24 - 11 - 2017
تصمیم سازی برای آینده سوریه
گروه سیاسی- اگرچه پایان داعش در سوریه، آغازگر فصل نوینی برای حل بحران در این کشور به شمار میآید اما حضور گروههای مخالف بشار اسد در سوریه تبدیل شدن این کشور را به منطقهای با ثبات با مشکل روبهرو میکند. از سال ۲۰۱۲ با شکلگیری گروههای مخالف حکومت مرکزی سوریه و پیوستن برخی از این گروهها به گروههای تکفیری داعش جنگ داخلی سوریه به یکی از بزرگترین بحرانهای منطقه بدل شد. این شرایط زمانی بغرنج شد که کشورهای غربی هم برای مخالفت با بشار اسد در کنار این گروههای معارض قرار گرفتهاند و با فروش اسلحه به آنها به افزایش و گسترش نفوذ این گروهها در مناطق مختلف سوریه کمک کردند. با این حال کشورهای منطقه از جمله ایران از همان زمان به دنبال یافتن راهحلی برای بحران سوریه بودهاند؛ بحرانی که برخی از کشورها همچون آمریکا و عربستان در دامن زدن به آن از هیچ تلاشی فروگذار نبودند چراکه جنگ در سوریه و درگیر شدن ایران برای مبارزه با آنها در این جبهه به کاهش قدرت ایران در منطقه منجر میشد. ایران هم علاوه بر مبارزه با این گروهها با برگزاری نشستهای مختلف همچون نشستهای آستانه و نشست سهجانبه در سطوح مختلف از کارشناسان گرفته تا روسای جمهور در تلاش بوده است بحران این کشور را فرونشاند. حالا با شکست و خروج کامل داعش از سوریه ایران، روسیه و ترکیه در شهر سوچی روسیه بر سر میز مذاکره نشستند تا درباره وضعیت آینده این کشور تصمیمسازی کنند. توجه به این نکته مهم است که بحران سوریه منجر به نزدیکی بیشتر مواضع ایران با روسیه نسبت به سالهای گذشته شد تا جایی که ایران برای آنکه بتواند از این روابط نزدیک بهره بیشتری ببرد پایگاه نوژه در همدان را برای مقابله با گروههای تروریستی در اختیار روسیه قرار داد و این مساله همگرایی بیشتری را برای ایران و روسیه رقم زد. اگرچه ایران و روسیه برای رسیدن به یک سوریه یکپارچه در یک جبهه قرار داشتند اما نگرش آنها برای رسیدن به یک راهحل واحد زاویهدار بود. از منظر ایران همه گروههای مسلح و مخالف در سوریه تروریست هستند اما روسها معتقد بودند که نمیتوان همه آنها را تروریست خواند و میتوان با برخی از این گروهها مذاکره کرد هرچند که روسها در مواضع نظامی، رفتاری مغایر با آنچه مطرح کردهبودند داشتند و کلیه گروههای مسلح مخالف با اسد در سوریه را مورد هدف قرار دادند.
اما ترکیه در حل بحران سوریه مواضع دوگانهای از خود نشان داد؛ با آنکه درباره گروههای کرد مخالف دولت مرکزی سوریه مواضعی همچون ایران داشت و از تقویت آنها در سوریه نگران بود اما از حضور داعش هم منفعت میبرد. ترکیه در این جریان هم میتوانست به داعش سلاح بفروشد و هم نفت ارزانتری از گروههای داعشی که در کرکوک حضور داشتند بخرد، اما در نهایت مجبور شد تا مواضع خود را تغییر بدهد چراکه از یک سو کشورهای عضو پیمان ناتو ترکیه را برای فروش سلاح تحت فشار قرار دادند و از سوی دیگر خارج شدن کرکوک از دست داعش و نبود نفت ارزان ترکیه را مجبور کرد مرزهای خود را به روی گروههای داعشی ببندد.
حالا ترکیه مواضع نزدیکتری به تهران برای رسیدن به یک سوریه یکپارچه پیدا کرده است. به نظر میرسد نشست اخیر سهجانبه کشورهای ایران، روسیه و ترکیه نتایج مثبتی در پی داشته است و سوریه را به پایان بحران سوق می دهد. البته کشورهای دیگر منطقه هم برای تصمیمسازی درباره سوریه به تکاپو افتادهاند. از این رو همزمان با نشست روسایجمهور ایران، روسیه و ترکیه، کشورهای عربی در نشست ریاض ۲ گرد هم آمدند تا درباره وضعیت سوریه به نتیجه برسند. نشست ریاض که در پایتخت عربستان برگزار شده است تلاشی برای گروههای مخالف بشار اسد است تا بتواند سیاستهای خود را در سوریه دیکته کند. در این نشست ۱۴۰ نفر از شخصیتهای سیاسی و نظامی سوریه و همچنین عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی و استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه حضور داشتند. حضور دی میستورا نشاندهنده وزنی است که سازمان ملل به معترضان سوریه میدهد و این درست زمانی بود که طرف دیگر در سوچی در مورد آینده سوریه تصمیمگیری کردند. نشست ریاض سه روز بوده و وزارت خارجه عربستان از مخالفان سوری برای شرکت در این نشست دعوت کرده تا نمایندگان خود را برای مذاکرات در کمیسیون عالی انتخاب کنند و این افراد بعدا به عنوان هماهنگکننده اصلی، اعضای هیات مذاکرهکننده در ژنو را انتخاب خواهند کرد. کنفرانس ریاض ۲ در حالی برگزار شده است که در پی اختلافات گسترده بر سر کنارهگیری بشار اسد از قدرت، برخی از مسوولان و اعضای هیات عالی مذاکرات برخاسته از کنفرانس ریاض در سال ۲۰۱۵ میلادی، استعفا کردهاند. کنفراس ریاض ۱ که با حضور گروههای معارض سوری (تریبون ریاض و تریبون مسکو و قاهره) در ریاض برگزار شد، ۳۱ مردادماه گذشته بدون رسیدن به توافق بر تشکیل یک تیم واحد برای شرکت در مذاکرات آتی ژنو پایان یافت.
سه طیف اصلی گروههای مخالف سوری به تریبونهای ریاض، مسکو و قاهره مشهور هستند زیرا زیر چتر این کشورها تشکیل شدهاند.
اما این بار این نشست در حالی برگزار میشود که تحلیلگران و مخالفان از فشار مداوم برای پذیرش راهحلی صحبت میکردند که در آن سرنوشت بشار اسد، رییسجمهور سوریه نادیده گرفته میشود.
راهبرد ایران در منطقه بر اساس همکاری و رفاقت است نه تقابل
حسن روحانی، رییسجمهور اسلامی ایران در نشست سهجانبه روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در سوچی روسیه گفت: تداوم مبارزه با تروریسم تا ریشهکنی آخرین هستههای تروریستهای تکفیری در سوریه تداوم مییابد و اگر ملتها و کشورهای منطقه امروز باید درسی از بحران ساختگی سوریه بگیرند این است که بدانند بعضی از قدرتهای مدعی مردمسالاری و حقوق بشر برای نیل به اهداف کوتهبینانه سیاسی و اقتصادی خود در منطقه ما از هیچ اقدامی، حتی استفاده گسترده و ابزاری از تروریسم و خشونت، فروگذار نمیکنند. روحانی افزود: جمهوری اسلامی ایران اولین دولتی بود که به ندای ملت و دولت سوریه برای کمک به رویارویی با تروریستها پاسخ مثبت داد و کمکهای خود را به مردم سوریه برای بازگشت به زندگی همراه با کرامت و اعاده صلح و امنیت به کشورشان آغاز کرد. رییسجمهور تاکید کرد: در مبارزه با تروریسم بینالمللی جدی هستیم و آمادهایم در صورت درخواست دیگر کشورهای منطقه، به آنها نیز در این مسیر کمک کنیم. متاسفانه برخی کشورها در منطقه ما به تاسی از آمریکا و رژیم صهیونیستی در پی ایجاد اختلاف و دودستگی بین ملتهای منطقه بوده و منافعشان اقتضا میکند مسوولیت نتایج سیاستهای بدخواهانه خود از جمله در زمینه گستراندن فرقهگرایی و قومگرایی را متوجه دیگران کنند. رییسجمهور ادامه داد: راهبرد ایران در منطقه پیرامونیاش بر اساس همکاری نه رقابت، هماهنگی نه تقابل، همراهی با اراده ملتها نه پیروی از دولتهای بیگانه و صلحطلبی نه جنگافروزی بنا نهاده شده است.
روحانی تاکید کرد جنگ با تروریسم هنوز پایان نیافته است. مردم سوریه نیز به بیگانگان اجازه دخالت در امور داخلی خود را نمیدهند و با هر اقدامی که به تمامیت ارضی، حاکمیت ملی کامل، وحدت و استقلال آن کشور خدشه وارد کند مقابله خواهند کرد. رییسجمهور خاطرنشان کرد: نقش جامعه بینالمللی در آینده سوریه باید معطوف به کمک به مردم این کشور در جهت دستیابی به ثبات، رفع آلام انسانی و بازسازی این کشور بوده و به دنبال مداخله یا تحمیل دیدگاههای خود بر مردم سوریه نباشند.
رجب طیب اردوغان نیز در نشست سهجانبه روسای جمهور اسلامی ایران، روسیه و ترکیه در سوچی روسیه با بیان اینکه این دیدار یک دیدار تاریخی برای بررسی بحران سوریه بین سه کشور ایران، روسیه و ترکیه است، اظهار داشت: افتخار میکنم که در این نشست و در شهر سوچی روسیه شرکت میکنم.
وی اظهار داشت: هفته گذشته دیدار دوجانبهای بین من و روحانی انجام شد که در این دیدار درباره بحران سوریه گفتوگو کردیم.
رییسجمهور ترکیه همچنین با اشاره به نشستهای مقدماتی پیش از اجلاس سهجانبه روسای سه کشور افزود: این نشستها به نتایج مثبت و ملموسی منجر شد و از رییسجمهور قزاقستان به دلیل میزبانی خوب و نشستهای آستانه تشکر میکنم.
وی افزود: به نتایج خوبی در این نشستها دست پیدا کردیم اما اینها کافی نیست و به عنوان سه کشور برای ایجاد راهحلهای ریشهای برای حل بحران سوریه تلاش میکنیم.
پوتین نیز در نشست سهجانبه سران ایران، روسیه و ترکیه گفت: نشست سران ایران، روسیه و ترکیه در سوچی در یک موقعیت زمانی بسیار مهم در جریان بحران سوریه برگزار شده و فرصت خوبی برای پایان دادن به این بحران فراهم شده است.
وی تاکید کرد: تروریستها در سوریه شکست سنگینی متحمل شدهاند و اکنون یک فرصت واقعی برای پایان دادن به سالها جنگ در این کشور فراهم شده و لازم است صلح برای مردم سوریه فراهم شود تا خود آنها بتوانند مسایل و مشکلات داخلی خود را حل و فصل کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد