شهید رجایی در بندرعباس می‌رسند. حال سوال اینجاست که چرا ترانزیت اتفاق نمی‌افتد یا بسیار کم است؟ جواب این است که سخت‌افزار کافی نیست. دستگاه‌های بسیاری در این بین وجود دارند که نیاز به هماهنگی دارند. به یک نرم‌افزاری به نام نهاد نیاز است.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به راه‌آهن چابهار-زاهدان اشاره کرد و گفت: در راه‌آهن چابهار-زاهدان، مسیر خاش-زاهدان به طول ۱۵۰کیلومتر در حال بهره‌برداری است و باقی مسیر یعنی خاش تا چابهار وعده داده شده بود تا پایان۱۴۰۴ به پایان برسد ولی اخیرا بررسی‌های لازم را انجام دادیم و امیدواریم در خرداد۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد.
به‌گفته او، در ترکیه خط باری قابل‌توجهی وجود ندارد و بار به پشت دریاچه وان می‌رسد و آنجا متوقف می‌شود و باید مسافر و بار سوار کشتی شوند و از دریاچه عبور کنند که شامل هزینه بسیار زیاد است. این مشکل را وزارت خارجه از ترکیه پیگیری می‌کند که این خط را از مسیری عبور دهد تا صرفه‌جویی در هزینه‌ها صورت گیرد.
رییس دبیرخانه شورای هماهنگی توسعه دریامحور گفت: بار عمده در روسیه، کشورهای آسیای میانه و قفقاز و افغانستان داریم و اهمیت بارها به حدی است که طی صحبت‌های اخیر با مدیرعامل منطقه آزاد چابهار امیدواریم بتوانیم ترانزیت بار از چابهار تا افغانستان را با دو هزار دستگاه کامیون برقرار کنیم تا ریل زاهدان به تربت حیدریه در آینده اجرایی شود.
نماینده رییس‌جمهور در اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور در ادامه به راه‌آهن رشت-آستارا نیز اشاره کرد و گفت: تنها جایی که گمرک و بندر داریم ولی راه‌آهن به شبکه متصل نیست آستاراست. راه‌آهن روسیه و آذربایجان در آستارا هستند و داخل گمرک ما هم ریل‌شان آمده است.
او افزود: رییس‌جمهوری شخصا پیگیر پروژه هستند. مطالعات این راه‌آهن انجام و بخشی زیادی از مسیر تملک شده است. امیدواریم عملیات اجرایی آن به‌زودی شروع شود. اگر نتوانیم با محدودیت‌هایی که به‌خاطر مکانیسم‌ماشه به وجود آمده، فاینانس خارجی برای آن فراهم کنیم از منابع داخلی اقدام خواهیم کرد ولی هنوز کار عملیاتی آن شروع نشده است. عبدالعلی‌زاده با بیان اینکه هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط با بخش دریا خوب است ولی برای هماهنگی قانونی و ضابطه‌مند در بخش دریا نیاز به نهاد است، گفت: اولین اقدامی که برای نهادسازی انجام دادیم جدایش و بازیافت کشتی‌های فرسوده بود. این کار را شروع کردیم و بین دستگاه‌های مربوطه هماهنگی ایجاد شد. با کمک همه دستگاه توانستیم در دبیرخانه اولین آیین‌نامه را تدوین و تقدیم دولت کنیم که در کمیسیون زیربنایی دولت در دستور کار قرار گرفته و احتمالا تا پایان فصل پاییز شاهد فراخوان وزارت صمت خواهیم بود تا متقاضیان برای دریافت مجوز دایرکردن تاسیسات بازیافت شناور اقدام کنند. به‌گفته وی فعلا در جنوب این مهم عملیاتی می‌شود زیرا در شمال چند کارگاه کشتی‌سازی هستند که می‌توانند اقدام به بازیافت شناورها کنند. همچنین در شمال کشتی فرسوده بسیار کم است ولی در جنوب حدود ۱۰۰کشتی در انتظار بازیافت هستند. نماینده رییس‌جمهور در اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور گفت: به‌دنبال این هستیم که این صنعت در کشور راه بیفتد و اشتغال وسیعی ایجاد کند. آهن‌هایی که از این کشتی‌ها جدا می‌شوند به‌شدت مورد نیاز کارخانجات فولادند به‌طوری‌که در سال‌های گذشته برخی از این کارخانجات مجبور به واردات شدند و با راه‌اندازی این صنعت امیدواریم واردات متوقف و از این محل تامین شود.
او با اشاره به اینکه در جدایش و بازیافت شناور، فاصله شناور تا اولین ایستگاه جدایش و بازیافت بسیار مهم است زیرا کشتی توسط یدک‌کش جابه‌جا می‌شود، اظهار کرد: در خلیج فارس چنین مرکزی وجود ندارد. اگر این مراکز راه‌اندازی شوند همه کشورهای همسایه هم می‌توانند کشتی‌های خود را برای جدایش به این مراکز منتقل کنند.
رییس دبیرخانه شورای هماهنگی توسعه دریامحور که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، بیان کرد: اگر هماهنگی‌ها درست باشند این ظرفیت را داریم که رشد بالایی را در توسعه دریامحور ببینیم. او بیان کرد: امروزه نمی‌شود به کار اقتصادی بدون توجه به زنجیره ارزش و تامین وارد شد. برای اینکه توسعه دریامحور توسعه‌ای باشد اعلام کردیم که زنجیره‌ها باید دیده شوند. او در ادامه گفت: سیاست ۴۴ماده‌ای توسعه دریامحور را با کمک همه دستگاه‌ها بازبینی کردیم و نتیجه این شد که از ۴۴ماده ۲۸ماده تصویب شدند. برای ۱۶ماده بعدی دستگاه‌های اجرایی پیشنهادهایی دادند که با کمک تیم مربوطه کارشناسی در دبیرخانه به اصلاحات رسیدگی کردیم و تعدادی ماده جدید نیز اضافه شدند. در حال حاضر ۵۶ماده داریم و برای اینکه موضوعات سنجیده‌تر به شورای توسعه برود کارگروه هماهنگی داریم که در آن بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد. امیدواریم بتوانیم آنها را به شورای توسعه دریامحور برده و به تصویب هیات وزیران برسانیم. رییس دبیرخانه شورای هماهنگی توسعه دریامحور با بیان اینکه توسعه تعارفی نیست، گفت: مزیت‌ها را نشان می‌دهیم و علاقه در توسعه را در مردم ایجاد می‌کنیم. توسعه باید از مردم شروع شود زیرا برای مردم است. به همین دلیل به صدای مردم گوش می‌دهیم و صدای خود را به گوش آنها می‌رسانیم و خواسته‌ها و انتظارات آنها را از توسعه پاسخ خواهیم داد. او در ادامه به توسعه مکران اشاره کرد و گفت: مساحت مکران معادل امارات متحده عربی است این یعنی یک کشور در داخل جمهوری اسلامی داریم که باید برای آن الگوی مدیریتی موفق بسازیم. مکران باید الگویی برای ایران باشد.
عبدالعلی‌زاده تصریح کرد: توسعه دریامحور و توسعه مکران چراغ روشنی برای خروج از بن‌بست تحریم‌هاست نه دورزدن تحریم‌ها. می‌خواهیم در مکران الگویی برای ایران اسلامی بسازیم که دیگر هیچ‌کس دنبال تحریم ایران نباشد و بداند ایران تحریم‌شدنی نیست. در داخل کشور ضوابط رانتی و یارانه‌ای و… و از طرفی ناهماهنگی کامل بین دستگاه‌های اجرایی، تحریم داخلی ایجاد کرده است و به همین دلیل نیازمند الگوی موفق در این بخش هستیم.
