29 - 01 - 2024
ترکیه در حال توسعه صادرات به بازارهای منطقهای
در هشتادمین گزارش از سلسله گزارشهای «پایش تحولات تجارت جهانی»، مجموعهای از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده و آخرین روندها و پیشبینیهای اقتصادی تهیهشده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بینالمللی، در قالب دادههای تازه مورد واکاوی قرار گرفتهاند. ترکیه به دنبال نقشآفرینی در بازارهای منطقهای است و گسترش روابط تجاری با آذربایجان، عراق و افغانستان نشان از این اراده دارد. در سال گذشته صادرات عراق و افغانستان به ترکیه افزایش داشته است.
توسل دولت آمریکا به بخش خصوصی برای مقابله با چالشهای امنیتی
اخیرا دون گریوز معاون وزیر بازرگانی آمریکا در سخنرانی کلیدی خود در مراسم تشکیل شورای ملی تجارت خارجی برای امنیت ملی و رقابتپذیری بر اهمیت همکاری بخش خصوصی و دولت برای مقابله با چالشهای امنیت ملی تاکید کرد این سخنرانی از منظر شناخت سیاست تجاری جدید آمریکا و تنیدگی آن در سیاستهای امنیتی این کشور اهمیت دارد. گریوز با اشاره به آسیبپذیریهای آشکارشده ناشی از همهگیری کووید۱۹، تغییرات اقلیمی، تهاجم رژیمهای خودکامه و رقابت و فناوری مدعی شد که جهان در نقطه عطف بحرانی در امنیت ملی قرار دارد. وی افزود که بخش خصوصی نقش حیاتی در رسیدگی به این چالشها ایفا میکند. بخش خصوصی میتواند در زمینههای زیر به دولت کمک کند:
– حفاظت از شهروندان و محیطزیست
– ترویج یک نظم اقتصادی مبتنی بر قوانین
– نوآوری در فناوریهای حیاتی و نوظهور
– حفاظت از زیرساخت امنیت سایبری
– تقویت پایگاه صنعتی دفاعی
– بهبود تابآوری زنجیره تامین
– کاهش تاثیر تغییرات اقلیمی بر امنیت ملی
گریوز از برنامههای وزارت بازرگانی برای همکاری با بخش خصوصی در این زمینهها خبر داد که ازجمله این برنامهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
– راهاندازی یک مرکز زنجیره تامین جدید
– برگزاری اجلاس داده و تحلیل زنجیره تامین
– همکاری با سازمان ملی اقیانوسی و جوی و بنیاد ملی علوم برای بهبود مدلهای بلایای طبیعی و کمیسازی ریسک اقلیمی
گریوز در پایان سخنرانی خود اعلام کرد که وزارت بازرگانی در هفتههای آینده راهبرد ملی امنیت ملی در سطح وزارتخانه را اعلام خواهد کرد. این راهبرد بر رسیدگی به اولویتهای اصلی امنیت ملی و پیشبرد ماموریت حفاظت ارتقا و حفظ امنیت ملی تمرکز خواهد داشت.
این سخنرانی نشان میدهد که دولت آمریکا به اهمیت همکاری با بخش خصوصی برای مقابله با چالشهای امنیت ملی به ویژه مقابله با چین اهمیت فزایندهای میدهد، از دیگر سو نشانگر امنیتی شدن فزاینده تجارت خارجی ایالاتمتحده است.
واکنش بانکهای چینی به تحریمهای ثانویه آمریکا علیه روسیه
در آخرین روزهای سال ۲۰۲۳ رییسجمهوری آمریکا در واکنش به تلاشهای مداوم روسیه به منظور دور زدن تحریمها و استفاده از مجتمعهای نظامی صنعتی خود در درگیری اوکراین حکم اجرایی جدیدی تحت عنوان اقدامات تکمیلی در قبال فعالیتهای زیانبار فدراسیون روسیه را صادر کرد که نسخه اصلاحشده تحریمهای پیشین در قالب احکام اجرایی ۱۴۰۲۴ و ۱۴۰۶۸ است.
در حکم اجرایی جدید برای موسسات مالی غیرآمریکایی (FFI) که در فعالیتهای مرتبط با مجتمع نظامی صنعتی روسیه مشارکت دارند تحریمهای ثانویه جدیدی تعبیه شده است. در پی این حکم احتمال مواجهه موسسات مالی غیرآمریکایی (FFI) با تحریمهای سنگینی از جمله قطع زنجیره انتقال وجوه دلاری یا تحریمهای مسدودکننده کامل وجود دارد. این حکم کلیه اتباع آمریکایی را ملزم به مسدودسازی هرگونه دارایی یا منافع مشترک با این شرکتها کرده و آنان را از هرگونه معامله با آن شرکتها منع میکند.
خبرهای جدید حکایت از آن دارد که پس از تحریمهای ثانویه از سوی ایالاتمتحده علیه موسسات مالی که از مجتمع نظامی صنعتی روسیه حمایت میکنند بانکهای دولتی چین کنترلهای خود بر خدماتدهی به مشتریان روسی را تشدید کردهاند.
همانگونه که اشاره شد دستور اجرایی جدید به واشنگتن امکان میدهد موسساتی که کالاها و خدمات مالی به روسیه ارائه میدهند و تراکنشهای فرامرزی را تسهیل میکنند را هدف قرار دهد. بانکهای تحریمشده از دسترسی به نظام مالی ایالاتمتحده محروم خواهند شد. تاکنون حداقل دو بانک چینی بررسی معاملات خود با مشتریان روسی را آغاز کردهاند و به ویژه بر تراکنشهای فرامرزی متمرکز شدهاند. این بانکها اعلام کردهاند که reportedly روابط تجاری خود را با مشتریان تحریمشده قطع خواهند کرد و ارائه خدمات مالی به مجتمع نظامی صنعتی روسیه را صرفنظر از نوع ارز یا محل انجام تراکنشها متوقف خواهند کرد. بانکهای چینی با انجام بررسیهای دقیقتر مشتریان از جمله بررسی این موضوع که آیا ثبتهای تجاری ذینفعان مجاز و کنترلکنندگان نهایی آنها از روسیه هستند یا خیر در حال تشدید اقدامات احتیاطی خود هستند. مشتریان غیرروس که در روسیه فعالیت تجاری دارند یا از طریق کشورهای ثالث اقلام حساس به روسیه عرضه میکنند نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اقدام واشنگتن در اعمال تحریمهای ثانویه به دلیل تاثیر بالقوه غیرقابل پیشبینی و خطر عواقب ناخواسته آن بانکها را وادار به احتیاط شدیدتر در تعامل با روسیه خواهد کرد. نخستین گام آمریکا در تحریمهای ثانویه علیه روسیه احتمالا فشار بر سیستم مالی این کشور را افزایش خواهد داد.
پیشبینیها از رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۴
براساس پیشبینی اخیر مرکز پیشبینی علوم آکادمی چین، اقتصاد این کشور در سال ۲۰۲۴ با نرخ رشد تولید ناخالص داخلی حدود ۳/۵ درصد رشد باثباتی را خواهد داشت. براساس این گزارش نرخهای رشد سالانه خروجی صنایع اولیه، ثانویه و سوم به ترتیب به ۵/۴ درصد ۴۵ درصد و ۶ درصد در سال ۲۰۲۴ خواهد رسید.
این گزارش پیشبینی میکند که بخش مصرف به میزان ۳۰۷، سرمایهگذاری به میزان ۱۰۹ و نقش بخش صادرات در رشد تولید ناخالص داخلی ۳/۰ درصد خواهد بود. گزارش مذکور رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۴ را به شکل روندی نشان میدهد که در ابتدا پایین بوده و در پایان سال روند افزایشی را طی خواهد کرد؛ بدین ترتیب رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه نخست را حدود ۵ درصد پیشبینی میکند، برای سه ماهه دوم را حدود ۳/۵ درصد، سه ماهه سوم را حدود ۵/۵ درصد و سه ماهه چهارم را به میزان ۴/۵ درصد برآورد میکند. بخش خدمات سریعترین رشد را در میان بخشهای اقتصادی شاهد خواهد بود، علاوه بر این صنایع نوظهوری مانند مواد جدید و انرژیهای نو نیز رشد سریعی خواهند داشت.
براساس آمار ارائهشده در این گزارش مجموع هزینههای مصرفی نهایی چین در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳، ۲/۸۳ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داد. در سال ۲۰۲۴ نیز نرخ رشد اسمی مصرف سالانه چین احتمالا بین ۲/۴ درصد و ۱/۵ درصد خواهد بود؛ بدین ترتیب مصرف داخلی همچنان به عنوان عامل ثباتبخش و نیروی محرکه اصلی رشد اقتصادی چین به ایفای نقش خواهد پرداخت.
کاهش شدید درآمدهای انرژی روسیه
براساس گزارش اخیر بانک مرکزی روسیه درآمدهای صادراتی این کشور در سال ۲۰۲۳ به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. این کاهش که حداقل ۳۰ درصد برآورد شده به دلیل عواملی از جمله کاهش قیمت نفت خام و اعمال تحریمهای غرب علیه روسیه بوده است.
طبق گزارش بانک مرکزی روسیه درآمدهای صادراتی این کشور از ۱/۵۹۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به ۷/۴۲۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسید. این رقم که پایینترین میزان طی چهار سال گذشته بوده، نشاندهنده کاهش قابل توجه درآمدهای انرژی روسیه است.
یکی از دلایل اصلی این کاهش افت قیمت نفت خام بوده است. متوسط قیمت نفت اورال نفت خام شاخص روسیه در سال ۲۰۲۳ حدود ۶۳ دلار در هر بشکه بود که در مقایسه با ۱/۷۶ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۲۲ افت محسوسی را نشان میدهد.
عامل دیگر کاهش درآمدهای انرژی روسیه اعمال تحریمهای غرب علیه این کشور است. کشورهای غربی با اعمال تحریمهای مختلف تلاش کردهاند تا صادرات انرژی روسیه را کاهش دهند. کاهش درآمدهای انرژی روسیه تاثیر قابلتوجهی بر اقتصاد این کشور خواهد داشت. انرژی روسیه بخش مهمی از اقتصاد این کشور بوده و درآمدهای حاصل از آن منبع مهمی برای تامین بودجه دولت روسیه است. کاهش درآمدهای انرژی روسیه چالشی جدی برای اقتصاد این کشور است. دولت روسیه برای مقابله با این چالش باید به دنبال منابع درآمدی جایگزین باشد.
گسترش روابط تجاری برزیل و روسیه با وجود تحریمهای غرب
در حالی که کشورهای غربی روسیه را به دلیل حمله به اوکراین تحریم کردهاند برزیل و روسیه به گسترش روابط تجاری خود ادامه میدهند. بر مبنای آمارهای جدید تجارت بین این دو کشور در ماه دسامبر به بالاترین رقم خود در تاریخ رسید. محصولات نفتی کود و اورانیوم سه کالای اصلی وارداتی برزیل از روسیه هستند. روسیه از رتبه یازدهم در سال ۲۰۲۱ به رتبه پنجمین شریک تجاری خارجی در سال ۲۰۲۲ برزیل ارتقا یافت. این خبر نشان میدهد که برزیل از فرصتهای ناشی از تحریمهای غرب علیه روسیه برای تقویت روابط تجاری خود با این کشور استفاده میکند. آمارها نشان میدهد که برزیل در ماه دسامبر بیش از ۳۰۰ میلیون دلار کود و ۱۰ میلیون دلار اورانیوم از روسیه وارد کرده است.
تحولات منطقهای؛ رشد چشمگیر روابط تجاری ترکیه و آذربایجان
حجم مبادلات تجاری ترکیه و جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۳ با افزایش ۳۲ درصدی به ۷۶۵ میلیارد دلار رسید. این رقم ترکیه را به دومین شریک تجاری بزرگ آذربایجان تبدیل کرد. براساس آمار جدید کمیته دولتی گمرک جمهوری آذربایجان حجم مبادلات تجاری این کشور با ترکیه در سال ۲۰۲۳ به ۷۶۵ میلیارد دلار رسید. این رقم در مقایسه با سال ۲۰۲۲ که ۵۸ میلیارد دلار بود ۳۲ درصد افزایش را نشان میدهد. ایتالیا با حجم مبادلات تجاری ۱۵۶۸ میلیارد دلار در صدر فهرست شرکای تجاری آذربایجان قرار دارد و روسیه با ۳۵/۴ میلیارد دلار در رتبه سوم قرار دارد. رشد روابط تجاری ترکیه و آذربایجان در سال ۲۰۲۳ را میتوان به عوامل مختلفی ازجمله بهبود روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور، کاهش محدودیتهای ناشی از همهگیری کووید۱۹ و افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات دو کشور نسبت داد.
ترکیه به دنبال تقویت روابط تجاری با آفریقا
اخیرا نزدیک به ۵۰۰/۱ بازرگان از ۴۱ کشور آفریقایی در مجمع جهانی همکاری بینبخشی در استانبول شرکت کردند. این مجمع فرصتی برای نمایندگان این قاره بود تا با همتایان ترک خود
تبادل نظر داشته باشند و فرصتهای تجاری جدیدی را شناسایی کنند.
رییس مجمع جهانی همکاری بینبخشی و بنیانگذار مراکز تجارت آفریقا، در این مجمع اعلام کرد که اکنون زمان آن است که آفریقا را درک کنیم و برای آینده آن با آفریقا شریک شویم، زمان آن است که با آفریقا مشارکتهای استراتژیک ایجاد کنیم. دیگر به آفریقا کمک نکنید آفریقا نیازی به کمک ندارد، آفریقا به سرمایهگذاری و مشارکت نیاز دارد. مجمع جهانی همکاری بینبخشی هدف افزایش تجارت بین ترکیه و آفریقا را ۵/۴ میلیارد دلار تعیین کرده است. این ابتکار در پی افزایش تعاملات اقتصادی شرکتهای کوچک و متوسط ترکیه با این قاره است. مجمع همچنین خواستار ایجاد ارتباطات صادراتی، اطمینان از اینکه ترکیه نسبت به بازارهای آفریقا شناخت بهتری پیدا کند و افزایش قابلیتهای شرکتهای کوچک و متوسط ترکیه در آفریقا است. این اقدام نشاندهنده عزم ترکیه برای تقویت روابط تجاری با آفریقا است. این قاره با جمعیتی بیش از ۲/۱ میلیارد نفر و نرخ رشد اقتصادی بالا فرصتهای تجاری زیادی را برای ترکیه فراهم میکند.
تغییر روند تجارت ترکیه و عراق
دادههای جدید سازمان آمار ترکیه نشان میدهد که صادرات این کشور به عراق در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۳ با کاهش ۹ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ مواجه شده است. صادرات ترکیه به عراق در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۳ به بیش از ۵/۱۱ میلیارد دلار رسیده، در حالی که در مدت مشابه سال ۲۰۲۲، ۱۲۶ میلیارد دلار بود. در مقابل صادرات عراق به ترکیه در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۳ با افزایش ۵/۲ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ مواجه شده است. صادرات عراق به ترکیه در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۳ به بیش از ۳۶/۱ میلیارد دلار رسیده، در حالی که در مدت مشابه سال ۲۰۲۲، ۳۳/۱ میلیارد دلار بود. این تغییر روند تجارت دو کشور نشان میدهد که ترکیه در سال ۲۰۲۳ به طور قابل توجهی از بازار عراق عقبنشینی کرده است. در سالهای گذشته ترکیه همواره یکی از بزرگترین شرکای تجاری عراق بوده، اما این روند در سال ۲۰۲۳ تغییر کرده است.
دلایل مختلفی برای کاهش صادرات ترکیه به عراق وجود دارد؛ یکی از دلایل کاهش صادرات ترکیه به عراق، افزایش هزینههای حملونقل بینالمللی است. افزایش هزینههای حملونقل باعث شده است صادرات ترکیه به عراق کمتر مقرونبهصرفه باشد.
دلایل مختلفی برای افزایش صادرات عراق به ترکیه وجود دارد؛ یکی از دلایل این افزایش بالا رفتن قیمت نفت در بازارهای جهانی است. افزایش قیمت نفت باعث شده که عراق درآمد بیشتری از فروش نفت به ترکیه داشته باشد. دلیل دیگر افزایش صادرات عراق به ترکیه بهبود روابط سیاسی دو کشور است. بهبود روابط سیاسی باعث شده که همکاریهای تجاری بین دو کشور افزایش یابد. تغییر روند تجارت ترکیه و عراق در سال ۲۰۲۳ میتواند پیامدهای مهمی برای اقتصاد دو کشور داشته باشد. این تغییر روند میتواند باعث کاهش وابستگی عراق به ترکیه شود و فرصتهای جدیدی را برای سایر کشورهای منطقه در بازار عراق ایجاد کند.
موفقیت جدید ترکیه در صادرات محصولات کشاورزی
صادرات بخش کشاورزی ترکیه در سال ۲۰۲۳ با افزایش ۲۸ درصدی در مقایسه با سال گذشته به ۳۵ میلیارد و ۱۶۴ میلیون و ۲۵۳ هزار دلار رسید. این رقم بالاترین میزان صادرات بخش کشاورزی ترکیه در تاریخ این کشور محسوب میشود. سهم صادرات بخش کشاورزی ترکیه از کل صادرات این کشور در سال گذشته ۹/۱۵ درصد بوده است. مهمترین محصولات کشاورزی صادراتی ترکیه در سال ۲۰۲۳ عبارتند از:
– غلات، حبوبات و دانههای روغنی و محصولات تولیدی آن (۱۲ میلیارد و ۳۷۸ میلیون دلار)
– سبزیجات و میوههای تازه (۳ میلیارد و ۴۹۲ میلیون دلار)
– میوههای خشک و محصولات تولیدی آن (یک میلیارد و ۶۱۰ میلیون دلار)
– زیتون و روغن آن ۸۷۱ (میلیون دلار)
عراق، روسیه، آلمان و اسپانیا بزرگترین واردکنندگان محصولات کشاورزی ترکیه در سال ۲۰۲۳ بودهاند. ارزش صادرات غلات، حبوبات و دانههای روغنی ترکیه به عراق در سال گذشته ۲ میلیارد و ۱۲۳ میلیون دلار برآورد شده است. در مجموع صادرات ترکیه در سال ۲۰۲۳ با افزایش ۶ درصدی در مقایسه با سال گذشته به ۲۵۵ میلیارد و ۸۰۹ میلیون دلار رسید.
وزیر امور بازرگانی ترکیه اعلام کرد که کشورش قصد دارد طی سال جاری صادرات خود را به ۲۶۷ میلیارد دلار افزایش دهد. پیش از این اتحادیه صادرکنندگان منطقه جنوب شرق ترکیه خبر داد که درآمد ترکیه از صادرات پسته در سال گذشته به ۱۵۱ میلیون و ۵۶۸ هزار دلار رسید.
چشمانداز اقتصادی پاکستان بهبود نسبی، اما چالشبرانگیز
صندوق بینالمللی پول در گزارشی که اخیرا منتشر کرد گفت علیرغم بهبود وضعیت مالی پاکستان در سه ماهه اول سال مالی ۲۰۲۴ چشمانداز اقتصادی این کشور همچنان به شدت چالشبرانگیز است. از منظر صندوق بینالمللی پول شرایط کلان اقتصادی پاکستان به طور کلی بهبود یافته، با این حال تورم همچنان بالا بوده و کسری حساب جاری کشور نیز در حال افزایش است.
صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده است که تورم پاکستان تا پایان سال مالی ۲۰۲۴ به ۱۸۵ درصد کاهش یابد، اما این رقم همچنان بسیار بالاتر از هدف بانک مرکزی پاکستان (SBP) بوده که ۱۲ درصد است. کسری حساب جاری پاکستان نیز در سال مالی ۲۰۲۴ به حدود ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور افزایش خواهد یافت. این گزارش خاطرنشان میکند که پاکستان تنها چند هفته با برگزاری انتخابات سراسری فاصله دارد و این زمان برای این کشور جنوب آسیایی که در حال تقویت تلاشهای خود برای تثبیت اقتصاد و تقویت روابط همکاری با نهادهای مالی بینالمللی و متحدان خود است، اهمیت زیادی دارد. صندوق بینالمللی پول هشدار داده که چشمانداز اقتصادی پاکستان همچنان چالشبرانگیز است و دولت این کشور باید اقدامات بیشتری را برای کاهش تورم و کسری حساب جاری انجام دهد.
امضای توافقنامه همکاری انرژی بین ترکمنستان و امارات
ترکمنستان و امارات متحده عربی توافقنامه همکاری انرژی را امضا کردند که بر توسعه میدان گالکینیش ساخت زیرساخت انتقال گاز و کاهش انتشار متان متمرکز است. این توافقنامه در جریان سفر دوروزه رهبر ترکمنستان قربانقلی بردی محمداف به امارات متحده عربی در روزهای ۴ و ۵ ژانویه ۲۰۲۳ امضا شد.
در چارچوب این توافقنامه شرکت دولتی ترکمن گاز و شرکت ملی نفت ابوظبی (ادنوک) توافق کردند که در توسعه مرحله سوم میدان گالکینیش یکی از بزرگترین میدانهای گازی جهان مشارکت کنند. این میدان ظرفیت تولید بیش از ۲۰۰ میلیارد مترمکعب گاز در سال را دارد.
دو شرکت توافق کردند که در ساخت زیرساختهای حیاتی خط لوله گاز مشارکت کنند تا گاز ترکمنستان را نهتنها به کشورهای همسایه بلکه به بازارهای بینالمللی گستردهتر نیز تحویل دهند. در حاشیه این سفر شرکت دولتی ترکمن گاز و شرکت دراگون اویل نیز تفاهمنامه همکاری امضا کردند. این تفاهمنامه بر همکاری در زمینه کاهش انتشار متان متمرکز است. ترکمنستان به تازگی به پیمان جهانی متان در ۲۸COP متعهد شده است. این پیمان هدف کاهش انتشار متان جهانی را تا ۳۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ دنبال میکند. همکاری با امارات متحده عربی میتواند به ترکمنستان کمک کند تا به اهداف خود در زمینه کاهش انتشار متان دست یابد. ادنوک به عنوان یک تولیدکننده پیشرو انرژی با شدت کربن پایین شناخته میشود و دارای تخصص و تجربه در زمینه کاهش انتشار متان است. این توافقنامهها نشاندهنده عزم ترکمنستان و امارات متحده عربی برای گسترش همکاریهای خود در زمینه انرژی است. این همکاری میتواند به تامین انرژی پایدار و ایمن برای منطقه آسیا کمک کند.
افزایش قابل توجه جذب سرمایهگذاری خارجی مستقیم در عربستان
بر مبنای آمارهای جدید که اداره آمار عربستان منتشر کرده این کشور شاهد افزایش قابل توجهی در سرمایهگذاری خارجی مستقیم در سه ماهه سوم سال گذشته بوده که حاکی از موفقیت مستمر طرح بلندپروازانه عربستان با عنوان چشمانداز ۲۰۳۰ است. این امر در پی انجام مجموعه اصلاحاتی در بخشهای حقوقی، اقتصادی و اجتماعی عربستان با هدف افزایش جذب سرمایههای خارجی بوده است.
شایان توجه است عربستان در راستای شکوفایی اقتصادی اقدام به تهیه و تدوین چندین طرح راهبردی کرد که در ارتقای جذب سرمایهگذاری خارجی نقش اساسی ایفا کردهاند. از جمله مهمترین اصلاحات و راهبردها میتوان به این موارد اشاره کرد:
۱- طراحی استراتژی ملی سرمایهگذاری: این استراتژی با هدف پیشبرد رشد و تنوع اقتصادی و همچنین ارتقای حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی به میزان ۷/۵ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) عربستان تدوین شده است.
۲- تدوین طرح ستادهای منطقهای: هدف از تهیه این طرح حضور جدیتر و پررنگتر شرکتهای چندملیتی در عربستان در قالب تاسیس دفتر مرکزی منطقهای آنها در عربستان و ارائه مشوقهای مالی و اداری در این راستا بوده است.
۳- ارائه مشوقهای مالیاتی جدید: ارائه معافیتهای مالیاتی ازجمله مالیات صفر برای شرکتهای خارجی نقش مهمی در ترغیب شرکتهای خارجی در ارائه سرمایهگذاری خارجی در عربستان ایفا کرده است.
مجموعه این اقدامات ازجمله عوامل محرکی است که به افزایش سرمایهگذاری خارجی در عربستان سعودی کمک کرده است. نکته حائزاهمیت آن است که در کنار رشد جذب سرمایهگذاری خارجی در عربستان، حجم سرمایهگذاری عربستان در کشورهای خارجی در سه ماهه سوم ۲۰۲۳ به میزان ۸ درصد کاهش یافته و به رقم ۲۱/۱۷ میلیارد ریال سعودی رسیده است؛ امری که ابهاماتی را در مورد استراتژی سرمایهگذاری جهانی عربستان سعودی در بحبوحه رونق سرمایهگذاری خارجی در داخل این کشور ایجاد کرده است. به تازگی عربستان به منظور افزایش دقت گزارشدهی FDI روششناسی جدیدی را با تایید صندوق بینالمللی پول (IMF) و تشویق کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD) به کار گرفته است. این روششناسی تصویر دقیقتری از روندهای FDI ارائه میدهد. در این قالب براساس بررسیهای دقیق و موشکافانه وزارت سرمایهگذاری عربستان سعودی در راستای احصای حجم دقیق سرمایهگذاری خارجی و و مبتنی بر تجزیه و تحلیل صورتهای مالی بیش از ۰۰۰/۱۰ شرکت خارجی از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ این نهاد موفق شده تا تصویر دقیقتری از روند سرمایهگذاری خارجی در این کشور به دست آورد. بر همین اساس حجم سرمایهگذاری خارجی در این کشور از ۴۱۳ میلیارد ریال سعودی در سال ۲۰۱۵ به رقم ۷۷۵ میلیارد ریال سعودی در سال ۲۰۲۲ به صورت پیوسته افزایش یافته است. این امر قابل توجه است که حجم ورود سرمایه مستقیم خارجی به عربستان به ویژه در سال ۲۰۲۲ افزایش قابل توجهی داشته و به رقم ۱۲۲ میلیارد ریال سعودی رسیده است که در مقایسه با سال ۲۰۱۵ که این رقم ۶۴ میلیارد ریال سعودی بود جهش بزرگی را نشان میدهد؛ امری که عربستان سعودی را به شانزدهمین دریافتکننده بزرگ سرمایهگذاری مستقیم خارجی در میان اقتصادهای گروه ۲۰ تبدیل کرده است.
عراق به دنبال تبدیل شدن به هاب ترانزیت داده در منطقه
وزیر ارتباطات عراق اخیرا و در خلال برگزاری بیست و هفتمین دوره نشست وزرای ارتباطات کشورهای عربی در ابوظبی گفت که این کشور در تلاش است تا به عنوان یک گذرگاه منطقهای مهم انتقال داده که کشورهای منطقه را به اروپا وصل میکند از موقعیت جغرافیایی خود استفاده کند. وی گفت که عراق با تامین الزامات صدور مجوز اینترنت نسل پنجم و دسترسی به پایینترین سطح قیمت خدمات اینترنتی گامهای لازم برای تبدیل شدن به هاب ترانزیت داده در منطقه را برداشته است. از منظر وی عراق کوتاهترین گذرگاه زمینی منطقه است و این امر میتواند به این کشور کمک کند تا به یک مرکز مهم برای انتقال داده در منطقه تبدیل شود.
افتتاح مرکز تجاری و لجستیکی جدید قزاقستان و چین
اخیرا یک مرکز تجاری و لجستیکی جدید در مرز قزاقستان و چین افتتاح شد که ظرفیت گذرگاه جادهای الاکول را سه برابر میکند. این مرکز ظرفیت پذیرش روزانه ۶۰۰ کامیون بار را دارد که گردش بار روزانه را از ۴۰۰۰ به ۱۲۰۰۰ تن افزایش میدهد. مرکز تجاری و لجستیکی جدید که در نزدیکی روستای دوستک افتتاح شده بخشی از تلاشهای قزاقستان برای توسعه زیرساختهای لجستیکی در مرز با چین است. این مرکز شامل انبارها، مناطق بارگیری و تخلیه و همچنین امکانات پردازش کالا است. معاون وزیر حملونقل قزاقستان اعلام کرد که این مرکز اولین مرکز تجاری و لجستیکی در مرزهای شرقی قزاقستان است. او افزود که این مرکز به افزایش ظرفیت گذرگاه آلاکول و تسهیل تجارت بین قزاقستان و چین کمک خواهد کرد. وزیر حملونقل قزاقستان نیز اعلام کرد که حجم بار از چین به اروپا از طریق قزاقستان در سالهای اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است. او افزود که این مرکز جدید به پاسخگویی به این افزایش تقاضا کمک خواهد کرد. افتتاح این مرکز تجاری و لجستیکی جدید نشاندهنده تعهد قزاقستان به توسعه تجارت و حملونقل با چین است. این مرکز به افزایش ظرفیت گذرگاه الاکول و تسهیل تجارت بین دو کشور کمک خواهد کرد.
طالبان در پی رونق دادن به تجارت با ترکیه
وزارت صنعت و تجارت افغانستان اعلام کرد که در سال ۲۰۲۳ میلادی تجارت میان افغانستان و ترکیه به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار بوده که از این رقم ۲۳ میلیون دلار آن صادرات افغانستان بوده است. در همین راستا، معاون اداری ریاست الوزرا افغانستان در دیدار با بازرگانان و سرمایهگذاران ترکیه بر توسعه تجارت و سرمایهگذاری میان دو کشور تاکید کرد. به باور این مقام افغانستانی سرمایهگذاران ترکیه میتوانند در بخشهای استخراج معادن، ایجاد کارخانههای تولیدی کشاورزی انرژی و فناوری سرمایهگذاری کنند. اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان نیز اعلام کرد که در آینده نزدیک اتاق تجارت مشترک میان افغانستان و ترکیه ایجاد خواهد شد. معاون اول اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان اعلام کرد که این اتاق در حال آمادهسازی زمینهها برای ایجاد اتاق تجارت مشترک میان افغانستان و ترکیه است. پیش از این هیاتی به ریاست عبدالغنی برادر به ترکیه سفر کرده بود و با مقامهای ترکیه درباره توسعه تجارت گفتوگو کرده بود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد