30 - 11 - 2022
تقویت ریال، سقوط ارزش طلا و ارز
گروه اقتصادی- با پیروزی حسن روحانی به عنوان رییسجمهور آینده جمهوری اسلامی ایران و مشارکت بیش از ۷۰ درصد واجدین شرایط در انتخابات یازدهمین دوره ریاستجمهوری، بازارها بلافاصله واکنش نشان دادند و قیمت ارزها در بازار آزاد کشور سقوط کرد. در همین حال قیمت طلا و سکه در بازار به تبع نرخ ارزها کاهش یافت و روند صعود فروش طلا و ارز در بازار آغاز شد. طی روزهای اخیر نه فقط نرخ ریال در بورس ارزهای جهانی به طور کلی تقویت شده بلکه التهاب در بازارهای داخلی طلا و ارز فروکش کرده و ثبات امیدبخشی در این بازار پدید آمده است چنان که دیروز محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی نیز ابراز اطمینان کرد که کاهش نرخها ادامه خواهد یافت.
اصلاح نظام ارزشگذاری پول ملی به عنوان محور هفتم طرح تحول اقتصادی دولت احمدینژاد اجرایی نشد، این درحالی است که حسن روحانی رییسجمهور منتخب در برنامههای اقتصادی خود ارزشگذاری پول ملی را مطرح کرده است اما اینکه آیا ارزشگذاری پول ملی با محوریت حذف صفرها خواهد بود، مشخص نیست.
اجرای طرح تحول اقتصادی یکی از مهمترین و اصلیترین برنامههای اقتصادی دولت احمدینژاد بود که در هفت محور هدفمند کردن یارانهها، اصلاح نظام بانکی، گمرکی، بانکی، بهرهوری، توزیع کالا و خدمات و ارزشگذاری پول ملی عملیاتی شد.
گرچه دولت با جدیت اصلاح هدفمندی یارانهها را از دو سال پیش در دستور کار خود قرار داد و در بخش نظام مالیاتی و گمرکی اقدامات بسیاری انجام شد اما دولت در زمینه اصلاح نظام بهرهوری و توزیع کالا و خدمات موفق عمل نکرد.
بخشهایی از اصلاح نظام بانکی به عنوان یکی دیگر از فصول مهم طرح تحول بانکی انجام شد اما مهمترین بخش از طرح تحول بانکی یعنی اصلاح پول ملی در دولت دهم ناتمام ماند و به گفته مسوولان بانک مرکزی آغاز اجرای آن با محوریت حذف صفرها از سال ۹۳ خواهد بود.
گرچه دولت یازدهم ارزشگذاری پول ملی را به عنوان یکی از بخشهای مهم اقتصادی که در دستور کار خواهد داشت، اعلام کرده است اما به صراحت اعلام نکرده که آیا اجرای این برنامه را با حذف صفرها از پول ملی کلید خواهد زد یا خیر؟
تکمیل محور هفتم در دولت یازدهم
به گزارش مهر در اصل میتوان گفت که محور هفتم طرح تحول اقتصادی دولت احمدینژاد به دولت روحانی میرود و پرونده حذف چهار صفر از پول ملی به دولت یازدهم خواهد رفت. با روند موجود و قرار گرفتن در روزهای پایانی فعالیت دولت دهم، پرونده اصلاح پول ملی و حذف صفرها به دولت بعدی میرسد اما اینکه مدیران دولت آینده تصمیم بگیرند این موضوع را منتفی کنند، مشخص نیست. همچنین مشخص نیست که آیا دولت یازدهم طرح تحول اقتصادی را که در دولت دهم آغاز شده است تکمیل خواهد کرد یا خیر؟
حسن روحانی رییسجمهور منتخب در برنامههای خود مطرح کرده است اجرای سیاستهای نامناسب انبساطی در کشور و تشدید آن با محدودیتهای ناشی از تحریم، ارزش پول ملی را به یکسوم تقلیل داده است.
ثبات ارزش پول ملی یکی از نماگرهای ثبات اقتصادی است از اینرو در اکثر کشورهای جهان، نرخ برابری پول داخلی نسبت به ارزهای خارجی بهویژه ارزهای جهانی مانند دلار و یورو، سالهاست که با اتخاذ سیاستهای پولی و مالی مناسب، ثابت مانده است بنابراین در سایه ثبات ارزش پول ملی، امکان برنامهریزی برای صادرات مستمر برای آنها فراهم شده است.
با وجود ثبات نسبی ارزش پول در دهه ١٣٨٠، متاسفانه در دو سال اخیر به دلیل اجرای سیاستهای نامناسب انبساطی در کشور و تشدید آن با محدودیتهای ناشی از تحریم، ارزش پول ملی در ایران به یکسوم تقلیل یافته است بهطوری که با نابسامانی در بازار ارز، روند رشد تورم شتاب بیشتری گرفته و سرمایهگذاری فاقد توجیه شده است هر چند ثبات بخشیدن به بازار ارز از یکسو در گرو اجرای سیاستهای اقتصادی و از سوی دیگر در گرو اجرای سیاستهای خارجی و دیپلماسی عاقلانه است.
از اینرو ثبات نسبی ارزش پولی ملی طی سالهای ۱۳۹۶-١٣٩٢ با تنظیم مناسب دیپلماسی بینالمللی و برنامههای سنجیده اقتصادی، هدفی است که «دولت تدبیر و امید» با قاطعیت آن را دنبال میکند.
بانک مرکزی برای اجرای حذف صفرها از پول ملی و اصلاح نظام ارزشگذاری سامانه نظرسنجی از مردم درباره نحوه اصلاح پول ملی و نامگذاری جدید آن را راهاندازی کرد. مسوولان بانک مرکزی بر این عقیده هستند که اجرای این برنامه با وجود هزینههای جدیدی که برای انتشار اسکناس جدید و امحای اسکناسهای موجود دارد برای اقتصاد ایران امری ضروری است هرچند تاثیر چندانی در مهار نرخ تورم و کاهش قیمتها ندارد و تنها اثر روانی خواهد داشت.
تحقق ایده ۲۰ ساله در دولت تدبیر و امید
ناگفته نماند که ایده حذف صفرهای پول ملی از ۲۰ سال پیش تاکنون مطرح است. با وجود اینکه دولت نهم و دهم جرات اجرای بسیاری از کارهایی که دولتهای پیش از آن نداشتند را داشت، اما حذف صفرها از پول ملی را اجرا نکرد، شاید هم دیگر زمانی برای اجرای آن نداشت و اگر مدت زمان دیگری دولت دهم فرصت ادامه کار را داشت حذف صفرها را عملیاتی میکرد همانگونه که مقدمات و مطالعات اولیه آن را اجرایی کرده است.
حذف صفرها از واحد پولی کشور در سال ۸۶ پس از دستور رییسجمهور، در دستور کار جدی و بررسیهای کارشناسی بانک مرکزی قرار گرفت. در سال ۷۲ بانک مرکزی در مقطعی به بررسی حذف سه صفر از واحد پولی کشور پرداخت که البته به دلایل متعددی ناتمام باقی ماند.
در سالهای ۷۲ و ۷۳ این موضوع در دستور کار اداره بررسیهای اقتصادی بانک مرکزی قرار گرفت اما برخی مسوولان بعدی بانک مرکزی که بر سر کار آمدند با این اقدام موافق نبودند و بررسیها در این باره متوقف شد.
این موضوع از آن زمان تاکنون چند بار در دستور کار اداره بررسیهای بانک مرکزی قرار گرفته بهطوری که در سالهای اخیر به منظور عرضه خدمات مطلوبتر و تسهیل در مراودات تجاری بار دیگر در دستور کار اداره بررسیهای بانک مرکزی قرار گرفت و گزارش مبسوطی نیز در این باره تهیه شد.
برخی مقامات بانک مرکزی میگویند ترس از عواقب ناشی از اجرای نادرست و تحمل هزینههای آن یکی از عمدهترین دلایل مخالفان اصلاح رقوم پولی کشور است زیرا اگر این موضوع درست اجرا نشود آثار تورمی در پی خواهد داشت.
با این حال، گزارش مبسوط بانک مرکزی و بررسیهای کارشناسی در گذشته به این نتیجه منجر شد که مزایای آن بیش از معایب آن است و میتوان پیامدهای منفی آن را با اجرای تدابیری به حداقل ممکن رساند.
پس از دستور محمود احمدینژاد، رییسجمهور مبنی بر حذف صفرها و ارزشگذاری پول ملی، بانک مرکزی طی چند سال اخیر این موضوع را با جدیت دنبال کرد البته پس از آن مسوولان بانک مرکزی اعلام کردند که حذف صفرها از پول ملی را فعلا لازم نمیدانند و پس از اجرای هدفمندی یارانهها و مشاهده آثار آن در این مورد تصمیمگیری خواهند کرد.
بهطور قطع یکی از دلایل عدم اجرای حذف سه صفر از واحد پولی کشور مربوط به افزایش نرخ تورم ناشی از اجرای طرح هدفمندی یارانهها باز میگردد. بدون شک حذف صفرها از واحد پولی کشور بدون کاهش نرخ تورم امکان پذیر نیست، یعنی برای اجرای این طرح در ابتدا باید نرخ تورم را کاهش داد، همان کاری که ترکیه در زمان حذف شش صفر از واحد پولی خود انجام داد و باعث تبدیل یک میلیون لیر به یک لیر شد اما رییسجمهوری در بیان دلایل حذف صفرها از پول ملی کشور، این امر را باعث کاهش نرخ تورم دانسته بود و از اقداماتی که باعث کاهش نرخ تورم خواهد شد را حذف صفرها اعلام کرده بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد