16 - 04 - 2023
تغییر نام معابر تاریخی کرمان
نادر نینوایی- بخشی از تاریخ و هویت هر شهر گذشتگان و چهرههای اثرگذار آن شهر هستند که در طول تاریخ به عنوان نمادهای شهر درآمدهاند. نام خیابانها در بافتهای تاریخی شهرها اهمیت مضاعفی دارد و اسامی تاریخی خیابانهای این بافتها گویی با تار و پود آنها درهم تنیده شده و باعث شکلگیری هویتی تاریخی برای شهر شده است.
کرمان یکی از شهرهایی است که با تاریخ ریشهدار و نیز با بهرهمندی از بافت تاریخی جالب توجه همواره در کشورمان طرف توجه دوستداران میراث فرهنگی بوده است. اگرچه نامهای خیابانها و میادین در بافت تاریخی شهر کرمان پیش از این یادآور چهرههای تاریخی و گذشتگان تاثیرگذار این شهر بوده است، اما در سالهای گذشته دامنه حواشی تغییر نام خیابانها در کرمان به بافت تاریخی این شهر نیز کشیده شده است. این در حالی است که به راحتی میشد با استفاده از نامهای جدید در خیابانهای جدید شهر نامهای قدیمی خیابانها در بافت تاریخی را حفظ و هویت جمعی مردم در تماس با تاریخ را تقویت کرد.
حال اما با توجه به رویه اتخاذشده از سوی مدیران شهری کرمان و تغییر نام خیابانهای تاریخی این شهر به نامهای جدید، فعالان میراث و دوستداران هویت کرمان دست به کار شدهاند و کمپینی با نام «نجات هویت کرمان و جلوگیری از تغییر نام خیابانها» به راه انداختهاند.
تغییر نام بافت تاریخی کرمان
کرمان یکی از شهرهای تاریخی ایران محسوب میشود و در آن آثار تاریخی بسیاری وجود دارد. نام خیابانهای تاریخی این شهر نیز براساس اشخاص اثرگذار تاریخی و رویدادهای تاریخی شکل گرفته است.
امید ابراهیمی فعال میراث فرهنگی کرمان که کمپینی برای جلوگیری از تغییر نام خیابانهای تاریخی کرمان راه انداخته ضمن اشاره به موج تغییر نام معابر در بافت تاریخی این شهر به «جهانصنعت» گفت: متاسفانه در سالهای گذشته شاهد تغییر نام معابر در بافت تاریخی کرمان بودهایم و میتوان گفت نام تاریخی از محله و میدان گرفته تا مساجد و تکایای تاریخی، تغییر پیدا کرده. آخرین مورد خیابان میرزاآقاخان بود که تغییر نام پیدا کرد.
حدود دو یا سه سال پیش نیز خیابان «قبه سبز» تغییر نام یافت که این دو مورد از آخرین نامهایی است که در کرمان تغییر یافته است. شاهد آن هستیم که حتی به مواردی که ثبت ملی شده نیز توجهی نشده و از میدان ثبت ملی شده ارگ گرفته تا برخی مساجد همگی در این سالها تغییر نام پیدا کردهاند.
ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که این تغییر نامها چه چالشهای هویتی برای شهر کرمان ایجاد میکند، گفت: باوجود آنکه دو تا سه دهه است که جریان تغییر نام خیابانها اتفاق افتاده اما مردم همچنان نامهای قدیمی را به کار میبرند. با وجود این به مرور با توجه به مسائلی که روی نقشهها اتفاق میافتد احتمال دارد نسلهای آتی با هویت و تاریخ شهری خود بیگانه شوند.
خیلی از تکایای کرمان که در محلههای قدیمی بودند اسامیای داشتند که به همان محلهها مربوط میشد. به عنوان مثال تکیه «پای اوجاق» یا تکیه «شمشیری» یا تکیه «محله شهر کرمان» از آن جملهاند که همگی تغییر نام پیدا کردند و هویت تاریخی شهر کرمان دارد روزبهروز از بین میرود.
کمپینی برای نجات هویت کرمان
به دنبال تداوم جریان تغییر نامهای خیابانهای کرمان کمپینی برای جلوگیری از تغییر نام خیابانها در این شهر به راه افتاده که تاکنون بیش از ۱۴۰۰نفر پای آن را امضا کردهاند.
در متنی که از طرف این کمپین تنظیم شده آمده است: «کرمان شهری تاریخی و باستانی است که متاسفانه در طول تاریخ بخش عظیمی از هویت تاریخی خود را از دست داده است؛ در سالهای اخیر نامهای اصیل کرمانی که مختص این شهر بودند و شخصیتهای بزرگی که افتخار این سرزمین هستند به دلایل نامشخص کنار گذاشته شدند و کرمان به شهری که تقریبا دیگر نامی از گذشته و مشاهیر خود ندارد تبدیل شده است؛ البته مردم کرمان با خطاب قرار دادن نامهای گذشته همیشه این اعتراض را همراه خود به دوش کشیدهاند. شواهد تاریخی نشان میدهد که اکثر خیابانها، محلات، میادین، معابر و حتی مساجد و تکیههای تاریخی و اصیل کرمان تغییر نام پیدا کردهاند و اینبار خیابان میرزا آقاخان کرمانی تغییر یافته است. به گفته دکتر یدالله آقاعباسی استاد دانشگاه، پژوهشگر و مترجم و مولف: «میرزا فرزند دلاور ایران و کرمان و بردسیر، یگانه متفکر برجسته و چندوجهی تاریخ ایران قبل از انقلاب مشروطیت است به دلیل مبارزه بیامانش با جهل و استبداد، از طریق نوشتههای آگاهیبخشش. او نابغهای بود که در ادبیات، تاریخ و نمایش و بسیاری از علوم قدیم و جدید زمانه خودش سرآمد و بیبدیل بود و مهمتر از همه، استبداد را با قلم شورانگیز خود به ستوه آورده بود و جان بر سر پیمان خود با مردم گذاشت…» همچنین به گفته آقای گلابزاده پژوهشگر تاریخ کرمان: «میرزا آقاخان یک شخصیت بزرگ علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، روزنامهنگاری بوده است که شهید راه آزادی وطن شد.»
حال ما مردم کرمان خواستار جلوگیری از این اقدام هستیم و امیدواریم نامهایی که مختص شهر کرمان هستند که بر اساس دلایل نامشخص تغییر پیدا کردهاند بازگردانده شوند و اگر قرار است نامی بر جایی گذاشته شود برای خیابانهای تازهتاسیس در محدوده جدید شهر انجام شود؛ تا هویت و اصالت از بین رفته شهر تاریخی کرمان احیا شود.»
باتوجه به شکلگیری کمپین و تمایل مردم کرمان به حفظ نامهای اصیل و ریشهدار و تاریخی معابر این شهر لازم است که مدیریت شهری این شهر بزرگ ضمن درک اهمیت نامهای اصیل معابر در بافت تاریخی رویه مناسبی برای حفظ نامهای گذشته را در پیش بگیرد. مطمئنا امکان استفاده از نامهای جدید در معابر جدید شهری امکانپذیر است و نباید برای استفاده از نامهای جدید، تاریخ و هویت شهری کرمان را خدشهدار کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد