11 - 08 - 2022
تغییرات ساختاری پیششرط رونق
گروه اقتصادی- گرچه هنوز زمان دقیق لغو تحریمها مشخص نیست، با این حال هر روز که میگذرد به این اتفاق نزدیکتر میشویم این در حالی است که بهنظر نمیرسد از لحاظ اقتصادی، مدیریتی و ساختاری ذرهای برای دوران پساتحریم و استفاده از فرصتهای به وجود آمده آماده شده باشیم.
آزاد شدن منابع بلوکهشده بانک مرکزی، امکان صادرات نفت و سایر مشتقات نفتی، بازگشایی سوییفت و LC و امکان شراکت با کشورهای خارجی از جمله وعدههایی است که در مورد لغو تحریمها داده شده است، از جمله دیگر اتفاقات مهمی که میافتد، امکان ایجاد شعب بانکهای خارجی در ایران است که میتواند به بازتر شدن اقتصاد، ایجاد رقابت و در نتیجه خدماتدهی بهتر و از همه مهمتر خروج از رکود بینجامد.
با این وجود اینکه آیا کشور ما اکنون ساختارهای لازم برای تجارت با کشورهای خارجی را دارد یا خیر و اینکه آیا جذابیت و امنیت سرمایهگذاری را برای سرمایهگذاران خارجی میتوانیم به وجود بیاوریم، موضوعی است که باید بیشتر به آن پرداخته شود.
لبخند ایران به اقتصاد دنیا
شنیدهها حاکی از آن است که فردا تحریمهای اقتصادی علیه ایران لغو میشود. این خبری است که این روزها دهان به دهان میچرخد اما هیچ مقام رسمی چه از طرف ایران و چه گروه ۱+۵ زمان اجرا را نه تایید و نه تکذیب میکنند.
بنا بر توافق انجام شده بین ایران و اعضای ۱+۵ آخر ژانویه زمان لغو تحریمها علیه ایران است. مجید تختروانچی، معاون وزیر خارجه روز دوشنبه به اعضای اتاق بازرگانی و صنایعومعادن ایران گفته بود: در آستانه اجرایی شدن برجام هستیم و امیدواریم روزهای آینده به سرانجام برسد.
دولت میگوید، همه چیز آماده است اما اینکه اقتصاد ایران چقدر آمادگی شرایط جدید را داشته باشد، موضوعی است که برخیها نسبت به آن ابراز نگرانی کردهاند. مثلا برخی کارشناسان گفتهاند، برداشته شدن تحریمها نباید مترادف با بازشدن درهای ایران روی واردات باشد. در کنار آن برخی بخشهای تحقیقاتی هم برای دوران پساتحریمها ابراز نگرانی کردهاند.
آنچه مهم است اینکه چرخ برخی بخشها در اقتصاد با برداشته شدن تحریمها روانتر میشود، مثل برداشته شدن سوئیفت و گشایش اعتبار اسنادی برای تجار. (LC) صادرات هم روانتر میشود و امکان جابهجایی پول کمهزینهتر. از سویی امکان حضور سرمایهگذاران خارجی هم تسهیل میشود و تنوع سرمایهگذاری بیشتر. تردیدی نیست که هر محدودیتی زیانهای خاص خود را دارد. زیانی که اقتصاد ایران در سالهای تحریم دیده، شاید به سرعت قابل جبران نباشد اما قطعا تحریمها فرصتی برای لبخند ایران به اقتصاد دنیاست که از محدودیتها رها میشود.
اقتصاد بیرون مانده ایران از WTO به تعبیر محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت حال خود را برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی به عنوان گام دوم ارتباط با دنیا آماده میکند. این اتفاق هم به نوبه خود میتواند ایران را از بنبست کنونی در اقتصاد برهاند. بنبستی که رهاورد سیاستهای ماجراجویانه دولت نهم و دهم بود و با اهتمام دولت یازدهم سرانجام حلوفصل شد.
تحریمها از کی شروع شد
بهدنبال شدت گرفتن اختلافات بین ایران و کشورهای عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، پرونده ایران در تاریخ هجدهم اسفند ۱۳۸۴مطابق با هشتم مارس ۲۰۰۶ از سوی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شورای امنیت ارجاع شد. به دنبال آن شورای امنیت شش قطعنامه علیه پرونده اتمی ایران تصویب کرد که چهار قطعنامه آن حاوی تحریمهای تازه بود. قطعنامههایی که شورای امنیت درباره برنامه اتمی ایران صادر کرد، ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد بود.
سعید لیلاز، کارشناس اقتصاد سیاسی هم میگوید: مهمترین پیامد برداشته شدن تحریمها، جلوگیری از رکود بیشتر در اقتصاد و خروج اقتصاد از بنبستی است که در آن گرفتار شده است.
موسی غنینژاد، کارشناس اقتصادی هم به خبرآنلاین میگوید: قطعا شرایط بهتر میشود اما نه به آن اندازه که مردم انتظار دارند. مهمترین اثر آن تسهیل شرایط بانکی است. البته رونق اقتصادی و تسهیل در جذب سرمایهگذاری خارجی هم در مراحل بعدی میتواند بسیار سودمند باشد.
اقتصاد، نیازمند عمل است
در همین زمینه، شاهین شایانآرانی به «جهانصنعت» توضیح داد: بهطور کلی برای اینکه تحریمهایی که لغو میشد بتواند بهترین تاثیرگذاری را داشته باشد، دو اتفاق باید بیفتد؛ یکی از طرف خود تحریم کنندههاست که باید دید چقدر به لغو تحریمها پایبند هستند. این مساله میتواند کمک کند جریان سرمایهگذاری خارجی روانتر و منابع آزاد شود و مانعی از این کشورها برای ورود سرمایه به ایران و تعاملات اقتصادی با کشور ما وجود نداشته باشد.
وی افزود: اتفاق مهم دیگر از داخل کشور باید بیفتد که بتوانیم از فرصتهای به وجود آمده به خوبی استفاده کنیم و بتوانیم با این موضوع به صورت حرفهای برخورد و ساختار را طوری مدیریت کنیم که حد اکثر بهرهبرداری را داشته باشیم.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: باید بتوان فرصتهایی که تحریمها به وجود میآورد را بهگونهای مدیریت کرد که بتوان حداکثر استفاده را از آن برد.
شایانآرانی توضیح داد: با این وجود در مساله رفع تحریمها اما و اگرها و ابهاماتی نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال مشخص نیست که آیا پس از لغو تحریمها شرکتهای خارجی به راحتی میتوانند سرمایهگذاری کنند. به همین منظور باید ابتدا به ساکن و پیش از هرچیزی، درجه لغو تحریمها مشخص شود و معلوم شود تا چه اندازه میتوانیم از امکاناتی که پیش روی ما گذاشته میشود، استفاده کنیم، چقدر از منابع ما آزاد میشود و….
اصلاح زیرساختهای اقتصادی
وی در ادامه گفت: در رابطه با این مساله، نکته مهم دیگری نیز به چشم میخورد و آن موانعی است که ما خودمان برای خودمان به وجود آوردهایم. بهعنوان مثال در حوزههایی مانند خودرو و بانک ممکن است موانعی وجود داشته باشد که خودمان به وجود آوردهایم چراکه این حوزهها را بهطور انحصاری در کشور اداره میکنیم و حضور رقیبهای حرفهای از کشورهای خارجی میتواند کسب و کار عدهای را به خطر بیندازد.
این کارشناس اقتصادی افزود: از مهمترین اقداماتی که باید انجام دهیم، اصلاح قوانین و مقررات و ایجاد ساختار است، با این حال پرسش اساسی این است که آیا مسوولان ما این کار را انجام میدهند؟
وی همچنین خاطرنشان کرد: به نظر من لغو تحریمها آنقدر که برخی تصور میکنند حلال مشکلات نیست چراکه اگر همین امروز هم تحریمها لغو شود تا زمانی که اقدامی از داخل برای بهبود وضعیت انجام نشده باشد، هیچگونه تاثیری نخواهد داشت. مهمترین اثر این لغوتحریمها ایجاد فضای روانی در اقتصاد است. البته میتوان پیشبینی کرد که با برقراری مجدد سوئیفت فضای کسبوکار کشور بهبود یابد.
وی همچنین توضیح داد: البته اخیرا وزیر دارایی و رییس کل بانک مرکزی درباره اصلاح نظام بانکداری صحبتهایی کردهاند اگرچه این موضوع خوب و امیددهندهای است با این وجود مهمتر این است که در این زمینه اقداماتی نیز انجام شود چراکه تنها با صحبت کردن اتفاقی نمیافتد و کشور نیازمند عمل است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد