19 - 05 - 2024
تعطیلات سر کاری!
گروه سیاسی- بیش از یک دهه از زمانی که نخستینبار صحبت از افزایش تعطیلات آخر هفته مطرح شد، میگذرد اما هنوز نهتنها روشن نیست این تعطیلات دو روزه- از صبح جمعه آغاز میشود و تا شامگاه شنبه ادامه مییابد یا از بامداد پنجشنبه تا شامگاه جمعه به طول خواهد انجامید- بلکه حتی این نیز روشن نیست که سرانجام تغییری در تعطیلات پایان هفته رقم خواهد خورد یا نه! این بلاتکلیفی البته چنانکه اشاره شد، بحث امروز و دیروز نیست و دستکم یکدههای هست که ایرانیان هرازگاه، اخبار را بالا و پایین میکنند تا مگر بالاخره دریابند مسوولان مملکت چه تصمیمی برای تعطیلات پایان هفته و فراغتشان از کار خواهند گرفت. آنچه اما در این هفتهها و ماههای گذشته منجربه آن شده که تلاش افکار عمومی برای حل این معمای دومجهولی دوچندان شده، از قضا این است که دولت و مجلس در این یکی، دو سال گذشته بهطور خاص بر این مهم متمرکز شده و بخش قابلتوجهی از ساعات کاریشان را در چندماه گذشته، به این مهم اختصاص دادهاند. تمرکزی که البته نهتنها منجربه پایان بلاتکلیفی ایرانیان نشده، بلکه باعث شده شهروندان ایرانی از این حیث، حتی بیش از پیش سردرگم و بلاتکلیف باشند.
دور تازه تمرکز مسوولان دولت و مجلس انقلابی بر این معمای عجیب، چندماه پس از روی کار آمدن دولت انقلابی و در جریان یکی از جلسات هیاتوزیران در سال ۱۴۰۱ آغاز شد. زمانی که دولت انقلابی لایحهای را به تصویب رساند تا تعطیلات پایان هفته در ایران نیز افزایش یابد و کارکنان ایرانی همچون شهروندان بیش از یکصد کشور جهان، در پایان هفته، ۲روز تعطیل شوند. جالب آنکه در ابتدای کار، موضوع همانطور که باید، ساده بود و دور از هرگونه پیچیدگی ناضروری که حالا ماههاست کل ملت و مملکت را گرفتار کرده؛ چه آنکه بنابر مصوبهای هیات دولت انقلابی در قالب لایحه اصلاح ماده۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، روزهای جمعه و شنبه تعطیل اعلام شده بود. این اما تازه آغاز راه بود. چه آنکه این لایحه نیز همچون باقی لوایح مصوب دولت، تنها وقتی واجد وجاهت قانونی خواهد بود که به تصویب دولت و متعاقبا تایید شورای نگهبان رسیده باشد.
روند رسیدگی و تصویب این لایحه در مجلس انقلابی اما شبیه به بسیاری از لوایح و طرحهایی که در این ۴سال، در دستور کار این مجلس بوده، هر روز با چالشی تازه روبهرو شد و پس از ماهها بحث و بررسی و رفتوبرگشت لایحه و مصوبات مجلس میان کمیسیون اجتماعی و صحن علنی پارلمان، سرانجام در حالی با هزار اما و اگر به تصویب رسید که حتی رای بهنسبت قاطع نمایندگان نیز نتوانست پایانبخش این بحثهای سریالی درباره تعطیلات پایان هفته شود؛ بحثی که بهویژه در چندماه گذشته، عملا از آن هدف و کارویژه اصلی که پیشتر منجربه آن شده بود که دولت، مجلس و سایر نهادهای حاکمیتی به صرافت بیفتند که تغییری در تعداد روزهای تعطیلات پایان هفته بدهند، خارج شده و حالا مدتهاست کل مملکت، به جای صحبت درباره لزوم افزایش یا عدم افزایش تعطیلات پایان هفته از یک روز به دو روز، بر این بحث جزئیتر متمرکز است که این روز دوم، پنجشنبه باشد یا شنبه!
قصه هزار و یک شب درباره
۲روز تعطیلی!
بنابر توضیحاتی که همین دیروز از سوی یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس انقلابی در این رابطه مطرح شد، «لایحه دولت از ابتدا روز تعطیلی را مشخص نکرده بود و فقط در لایحه تاکید شده بود که ۵روز در هفته بهعنوان روز کاری باشد و ۲روز هم تعطیل باشد. حتی وقتی این لایحه به کمیسیون اجتماعی مجلس رسید نیز اعضای کمیسیون اصراری بر اینکه دو روز تعطیل چه روزهایی باشد، نداشتند و تصمیم را به دولت واگذار کردند تا روزهای تعطیل را مشخص کند، اما درپی رفتوبرگشتهای این لایحه، با حضور کارشناسان، نمایندگان دولت و نمایندگان مجلس و بررسیهای بسیاری که صورت گرفت، کارشناسانی از قریب به ۳۶تشکل اقتصادی مثل اتاق بازرگانی، اتاق اصناف و… تاکید کردند که تعطیلی شنبه به نفع اقتصاد کشور است اما در این بین نظرات اعتقادی و دینی هم مطرح شد که مخالف تعطیلی شنبه بود و از آنجا که این نظرات دینی حتما باید نصبالعین مجلس باشد، بنابراین استفتا شد و نظرات مراکز دینی بهویژه علما و ۳تن از مراجع عظام تقلید اخذ شد.»
سیدکریم حسینی که در این رابطه با باشگاه خبرنگاران جوان گفتوگو میکرد، گفت: «ما دغدغه این را داشتیم که ممکن است تعطیلی شنبه شائبهای ایجاد کند مبنی براینکه تشبه به یهودیت شود، اما در بررسیهای مختلفی که در کمیسیون اجتماعی و نهایتا در صحن شد بحث دینی و ایدئولوژی آن رفع شد.»این روایت که همزمان از سوی رییس و برخی دیگر از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس و همچنین شماری از اعضای هیاترییسه و دیگر نمایندگان مجلس انقلابی نیز تکرار شد اما تنها روایتی نبود که از مجلس شنیده میشد. چه آنکه همزمان شماری از نمایندگان نیز نهتنها با این نظر مبنیبر تعطیل کردن شنبه به جای پنجشنبه مخالف بودند، بلکه در مواردی روایت نمایندگانی را که از موافقت علما و مراجع تقلید با تعطیلی شنبه سخن گفته بودند، تکذیب کرده و حتی دستکم در یک مورد، چندنفر از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری، تلویحا ولی اسماعیلی را که رییس کمیسیون اجتماعی مجلس انقلابی است، به این اتهام سنگین متهم کردند که نظرات شخصیاش را بهعنوان نظر دفتر رهبری اعلام کرده است. اتهامهایی که بهخصوص وقتی جدیتر شد که با فرارسیدن آخرین روز هفتهای که گذشت و برگزاری مراسم نماز جمعه در اقصی نقاط کشور، شماری از ائمه جمعه، ازجمله حاج علیاکبری که هم خطیب موقت نماز جمعه پایتخت است و هم با منصوب رهبری در شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، در خطبههای نماز جمعه تهران صراحتا لب به «گلایه از مجلس انقلابی» گشود و گفت: «تعطیلی شنبهها بنابر مصوبه مجلس انقلابی به جامعه مومنان برخورد!»
همزمان در شرایطی که شماری از نمایندگان آشنا به مسائل اقتصادی و اعضای کمیسیونهای مرتبط با این حوزه، سعی داشتند از نتایج مثبت تعطیل کردن شنبه از جمله برقراری ارتباط منطقی زمانی میان بازار و نظام اقتصادی ایران و بازار جهانی بهمنظور توجیه منطقی تصمیم مجلس مبنیبر تعطیل کردن شنبه به جای پنجشنبه سخن بگویند و در عین حال از پیامدهای منفی تعطیل شدن پنجشنبه از جمله فاصله چندروزهای که در این صورت میان روزهای کاری داخل و خارج کشور ایجاد میشود، تصمیمشان را معقول و منطقی جلوه دهند، برخی دیگر از نمایندگان مجلس انقلابی که بعضا از اعضای کمیسیونهای اقتصادی پارلمان بودند، صراحتا استدلالهای گروه نخست را زیرسوال برده و از آن بهعنوان نوعی «توطئه» سخن گفتند که تحت تاثیر «پروپاگاندای رسانهای» شکل گرفته است. چنانکه سیدمحمدرضا میرتاجالدینی که از جمله این نمایندگانی بود که درعین عضویت در کمیسیون برنامهوبودجه مجلس، مخالف تعطیلی شنبهها بود، در این رابطه گفت: «پیشنهاد تعطیلی روز شنبه براساس یک پروپاگاندای رسانهای مطرح شده و این در حالی است که مراودات اقتصادی آمریکا و چین ۱۵۰۰میلیارد دلار مبادلات تجاری است که حتی یکساعت یا روز اداری مشترک ندارند.» البته این ادعای اخیر میرتاجالدینی مبنیبر اینکه ایالات متحده و چین، حتی یکساعت یا روز اداری مشترک هم ندارند، هیچ نشانی از واقعیت نداشت و یکسر نادرست بود، اما او در عین حال به نکته دیگری هم اشاره کرده و گفته بود: «۸۵درصد تجارت خارجی ما با ۱۰کشور است که اکثر آنها مسلمان هستند، بنابراین تعیین شنبه بهعنوان روز تعطیل تغییری در این روند ایجاد نمیکند.»
استفتای نمایندگان مجلس
مراجع تقلید
از آن سو اما نمایندگان موافق تعطیلی شنبهها که دریافتند عمده دلیل مخالفان، ناظر بر مباحث دینی و ایدئولوژیک است، سعی کردند از همین مسیر وارد شوند. محسن پیرهادی با تاکید بر اینکه «درصورت تعطیلی پنجشنبه، عملا ۴روز تعامل ما با دنیا قطع میشود»، اعلام کرد: «بنده در اینباره از دفتر مراجع سوال کردم؛ دیشب هم با دفتر آیتالله جوادیآملی صحبت کردم که متن استفتای دفتر ایشان بدین شرح است: از آنجا که تعطیلی روز شنبه هماهنگ شدن با بازار دادوستدهای اقتصاد جهانی است و موثر در حل برخی مشکلات اقتصادی و مهار تورم است و قصد تشبه با مخالفان نیست، بلکه تعامل است، بنابراین تعطیلی روز شنبه علاوه بر روز جمعه مانعی ندارد.»
گلایه ائمه جمعه از مجلس انقلابی
آنچه بهویژه با آغاز هفته جاری و مشخصا پس از آنکه شماری از ائمه جمعه صراحتا نسبت به مصوبه مجلس انقلابی مبنیبر تعطیلی شنبهها ابراز «گلایه» کردند، حائزاهمیت بود، شکستن سکوت دولت انقلابی نسبت به این غائله بود. بماند که باتوجه به آنکه پیشتر دولت همین مصوبه را به تصویب رسانده بود، برخی ناظران مدعی شدهاند که این واکنش تازه دولت را نه «شکستن سکوت دولتمردان»، بلکه باید بهنحوی «تغییر موضع آنان» تعبیر کرد. این در حالی بود که وزیر کشور دولت انقلابی در یکی از نخستین واکنشهای خود به این غائله در اظهاراتی مختصر که روز گذشته روی خروجی خبرگزاریهای وابسته به دولت انقلابی رفت، گفت: «باید دید که سایر نظرات درباره این قانون به کجا خواهد رسید!» احمد وحیدی که با باشگاه خبرنگاران جوان گفتوگو میکرد، با اشاره به استدلال طرفین این بحث گفت: «هرچه بود، این نظر کنونی مجلس است اما درنهایت باید منتظر نظر شورای نگهبان بمانیم!» جالب آنکه در روزهای گذشته، بهویژه وقتی برخی مراجع تقلید با مصوبه مجلس انقلابی مبنیبر تعطیلی شنبه مخالفت کردند و تریبونهای نمازجمعه نیز بهمراتب صریحتر از این علما، در مخالفت این مصوبه اظهارنظر کردند، برخی منابع خبری ازجمله همین باشگاه خبرنگاران جوان که رسانهای است وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی، تلویحا از «مخالفت شورای نگهبان با مصوبه تعطیلی شنبهها» بهعنوان «یکی از آخرین مصوبات مجلس یازدهم» سخن گفت و تاکید کرد که در این صورت، «بعید است مجلس دوازدهم هم به سراغ تصویب آن برود، چراکه حجم مخالفت با آن در چندروز گذشته بیشتر از موافقت با آن بوده و این امر به معنی مخالفت قسمتهای مختلف جامعه با تعطیلی شنبه است.»
وزارت کشور ممتنع است؛ وزارت
امور خارجه، موافق!
همزمان در حالی وزارت کشور دولت انقلابی پس از اوجگیری مخالفتهای مذهبی با مصوبه مجلس انقلابی، سعی کرد با اتخاذ موضعی بیطرف، تصمیمگیری را به شورای نگهبان واگذار کند و خود را صرفا مطیع خروجی نهایی دستگاه قانونگذاری کشور نشان دهد، اواسط همین اردیبهشتماه ۱۴۰۳ که حالا کمکم به روزهای پایانیاش نزدیک میشویم، وزارت امور خارجه دولت انقلابی رسما اعلام کرده بود که «در راستای حمایت از فعالان اقتصادی بخشخصوصی با تعطیلی شنبه بهجای پنجشنبه موافقت کرده است.» بنابر این اطلاعیه، وزارت خارجه دولت انقلابی حتی خود را در قامت «پیشنهاددهنده تعطیلی شنبهها به دولت انقلابی» معرفی و اعلام کرده بود: «محمداسماعیل صادقی معاون اداره گذرنامه و روادید وزارت امور خارجه در نشستی با شماری از فعالان اقتصادی بخشخصوصی در اتاق بازرگانی تهران اعلام کرده که وزارت امور خارجه با تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی، تعطیلی شنبه را به دولت پیشنهاد داده و در این رابطه با نظر بخشخصوصی و اتاق بازرگانی همسو است.»
داستان سرِ کاری برای یک ملت آگاه!
با این همه اما در این چند روزی که از مصوبه مجلس انقلابی مبنیبر تعطیلی شنبهها و متعاقبا اوجگیری روزافزون مخالفتها با این مصوبه میگذرد، در حالی دولت انقلابی ترجیح داده از موضع مجلس همسو با خود خودداری کند و به تعبیری با خالی کردن پشت نمایندگان مجلس انقلابی، خود را صرفا ناظر تصمیمگیری در این رابطه از سوی ۶ فقیه و ۶حقوقدان شورای نگهبان نشان دهد و البته در عین حال، مجری گوش به فرمان آنچه از سوی این نهاد اعلام شود، چندنفر از اعضای دولت پیشین در این رابطه اظهارنظر کرده و سعی کردند با کنار گذاشتن محافظهکاری، آنچه را که به سود ملت و مملکت میدانند، ابراز کنند. چنانکه وزیر ارتباطات دولت روحانی در یادداشت کوتاهی که بلافاصله پس از تصویب این مجلس در صحن علنی مجلس ازطریق کانال تلگرامیاش منتشر کرد، علاوهبر حمایت ضمنی و غیرمستقیم از اقدام مجلس، تلویحا و با زبانی کنایهآمیز، مدعی شد که احتمالا این تصمیم مثبت مجلس، صرفا با اهداف خاص انتخاباتی اتخاذ شده است. محمدجواد آذریجهرمی با اشاره با برخی سوابق خسارتبار مجلس انقلابی ازجمله «تصویب قانون اقدام راهبردی» و «تلاش برای تصویب طرح صیانت»، این مجلس را مجلسی دارای «پیشینه تشدید خودتحریمی و تحدید ارتباطات بینالمللی ایران» توصیف کرد و با اشاره به «موافقت مجلس انقلابی با تعطیلی شنبهها برای امکان بیشتر ارتباطات و تجارت بینالمللی»، پرسید: «ملت را چه فرض میکنید؟!» جالب آنکه یکی دیگر از اعضای تیم اقتصادی دولت پیشین نیز با موضعی بهنسبت مشابه آنچه از سوی وزیر ارتباطات دولت روحانی شاهد بودیم، در یادداشتی کوتاه که با تیتر «دعوا سر لحاف ملاست» در کانال تلگرامیاش قرار داد، نوشت: «کشوری که مراودات مالی و بازرگانیاش با تحریم روبهرو است و فعالیتهای تجاریاش با دهها واسطه و هزینههای مالی متعدد صورت میگیرد، چه شنبه تعطیل باشد و چه پنجشنبه! چه فرقی میکند؟!» عباس آخوندی همچنین نوشت: «کل داستان سرِکاری است؛ وگرنه تعطیلات پدیدهای مدرن است و به دین ربطی ندارد!»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد