تهیه پیش‌نویس اصلاح قانون مشاغل سخت و زیان‌آور
جهان صنعت_در نشست هیات‌رییسه و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران با مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی، مشکلات فعالان اقتصادی در بخش تامین‌اجتماعی بررسی شد؛ قرار است این مشکلات در کمیته مشترکی بررسی شده و به راهکارهای اجرایی برسد.
به گزارش اتاق ایران، روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران در نشستی که با حضور مدیرعامل و معاونان سازمان تامین‌اجتماعی برگزار شد، از موضوع مشاغل سخت و زیان‌آور، سن بازنشستگی، بیمه تامین‌اجتماعی فعالان اقتصادی و حق بیمه و رویکرد تامین‌اجتماعی در مواجهه با بخش‌خصوصی گفتند.
در این نشست مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی با بیان اینکه پیش‌بینی مصارف سازمان ۱۵۰۰همت است، گفت: پیش‌بینی کردیم اگر ماهانه ۹۰همت وصولی سازمان باشد تقریبا ۱۱۰۰همت جذب خواهد شد. ۴۰۰همت باقیمانده باید از محل وصول حق بیمه‌هایی که دولت قرار است بپردازد، تامین شود. اگر دولت بنا باشد فقط تعهدات امسال خود را ایفا کند رقم آن حدود ۳۱۰همت است. اگر دولت به موقع پرداخت کند کسری جدی نخواهیم داشت و ۱۰۰همت دیگر از سود سهام و منابع دیگر دست‌یافتنی است اما معمولا این امر برای دولت امکان‌پذیر نیست. در بودجه امسال ردیف مربوط به رد دیون دولت‌ها به بیمه‌ها ۱۸۵همت است که در حالت خوش‌بینانه می‌توان ۱۵۰همت آن را وصول کرد.
مصطفی سالاری با تاکید بر اینکه می‌خواهیم با همفکری و همراهی بخش‌خصوصی، مشکلاتی که سازمان در ضوابط و مقررات و ساختار خود دارد را حل کنیم، ادامه داد: راهکار اصلی این است که مواردی که می‌توان و باید در ساختار و ضوابط اصلاح شود را اصلاح کنیم. مواردی مانند وضعیت نابسامان مشاغل سخت و زیان‌آور از این جمله است.
سالاری با بیان اینکه شرایط حاکم بر این مشاغل هم کارگران بخش‌خصوصی و هم ساختار سازمان و هم اشتغال کشور را با چالش مواجه کرده است، افزود: مشاغل سخت و زیان‌آور نظم و سیاق خاصی ندارد و سلیقه‌ای است و هر مرجعی می‌تواند هر شغلی را سخت و زیان‌آور اعلام کند. این امکان وجود دارد که افراد با ۳۶سال سن بازنشسته شوند که این در هیچ‌کجای دنیا وجود ندارد و کشور و وضع نیروی شاغل را با مشکل مواجه کرده است.
او با بیان اینکه مشکل دیگر ما مربوط به معافیت‌های بالا و بار مالی آن بر دولت است، افزود: سن بازنشستگی حتی در مشاغل غیرسخت و زیان‌آور هم حدود ۵۰ تا ۵۵ سالگی است که این‌هم از دیگر مشکلات ماست.
سالاری تاکید کرد: مشکل مشاغل سخت و زیان‌آور را با کمک بخش‌خصوصی می‌توانیم حل کنیم. برای قانونگذاری در این‌باره متنی تهیه کردیم و با همراهی بخش‌خصوصی باید آن را نهایی کنیم و به مجلس ببریم.
معیار مشاغل سخت و زیان‌آور فقط آلودگی صوتی نباشد
در ادامه نشست روسای کمیسیون‌های تخصصی و هیات‌رییسه اتاق ایران با رییس و معاونان سازمان تامین‌اجتماعی، صمد حسن‌زاده از دسته‌بندی مشاغل سخت و زیان‌آور گفت.
رییس اتاق ایران تصریح کرد: یکی از معیارهای تعیین سخت و زیان‌آوربودن مشاغل، شاخص آلودگی صوتی است. متاسفانه تمام کشور در معرض آلودگی‌های صوتی است و این صداها بالاتر از صدای تولیدشده ماشین‌آلات کارخانه است. کل جامعه با مشکل آلودگی صوتی روبه‌روست و نمی‌توان فقط استاندارد نبودن صدا را در کارخانه‌ها شاخصه تقسیم‌بندی مشاغل به سخت و زیان‌آور مورد توجه قرار داد. باید در این زمینه تدبیر لازم اندیشیده شود. نباید معیار مشاغل سخت و زیان‌آور، فقط آلودگی صوتی باشد و باید به تمام موارد در این زمینه توجه شود.
استفاده از ظرفیت اتاق ایران برای حل مشکلات تامین‌اجتماعی
در ادامه پیام باقری، نایب‌رییس اتاق ایران درباره نحوه تعامل بخش‌خصوصی با سازمان تامین‌اجتماعی گفت: سازمان تامین‌اجتماعی، ثبات و رفاه در زندگی مردم را فراهم می‌کند؛ این سازمان شریک راهبردی در توسعه اقتصاد کشور است. بخش‌خصوصی انتظار دارد فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در جهت توسعه اقتصادی رقم بخورد.
نایب‌رییس اتاق ایران ادامه داد: میدان فعالیت مشترک بخش‌خصوصی با تامین‌اجتماعی، اقتصاد و نیروی کار است و برای همین باید در جهت بهبود رویه‌ها و توسعه اقتصادی کار کنیم تا به کاهش تعارضات و افزایش رضایت کارگران و کارفرمایان بینجامد. باید به موانع حوزه کار توجه شود تا نیروی انسانی با بهره‌وری بالا در حوزه اقتصاد کار کند.او تصریح کرد: بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های حوزه تامین‌اجتماعی از پیچیدگی زیادی برخوردار است و کار را بر فعال اقتصادی سخت می‌کند. درک سریع این دستورالعمل‌ها، گاهی پیچیده و تفسیرپذیر می‌شود و محل مجادله جدی فعال اقتصادی و سازمان است.
نایب‌رییس اتاق ایران افزود: تغییرات این بخش، سردرگمی‌ها را بیش‌ازپیش می‌کند و منجر به اعمال محدودیت‌ها می‌شود. حق بیمه‌هایی که برای فعالیت‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود، تناسبی با آن کسب‌وکار ندارد. یا در بخشی از کسب‌وکارهای نوین یا فریلنسرها، قواعد و ضوابط، پوشش مسائل این حوزه را نمی‌دهد و حق بیمه‌های در نظر گرفته‌شده، متناسب با شرایط نیست.
باقری ادامه داد: در بخش پیمانکاری و قراردادهای پیمانی، باید به حق بیمه‌ها توجه شود. در حوزه سازمان تامین‌اجتماعی، بوروکراسی و دیوانسالاری زیاد، باعث طولانی شدن پرونده می‌شود.
به‌گفته وی، ورود به پرونده‌های سنوات قبل که نسبت به پرداخت مجدد محکوم می‌شوند، مشکلاتی برای بنگاه‌های اقتصادی ایجاد کرده است.
نایب‌رییس اتاق ایران تاکید کرد: ظرفیت اتاق ایران در کنار فعالان اقتصادی کشور قرار دارد و این ظرفیت و شبکه گسترده فعالان اقتصادی می‌تواند در جهت رفع موانع و پیچیدگی‌های سازمان تامین‌اجتماعی کار کند.
احیای سه‌جانبه‌گرایی در سازمان تامین‌اجتماعی
محمود تولایی، رییس کمیسیون کار مالیات و تامین‌اجتماعی با گله‌مندی از عدم اقدام جدی برای تغییر وضعیت اداره هیات امنایی سازمان تامین‌اجتماعی به شورای عالی گفت: اگر این سازمان بزرگ در اختیار افراد مختلف که ذی‌نفع و بهره‌بردار هستند واگذار شود، بخشی از مشکلات حل می‌شود. اگر نمایندگان کارگری و کارفرمایی در اداره سازمان وجود داشتند قطعا از حقوق این سازمان دفاع می‌کردند.
او با بیان اینکه هجمه‌هایی که علیه سازمان اتفاق افتاد، بعد از خروج آن از نظام سه‌جانبه‌گرایی بود و سه‌جانبه‌گرایی باید احیا شود، ادامه داد: صندوق تامین‌اجتماعی، همیشه از دولت طلبکار است اما پولی دریافت نمی‌کند، در حالی که اگر افراد حاضر در هیات امنا همه دولتی نبودند قطعا میزان وصولی‌های آن از امروز بیشتر بود.
تولایی با اشاره به موضوع مشاغل سخت و زیان‌آور، افزود: در این موضوع تخلف از قانون و تخلف از عرف پیش آمده است. همه اجازه دادیم به وضعی در امروز برسیم که ۵۲درصد از مستمری‌بگیران صندوق، بازنشستگی بیش از موعد دارند. زیان این امر چندین برابر است. وقتی دولت نتوانست مشکل را حل کند تصمیم گرفت بخشی از آن را به کارفرما منتقل کند. چه کسی می‌پذیرد که ۵۲درصد مشاغل ما سخت و زیان‌آور هستند. شبکه ناکارآمد و بعضا فاسد سرنوشت این صندوق را نابود خواهد کرد.
او تاکید کرد: فشاری که از این محل به کارفرما وارد شد باعث تعطیلی برخی بنگاه‌ها شد. خود سازمان هم دستاوردی از این تصمیم نداشت بنابراین امروز باید به راه‌حل مشترکی برسیم. زمان که از دست برود صندوق به سمت نابودی خواهد رفت.
تولایی اظهار کرد: ما از شکایات متعددی که اغلب آنها بحق است خسته شدیم. خواسته ما این است که خودتان یا نماینده شما این موارد را بررسی کنید. ارقامی داریم که در یک بنگاه باید به ۱۰کارگر و به هرکدام تا حدود ۲میلیارد بابت تغییر عنوان شغلی پرداخت شود. این امر بنگاه‌ها را به تعطیلی می‌کشاند.
ضرورت شفاف‌شدن ارقام ضرایب از سوی تامین‌اجتماعی به‌ویژه در ضرایب مربوط به مشاوران، خدماتی و پیمانکاری، تعیین مرجعی برای رسیدگی به اعتراضات درباره برخوردهای سلیقه‌ای بازرسان، استفاده از سازوکارهای قانونی برای افزایش درآمد سازمان از جمله قرار گرفتن نیمی از شاغلان کشور زیر چتر بیمه که در حال حاضر بیمه نیستند، تعریف بخشودگی برای بنگاه‌های در حال سقوط جهت جلوگیری از تعطیلی آنها (در این صورت بنگاه به فعالیت خود ادامه داده و سازمان مجبور نیست حقوق بیکاری پرداخت کند)، ضرورت کارآمدسازی خدمات غیرحضوری هوشمند در سازمان، شفاف شدن بیمه‌های کارگران ساختمانی و فصلی، بازنگری ضوابط قدیمی و همفکری برای مسائل پیش‌رو، طولانی‌شدن فرآیندهای مربوط به هیات‌های حل اختلاف، نارضایتی کارفرمایان از برخورد مدیران سازمان و ضرورت تدوین منشور برخورد ارباب‌رجوع از دیگر مسائل و مشکلات بخش‌خصوصی با سازمان تامین‌اجتماعی بود که تولایی به آنها اشاره کرد.
سازمان تامین‌اجتماعی به ماده۲۴ و ۳۰ قانون بهبود کسب‌وکار توجه کند
احمد آتش‌هوش، رییس کمیسیون حقوقی و حمایت‌های قضایی و مقرراتی اتاق ایران درباره نحوه عملکرد حسابرس‌ها از بنگاه‌های اقتصادی گفت: براساس ماده۴۷ قانون تامین‌اجتماعی فاکتورهای خدمات دارای شناسه ملی یا کد کارگاهی غیرمشمول بیمه نشود ولی در عمل به این مورد توجه نمی‌شود. از طرفی شرکت‌های پخش، شعبات مختلف دارد و برای هر دفتر خود، باید کد کارگاه بگیرد. درحالی‌که باید شناسه ملی شرکت به واحدها داده شود.
آتش‌هوش به مقررات ماده۲۴ و ۳۰ قانون بهبود کسب‌وکار اشاره کرد که باید توسط سازمان تامین‌اجتماعی به آن توجه کند. قانون نباید عطف به ما سبق شود و در صورت عطف به ما سبق شدن باید تسهیلاتی برای واحدها و کارفرمایان در نظر گرفته شود.
او تصریح کرد: از دیرباز و بدو تاسیس سازمان تامین‌اجتماعی برای هر شخص حقیقی و حقوقی یک کد کارگاهی ایجاد شده است. در طول سالیان گذشته این روند هیچ‌گونه تغییری نداشته و با گسترش فعالیت شرکت‌ها و پراکندگی حوزه فعالیت هر شخص حقیقی یا حقوقی، برای هر دفتر، انبار یا شعبه آن فعال اقتصادی، باید کد کارگاهی جداگانه از سازمان دریافت شود یا با تغییر محل به فرض انبار شرکت از جاده قدیم کرج به جاده مخصوص کرج، نیاز به کد کارگاهی جدید است.
استفاده از نظرات بخش‌خصوصی در حل مشکلات سازمان تامین‌اجتماعی
در بخش دیگر نشست، سالاری، مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی به دغدغه‌ها و سوالات فعالان اقتصادی پاسخ داد. وی از شروع به کار سامانه۱۴۲۰ گفت که از این طریق می‌توان صدای مردم، فعالان اقتصادی و بخش‌خصوصی را شنید و بعدا به آنها رسیدگی کرد و پاسخ مناسب داد.
او درباره شورای عالی هیات امنایی تامین‌اجتماعی گفت: سازمان تامین‌اجتماعی می‌خواهد به این شیوه برگردد؛ قرار است در این زمینه لایحه یا طرحی به دولت ارائه شود. به‌نظر می‌رسد که در این مسیر کسی هم مخالفتی نداشته باشد. در این سازوکار دولت ضرر نمی‌کند و نقش کارگر و کارفرما هم مشخص‌تر می‌شود. مسیر را مجدد از طریق لایحه یا طرح شروع کنیم.
او با اشاره به عناوین شغلی با کار سخت و زیان‌آور اشاره کرد: این سخت‌ترین کار سازمان تامین‌اجتماعی است؛ اگر قانون فعلی و قانون کار را اجرا کنیم، بخشی از مشکلات حل می‌شود. مثلا در قانون امکان محول کردن کار و سخت زیان‌آور به خانم‌ها وجود ندارد. یا کار سخت اضافه‌کار ندارد. اینها از لحاظ هزینه برای کارفرما و تامین‌اجتماعی کافی است.
سالاری ادامه داد: ما این مسیر را با حضور ذی‌نفع‌ها پیش می‌بریم؛ پیش‌نویس تهیه‌شده را می‌توانیم در اختیار اتاق ایران قرار دهیم تا اتاق هم نظر و پیشنهاد اصلاحی خود را ارائه کند و برای تصویب به هیات وزیران ارائه شود. درباره طبقه‌بندی مشاغل هم سازمان کارهایی را پیش می‌برد.
او تصریح کرد: پیشنهاد کردیم دبیرخانه به تامین‌اجتماعی منتقل شود؛ کمیته استانی مستندات را جمع‌آوری کرده و در اختیار کارگروه ملی قرار دهد. همچنین عناوین شغلی سخت و زیان‌آور احصا، مشخص و محدود شود. از طرفی ممکن است اصلاح آیین‌نامه به حل خیلی از مشکلات بنگاه‌ها کمک کند.
در ادامه به سن بازنشستگی اشاره شد که در این مسیر باید کف سن برای بازنشستگی گذاشته شود. پیشنهاد سازمان تامین‌اجتماعی۵۵سال بود ولی این موضوع هنوز جای بررسی و بحث دارد.
