تقویت دیپلماسی همسایگی
رمضان بهرامی، رییس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان
سفر مسعود پزشکیان به ترکمنستان بهمنظور برگزاری «اجلاس بینالمللی صلح و اعتماد» انجام شده است. به همین دلیل هم جوانب دیپلماتیک و سیاسی این سفر بر پیامدها و جوانب اقتصادی آن میچربد. با این همه باتوجه به اینکه مرز مشترک ایران و ترکمنستان در واقع امنترین مرز شمالی کشور و روابط تجاری ما نیز با این کشور چیزی حدود ۶۰۰میلیون دلار بوده، این کشور در مناسبات اقتصادی ما از اهمیت ویژهای برخوردار است. البته باید توجه داشته باشیم عمده این حدود ۶۰۰میلیون دلار مراودات اقتصادی توسط بخشخصوصی سامان یافته و دولت نقشی در آن نداشته است. در واقع اگرچه در سالهای گذشته روابط میان ایران و ترکمنستان فرازونشیبهایی را در حوزه بازرگانی تجربه کرده اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم و چهاردهم، توجه به سیاست منطقهای افزایش یافت و در نتیجه شاهد افزایش و بهبود روابط نیز هستیم.
باید توجه کرد که کشور ترکمنستان را نباید بهعنوان کشوری کوچک دید و ما به هیچوجه این دید را نداریم زیرا این کشور با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی خود، پتانسیل این را دارد که به یک هاب تجاری برای معرفی و انتقال کالاهای صادراتی ایران به کشورهای پیرامون خود تبدیل شود. خطوط ارتباطی با این کشور نیز در وضعیتی مناسب قرار داشته و دارای ظرفیت قابلتوجهی هستند. بهدلیل مجموعه این مسائل ما در کوتاهمدت برنامه داریم که مبادلات خود را با این کشور تا ۳میلیارد و سپس تا ۵میلیارد و حتی بیش از آن افزایش دهیم و معتقدم این اعداد دستیافتنی هستند.
متاسفانه در این بین مشکلاتی نیز وجود دارند، از جمله اینکه برخی بخشنامههای دولتی ما عملا مانع از آن شده که برنامههایمان به نتیجه برسند؛ بخشنامههایی که فضای نامساعدی را در حوزه صادرات برای ما ایجاد کرده و منجر به بدقولی و حتی در مواردی از دست رفتن برخی مشتریان ما شده است. قوانین تازهتصویب در رابطه با کارتهای بازرگانی نیز مشکلاتی ایجاد کرده و به همین دلیل ممکن است در شش ماه دوم سال همچون نیمه ابتدایی سال موفق نباشیم و سطح مراودات کاهش یابد.
اگر بخواهیم به ماهیت سفر رییسجمهور به قزاقستان و سپس ترکمنستان بپردازیم، اگرچه این سفر بیشتر با هدف شرکت در یک نشست بینالمللی انجام شد اما ماهیت دوجانبه رسمی پررنگی نداشت و رفتوآمدهای سیاسی میان مقامهای کشورها همیشه میتواند بسترساز تقویت روابط در سطوح دیگر نیز باشد. بنابر این میتوان گفت که انجام این سفر بسیار هوشمندانه بوده و روابط اینچنینی با همسایگان بهویژه کشورهای شمالی، نیازمند استمرار گفتوگو و استفاده از هر فرصت برای نزدیکتر شدن است. هرچند در این سفر تیم اقتصادی و بخشخصوصی بهعلت ماهیت دیپلماتیک این سفر کنار رییسجمهور حضور نداشتند اما مطمئنا توجه به این مهم در دستورکار و برنامههای آینده رییسجمهور پزشکیان قرار خواهد داشت.
