4 - 11 - 2019
تقریبا هیچ
گروه جامعه- ایران ششمین کشور زلزلهخیز جهان شناخته شده و در بین حوادث طبیعی، زمینلرزه بیشترین تهدید برای کشور است. بر پایه آمار سازمان تحقیقات مسکن، ۸۳ درصد شهرهای ایران در برابر بلایای طبیعی آسیبپذیرند. همچنین نگاهی به آمارهای جهانی بیانگر آن است که در دنیا حدود ۴۶ تا ۴۷ حادثه طبیعی اتفاق میافتد که ایران در معرض نزدیک به ۳۵ نوع از این حوادث قرار دارد. در سالهای گذشته هشدارهای زیادی درباره آماده نبودن نهادهای امدادرسان و مردم برای مقابله با سوانح طبیعی و همچنین استاندارد نبودن ساختمانهای ایران و حتی مراکز امدادرسانی و بیمارستانها داده شده است. نگاهی به وضعیت آمادگی تهران در برابر حوادث طبیعی خود موضوعی قابل تامل است. آمار و گزارشهای رسمی بیانگر آن است که تهران در صدر آمار بافتهای فرسوده قرار دارد.
تهران، شهری است که به روایت کارشناسان آبستن حوادث طبیعی است و از همه واضحتر در محاصره گسل زلزله قرار دارد. با نزدیک شدن به فصل سرما و تغییر و تحولات زمینشناسی در پی آن به نظر میرسد آمادگی در مقابل بلایای طبیعی باید افزایش پیدا کند. تا امروز و بعد از گذشت ۴۳ روز از پاییز همچنان سکوت مسوولان ادامه دارد. فعالیت مسوولان شهری در مقابل بلایای طبیعی محدود به کیسههای شن و ماسه کنار اتوبانهاست. این در حالی است که زیرساختهای تهران و ساختمانهای آن توان کافی برای مقاومت در برابر زلزله یا سیلی بزرگ را ندارند. تجربه نیز متاسفانه نشان داده است که نهادهای امدادی و درمانی آمادگی کافی برای امدادرسانی به مردم پایتخت را ندارند.
حادثه پلاسکو گرچه در رده حوادث طبیعی قرار ندارد اما محل آزمونی برای آمادگی نیروهای امداد و نجات در مقابل حوادث طبیعی بود. از آنجا که ساختمانهای تهران بر اساس گزارشهای رسمی آمادگی کافی در مقابل حوادث ندارند، همچنان این علامت سوال بزرگ وجود دارد که در صورت بروز زلزله در تهران با چند پلاسکو در پایتخت مواجه خواهیم شد. تهران به عنوان یک کلانشهر با حجم زیادی از مشکلات زیرساختی مواجه است. برجهایی که در تهران ساخته شده و نشستهایی که در سطح زمین تهران داریم، شرایط زیرزمینی تهران، لولههای گاز و سایر تاسیسات زیرساختی که ممکن است غیراستاندارد باشند، جمعیت بسیار زیاد تهران و فشردگی آنها، عواملی است که پایتخت را تهدید و وضعیت امدادرسانی ما را در زمان حادثه با مشکل مواجه میکند.
بیتوجهی به اطلاعات جهانی
همه دستگاههای مسوول باید در زمینه آمادگی در برابر بلایای طبیعی اقدامات لازم را انجام دهند. بعد از این اگر مجوزی داده میشود و شرایطی برای ساخت و سازهای جدید فراهم میشود، باید همه نکات مربوط به ایمنسازی در ساختوساز رعایت شود. همچنین مقاومسازی ابنیه و مراکزی که در زمان حوادث و بحران کار هدایت، حمایت، فرماندهی و درمان را برعهده دارند در اولویت است. همچنان امنیت فضای بیمارستانها در هالهای از ابهام قرار دارد و این موضوع خود نگرانکننده است. شرایط فعلی بهگونهای است که همه چیز تا حادثه بعدی به فراموشی سپرده میشود. در حال حاضر نقشهها و اطلاعات جهانی برای این موضوعات بسیار کمککننده است. سکوت و بیتفاوتی مسوولان در مقابل همه این مصائب خود نگرانکننده است.
به گفته علی اردلان سرپرست دفتر مدیریت کاهش خطر و بلایای وزارت بهداشت، در چهار دهه اخیر، به طور متوسط سالانه سه هزار ایرانی براثر بلایای طبیعی جان خود را از دست دادهاند و یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هم تحت تاثیر این بلایا بودهاند. همچنین سطح آمادگی خانوادههای ایرانی در برابر مخاطرات طبیعی ۱۰ درصد اعلام شده است. از سالهای گذشته بحث مقاومسازی و کاهش خطر بلایا در فرم ارزشیابی بیمارستانها گنجانده شده و ۲۲۴ بیمارستان کشور ملزم به رعایت آن شدهاند. افزون بر هشدار اردلان، نکته دیگر زنگ خطری است که عباس حسنی، معاون پیشین وزارت بهداشت به صدا درآورده است. او نزدیک به یک دهه قبل در سال ۸۹ گفته بود که ۸۸ درصد بیمارستانهای ایران در برابر خطر زمینلرزه آسیبپذیرند. این وزارتخانه طرح ارتقای آمادگی خانوارهای ایرانی در برابر بلایا را در ۱۰ استان کشور به صورت پایلوت در دست اجرا دارد.
برنامههای بیسرانجام
امیرمحسن ضیایی، رییس جمعیت هلال احمر، درباره میزان آمادگی پایتخت برای مقابله با حوادثی مانند سیل و زلزله، گفته بود: میزان آمادگی پایتخت برای مقابله با سیل و زلزله بستگی به میزان شدت این حوادث دارد. ما هر روز در کشور شاهد زلزله هستیم اما بسیاری از آنها احساس نمیشوند. معمولا زلزلههای بالاتر از چهار ریشتر است که به صورت جدی به آنها نگاه میشود. مناسب نبودن زیرساختها در پایتخت امری کاملا روشن است. بسیاری از آمادگی ما به این بازمیگردد که چقدر توانستیم زیرساختهای خود را ارتقا دهیم. مهمترین موضوع این است که چطور میتوانیم پیشگیری کنیم و میزان ریسک و خطرات را کاهش دهیم.رییس جمعیت هلال احمر با بیان اینکه اقدامات زیادی در این زمینهها انجام شده است، افزود: بر این اساس سعی شده که تهران به محلاتی تقسیمبندی شود و آمادگی لازم برای برخورد با حوادث براساس محلات شکل گیرد، زیرا باید فرض کنیم که اگر در تهران اتفاق بزرگی رخ دهد، اولین بخشهایی که میتوانند به سرعت کمک کنند، داخل محلات و حتی در خانهها و خانوادهها هستند. بنابراین سیستم باید به این شکل طراحی شود. در زمان بروز چنین حوادثی مردم بهتر از همه میتوانند به خودشان کمک کنند، البته به شرط اینکه مردم آموزشهای لازم را دیده باشند. بر این اساس یکی از تمرکزهای جمعیت هلالاحمر روی آموزش همگانی مردم است تا در زمان وقوع چنین سوانح و حوادثی بتوانیم میزان تلفات را کاهش دهیم.
نگاهی دیگر به روددرههای تهران
تهران هفت روددره دارد که علت شکلگیری آنها وجود بارندگی و سیلهای بزرگ در گذشته است. به دنبال فاجعه اخیر سیلاب در برخی استانهای کشور، تهران هم تا آستانه وقوع سیل پیش رفت. در همان شرایط بود که شهردار تهران عنوان کرد در یکی از پلهای واقع در مسیر رودخانه در غرب تهران، آب تا زیر عرشه پل بالا آمد و ما آماده بودیم که جاده کرج را مسدود کنیم، اما خوشبختانه کار به آنجا نکشید ولی از ابتدای امسال آمادگی کامل را برای شرایط بحرانی داشتیم. در حال حاضر شواهد حاکی است با موج گستردهای از چالشهای محیطزیستی از جمله تداوم خشکسالیها، گردوغبار و ریزگردها، سیلاب و … در کشور مواجه هستیم. تهران در مقایسه با شهرهای توسعهیافته دنیا از نظر زیرساختهای موردنیاز برای مقابله با بحرانهای اقلیمی دچار ضعف بوده و در مواقع بحران امکان خدماترسانی متناسب با جمعیت آن بههیچوجه وجود ندارد.سالهاست صنعتیسازی در ساختوسازهای کشور مورد توجه جدی شهرسازان، معماران و بسیاری از فعالان صنعت ساختمان است که تاکید بر سبکسازی، مقاومسازی، ایمنی و … دارد. ضرورت ورود دانشگاهیان پیرامون کیفیت ساخت سازهها و زیرساختهای ریل، پل، جاده و ساختمانهای کشور و استانداردهای تابآوری در برابر حوادث پژوهشها قابل توجه است. مدیران و برنامهریزان شهری هیچ اظهارنظر رسمی درباره بودجه شهر تهران در حوزه مقابله با حوادث طبیعی نکردهاند. همین عدم شفافیت خود وضعیت پایتخت را نامعلوم و نگرانکننده میکند. پیش از این بارها از سوی اعضای شورای شهر و شهرداری تهران درباره فقر پایتخت از حیث بودجه شنیدهایم. اما بیرحمانه است که سکوت مسوولان پایتخت ادامه پیدا کند و در نهایت سیل یا زلزله دامن شهر را بگیرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد