23 - 12 - 2019
تعلیق گام سوم
گروه سیاسی- مدتی است که تهران و پاریس مشغول مذاکرات دوجانبه برای حل بحران هستهای ایران هستند؛ بحرانی که به واسطه خروج آمریکا از برجام ایجاد شد. طی یکسال گذشته اروپا به ایران قول داد اقدام موثری در چارچوب برجام انجام دهد و به تعهدات ذیل این توافقنامه پایبند بماند اما در این مدت اینستکس بهانه وقتکشی اروپا قلمداد شد و هیچوقت بعد اجرایی پیدا نکرد. بعد از آن بود که عزم راسخ ایران منجر به ایجاد تحرک از جانب اتحادیه اروپا و اعضای برجام شد؛ تحرکی که به واسطه سقوط پهپاد آمریکایی، توقیف کشتی بریتانیا و مهمتر از همه کاهش دو مرحلهای تعهدات هستهای ایران صورت گرفت. واقعیت آن است که پایان خویشتنداری ایران اروپا را به فکر واداشت. البته نقش دیپلماسی ایران توامان با تحرک نظامی قابل توجه بود. جلب حمایت کشورها و تور اخیر ظریف به اروپا و آسیا، یارکشی به نفع ایران و در جهت حل بحران توافق هستهای در حاشیه نشست گروه ۷ که با دعوت از ایران همراه شده بود همه و همه نشان از قدرت دستگاه وزارت امور خارجه ایران و تلاش برای عدم انزوای ایران دارد. باید تاکید داشت که ایران بعد از کاهش دو مرحلهای تعهدات هستهای نگاه سرزنشآمیزی از جانب کشورهای اتحادیه اروپا داشت اما تلاش دیپلماسی ایران باعث تلاش اتحادیه اروپا و میانجیگری این کشورها از جمله فرانسه شد. نتایج مذاکره با فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و واشنگتن تاکنون موید خبرهای خوش برای ایران است. موافقت ترامپ با فروش نفت ایران یکی از موضوعاتی است که در نتیجه دیدارهای ترامپ و ماکرون حاصل شده است. واعظی رییس دفتر رییسجمهور نیز در خصوص پیشنهادهای اخیر فرانسه در حاشیه گروه ۷ گفت: «پیشنهاد دوهفته گذشته بین ایران و فرانسه رد وبدل و به ما ارائه شد. بخشهای قابل توجهی را تغییر دادیم. این پیشنهاد حاصل نتیجه پنج ساعت مذاکره تلفنی روسای جمهور ایران و فرانسه است که به عنوان طرح از صحبتها هر دو رییسجمهور به دست آمد.» اکنون طبق خبرهای منتشر شده امروز عباس عراقچی معاون سیاست وزارت امور خارجه برای مذاکره با طرفهای فرانسوی و بررسی پیشنهاد رییسجمهور فرانسه به پاریس میرود. تیم اقتصادی از جمله نمایندگان بانک مرکزی عراقچی را در مذاکرات با فرانسه همراهی میکنند و این حضور میتواند قابل توجه باشد چرا که وقتی مذاکرات سیاسی نتیجه میدهد بعد از آن تیم اقتصادی حضور پیدا میکنند تا به توافقات سیاسی بعد عملیاتی ببخشند. اما محمدجواد ظریف هم امروز برای دیدار با همتای روس خود عازم مسکو میشود تا حمایت چندین باره عضو دیگر برجام را با خود همراه داشته باشد.
پیشنهاد فرانسه به ازای توقف مرحله سوم
اما نماینده تهران دیروز در مجلس جزئیاتی از پیشنهاد رییسجمهور فرانسه به ایران را تشریح کرد.
علی مطهری درخصوص پیشنهاد امانوئل ماکرون رییسجمهور فرانسه به ایران اظهار داشت: رییسجمهور فرانسه پیشنهاد راهاندازی خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری برای پیشخرید نفت از ایران را داده است و اینکه گفته میشود این مبلغ کمک بلاعوض و وام است، درست نیست. وی با بیان اینکه طبق پیشنهاد فرانسویها این مبلغ در سه مرحله قرار است پرداخت شود، ادامه داد: ماکرون پیشنهاد داده تا در برابر این مبلغ فعلا جمهوری اسلامی ایران گام سوم خود را اجرا نکند و احتمالا از گام اول و دوم خود هم به جایگاه اولیه در برجام بازگردد.
به هر حال امیدواری دولت ایران نسبت مذاکرات با اروپا، نشان از عقبنشینی ترامپ از مواضع سرسخت خود نسبت به ایران دارد. ظاهرا فرانسه و کشورهای اروپایی و مهمتر از همه نشست گروه ۷ که ظریف هم در حاشیهاش حضور پیدا کرد باعث یارگیری به نفع ایران و فشار اروپا به آمریکا برای گرفتن امتیاز به نفع ایران شد. اکنون باید دید اروپا در این فرصت باقیمانده چه اقدام عملیای انجام میدهد. بعید است ایران با این نرمش ترامپ از کاهش تعهدات هستهایاش دست بردارد چرا که ممکن است این حرکت آمریکا در ظاهر و صرفا جهت رضایت ایران برای عدم اجرایی شدن مرحله سوم باشد. باید دید نتیجه دیدار عراقچی و تیم اقتصادی او در پاریس چه میشود و آیا این تحرکات اروپا میتواند مانعی برای خروج ایران از برجام و حاصل شدن رضایت ایران در خصوص تعهدات برجامی اروپا باشد یا نه؟
اروپا در تلاش برای رسیدن به توافق با ایران است
اما دیروز غلامرضا انصاری معاون اقتصادی ظریف در ارتباط با مذاکرات اخیر ایران و فرانسه و گام سوم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران اظهار کرد: همانطور که اطلاع دارید شب گذشته بار دیگر مذاکرات مفصلی بین روسای جمهور ایران و فرانسه انجام شد و آقای رییسجمهور در این گفتوگوی تلفنی بار دیگر تاکید کردند در صورتی که ایران در این مذاکرات به نتایج مورد نظر خود دست پیدا نکند گام سوم را برمیدارد. وی با بیان اینکه این گام، گام مهمی خواهد بود افزود: امیدواریم طرفهای مقابل در مدت باقی مانده به تعهدات خود عمل کنند به نحوی که ایران احساس کند که میتواند از منافع اقتصادی برجام برخوردار شود و نظراتش در زمینه پایبندی طرفهای مقابل به این توافق بینالمللی تامین شود. این دیپلمات ارشد کشورمان تاکید کرد: برداشت شخصی من این است که اروپاییها در حال تلاش در این زمینه هستند و امیدواریم این تلاشها و همکاریها به نتیجه برسد.
انصاری در پایان صحبتهای خود با تاکید بر اینکه ایران در گسترش همکاریهای خود با کشورهای همسایه دارای اراده جدی است و جهت ایجاد تسهیلات بیشتر در این زمینه تلاش میکند ادامه داد: البته این گسترش تعامل به ظرفیت کشورهای همسایه نیز بستگی دارد ولی همانطور که اشاره شد اراده ما گسترش همکاریها در حوزههای مختلف با کشورهای همسایه است.
محمود واعظی نیز در رابطه با توافقات ایران و فرانسه تصریح کرد: قسمتهای قابل توجه مورد تایید گروه ۷ برای ما قابل قبول نبود و پیشنهادات ما به ماکرون ارائه شد. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز مذاکرات را ادامه داد و پیشرفتهایی محقق و مقرر شد ما در تهران و گروه ۷ با شرکای اروپایی جلسه داشته باشند تا نتیجه بررسیهای داخلی و گروه ۷ مورد بحث قرار گیرد.
وی گفت: هیاتی روز دوشنبه در راس آن عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه به پاریس میروند و یک تیم اقتصادی از بخشهای مختلف نیز در این جلسه حضور دارند تا ابعاد این پبشنهادها روشن شود. رییس دفتر رییسجمهوری تاکید کرد: وقتی با یک کشور مذاکره میکنید طرف مقابل و شما برای منافع خود مذاکره میکنید. به هر حال برجام شکل گرفته و با کمک تعدادی از کشورها به نتیجه رسیده است. غیر ترامپ، دیگران سعی میکنند دستاورد خود را حفظ کنند و اروپاییها، چینیها و روسها علاقهمند به حفظ دستاورد برجام هستند.
واعظی ادامه داد: شرایط اقتصادی دنیا به نوعی است که شرکتهای چندملیتی و بانکها با اقتصاد آمریکا در هم آمیخته هستند و تلاشها برای یافتن راهحل برای مشکل همکاری این بخشها با ایران ادامه دارد. وی تصریح کرد: اروپاییها در بخش سیاسی در تلاش هستند. در بخش اقتصادی به طور جدی به اروپاییها گله داریم و این مهم را بارها گفتیم که اروپاییها به وظایف خود بر اساس برجام عمل نکردند که شامل ۱۱ بند است. رییس دفتر رییسجمهوری با بیان اینکه اروپاییها را تطهیر نمیکنم و معتقدم آنان وظایف خود را در برجام انجام ندادند عنوان کرد: برجام وقتی برای ما ارزش دارد که بتوانیم از منافع آن استفاده کنیم و در غیر این صورت ارزشی ندارد. میخواهیم به طرف مقابل با رفتارمان بگوییم اگر برجام منافع ما را تامین نکند ما راه خودمان را میرویم.
واعظی ادامه داد: کمیتهای درباره گام سوم در صورت محقق نشدن خواستههای ایران تصمیم میگیرد و دو تا سه روز مانده به زمان مقرر، (حدود هشت روز به پایان زمان مورد نظر باقی مانده است) درباره اقدامات بعدی براساس برجام تصمیمگیری خواهیم کرد.
نقطه صفر رییس کمیسیون
با وجود نرمش دستگاه دیپلماسی اما برخی تندروهای مجلس از جمله ذوالنور که اکنون سمت رییس کمیسیون امنیت ملی را دارد بر نقطه صفر خود ایستادهاند. حجتالاسلام مجتبی ذوالنور با اشاره به الزامات برداشتن گام سوم در راستای کاهش تعهدات ایران در برجام گفت: در حال حاضر که دو گام از کاهش تعهدات ایران در برجام برداشته شده، دیگر نباید گام سوم را کجدار و مریز برداشت. ما باید گامهای بعدیمان بازدارندگی لازم را داشته باشد. رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تشریح برخی از اقداماتی در راستای کاهش تعهدات ایران در برجام گفت: ما میتوانیم چند اقدام جدی را در موضوع گام سوم در پیش رو داشته باشیم؛ یک اینکه سطح غنیسازی اورانیوممان را که قرار بود از ۶۷/۳ درصد به ۲/۴ درصد برسانیم به این سطح از غنیسازی اکتفا نکرده و سطح غنیسازی را به ۲۰ درصد ارتقا دهیم تا با این اقدام بازدارندگی لازم شکل بگیرد. این نماینده مجلس بیان داشت: ما باید افزایش حجم ذخایر اورانیوم غنیسازی را در دستور داشته باشیم. همچنین ما باید نسل جدید از سانتریفیوژها یعنی سانتریفیوژهای نسل ۶ و ۸ را نصب کنیم تا این اقدام هم بازدارندگی لازم را داشته باشد. ذوالنور بیان داشت: همچنین در اقدام بعدی ما باید رآکتور اراک را به حالت قبلی خود برگردانیم لذا بنده معتقدم دولت باید به جای اینکه در هر گام دو ماه وقت از طرف مقابل بگیرد در یک گام بسیاری از اقدامات را انجام دهد. رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: همچنین میتوانیم کاهش تعهدات خودمان را در مقابل آژانس انرژی اتمی مد نظر داشته باشیم، مستحضرید که ما یک رژیم ویژه بازرسی آنهم بر اساس برجام و فراتر از پروتکل الحاقی را اجرا میکردیم که میتوانیم به این فرایند خاتمه دهیم. ما همچنین میتوانیم اجرای پروتکل الحاقی را به تعلیق درآوریم. رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به سوالی درباره بسته پیشنهادی ۱۵ میلیارد یورویی خط اعتباری از سوی اروپاییها به ایران گفت: اروپاییها در مقابل این بسته پیشنهادی شروطی داشتند و آن شرط این است که ایران به قبل از گامهای برداشته شده برگردد. لذا جمهوری اسلامی چنین اجازهای را به دولت نخواهد داد که همچنین کاری صورت گیرد. البته حتی اگر اروپاییها بدون شرط هم این بسته را اجرایی کنند تازه به یک صدم تعهدات خود عمل کردهاند. اینکه نفت ما فروش نرود و آنها فقط یک خط اعتباری برای ما در نظر بگیرند این به معنای بدهکار کردن جمهوری اسلامی است لذا این یک دام و به عنوان یک مسکن است و ما نباید زیر بار چنین چیزی برویم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد