تخریب جنگل هیرکانی و مرگ ونداد؛ بسیج مردم علیه سافاری الیمالات
جهان صنعت ، ۱۹ آبان ماه امسال (۱۴۰۴) ببر نر سافاری الیمالات با نام «ونداد» تلف شد اما هنوز دلیل مرگ حیوان روشن نشده است.
در آخرین پیگیری، معاون دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست گفت: «همه تخلفات و تعللات احتمالی مجموعه پارک حیات وحش مایا را بررسی میکنیم تا با استناد به اسناد پزشکی و عملکرد این مجموعه تاکنون، برای آنها تصمیم بگیریم».
۱۹ آبان ماه امسال فیلمی از نالهکردن ونداد، ببر نر سافاری الیمالات مازندران یا همان پارک حیات وحش مایا، در فضای مجازی به طور گسترده منتشر شد. اداره کل محیط زیست مازندران چند ساعت بعد خبر داد که این ببر نر تلف شده است.
ما در ۲۱ آبان ماه امسال (۱۴۰۴) گزارشی با تیتر «کالبدشکافی پرونده ونداد؛ سم یا پانکراتیت؟» منتشر کردیم که در آن دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست بعد از کالبدگشایی و معاینه ونداد، ببر تلفشده سافاری الیمالات، توضیح داده بود که ونداد بر اثر سم تلف شده است.
این دامپزشک صراحتا دلیل مرگ «ونداد» را مسمومیت حاد تشخیص داده و گفته بود: «تشخیص من این است که ونداد دو، سه روز قبل از مرگ، دوز خفیفی از سم را دریافت کرده اما بدنش در برابر سم مقاومت کرده یا احتمالا سم را از بدن دفع کرده است اما مطمئنم مجددا دوز بالایی از سم را بعد از غذای صبح روز مرگ گرفته است».
۳ گزارش درباره مرگ ونداد
حالا معصومه صفایی، معاون دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به تشکیل کارگروه تخصصی به منظور تشخیص دقیق دلیل مرگ ونداد، میگوید: «تاکنون سه گزارش مختلف مربوط به مرگ ونداد دریافت کردهایم. یکی گزارش دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست که بیانگر مرگ بر اثر مشکل دستگاه گوارشی است. گزارش دوم مربوط به اداره کل دامپزشکی استان مازندران است که آنهم نظر دامپزشک معتمد سازمان را مبنی بر وجود مشکل گوارشی تأیید میکند اما اشاره نمیکند که مرگ بر اثر سم بوده یا نقص دستگاه گوارشی. گزارش سوم هم مربوط به سمشناسی است و حکایت از این دارد که موردی مبنی بر تشخیص سم در بدن حیوان مشاهده نشده است».
بررسی تخلفات سافاری الیمالات
صفایی، کارشناس سازمان محیط زیست، میگوید: «بعد از مشورت با محیط زیست استان مازندران تصمیم گرفتیم با تشکیل یک تیم دامپزشکی و با دعوت از نمایندگان سازمان دامپزشکی و سازمان نظام دامپزشکی در جلسهای با حضور این افراد به همراه مدیران دفتر حراست و بازرسی سازمان محیط زیست، همه اسناد پزشکی مربوط به مرگ ونداد را بررسی کنیم. همچنین همه تخلفات و تعللات احتمالی مجموعه پارک حیات وحش مایا را بررسی میکنیم تا با استناد به اسناد پزشکی و عملکرد این مجموعه تاکنون، برای آنها تصمیم بگیریم».
این مقام مسئول در سازمان محیط زیست با تأکید بر اینکه تمام مستندات پزشکی مرگ ونداد روز چهارشنبه هفته جاری طی جلسهای با حضور نماینده سازمانهای دامپزشکی و نظام دامپزشکی بررسی میشود، میگوید: «یکی از استادان دانشگاه دامپزشکی هم قرار است در این جلسه حضور پیدا کند. ما هم در سازمان محیط زیست با توجه به نتیجه این جلسه با سافاری الیمالات یا همان پارک حیات وحش مایا برخورد خواهیم کرد».
گزارش متناقض دامپزشک سازمان محیط زیست
صفایی، درباره تناقض اظهارات دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست، میگوید: «دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست، اکرامی، گزارشی به اداره محیط زیست استان مازندران فرستاده و در آن تأکید کردهاند که مرگ ونداد بر اثر عارضه گوارشی بوده است اما علاوهبراین آقای اکرامی گفتهاند براساس شواهد و قرائن و به دلیل تجربه رفتوآمدی که به این مجموعه دارم، احتمال میدهم که سم دلیل مرگ باشد اما در گزارش مکتوبی که به اداره کل محیط زیست مازندران تحویل دادهاند، رسما مرگ بر اثر مسمومیت را تأیید نکردهاند».
نظر دامپزشکی مازندران و گزارش سمشناسی درباره ونداد
او با بیان اینکه اداره دامپزشکی استان مازندران هم اشارهای به سم نکرده و تأیید کرده که ونداد دچار عارضه گوارشی بوده است، اینطور ادامه میدهد: «گزارش سمشناسی هم وجود سم خاصی را تشخیص نداده است ولی با توجه به یکسری موارد جانبی، دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست احتمال خوراندن سم را تأیید کردند، بنابراین ما تصمیم گرفتیم موضوع را نمایندگان سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی بررسی و نظرات خود را اعلام کنند و ما با استناد به اجماع نظر اینها، تصمیم میگیریم که چطور باید با پارک حیات وحش مایا برخورد کنیم».
با توجه به تلفشدن دو قلاده شیر؛ یکی نر و یکی ماده در سافاری الیمالات در چند ماه گذشته، صفایی تأکید میکند: «اگر بخواهیم درباره مایا تصمیم بگیریم، مرگ دو قلاده شیر این مجموعه را هم در نظر خواهیم گرفت».
کارزاری برای تعطیلی سافاری و محاکمه مسببان مرگ ۳ حیوان
دو روز بعد از مرگ ونداد، ببر نر سافاری الیمالات، کارزاری مردمی راهاندازی شده است و تاکنون بیش از ۱۹ هزار نفر با امضای این کارزار خواستار تعطیلی سافاری الیمالات یا پارک حیات وحش مایا در استان مازندران شدند. امضاکنندگان همچنین از مقامات درخواست کردند که با مسببان مرگ ونداد و دو قلاده شیر تلفشده در این مجموعه برخورد شود.
در این کارزار که خطاب به دادستان کشور، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و استاندار مازندران نوشته شده، اینطور آمده است: «در قلب جنگلهای هیرکانی، جایی که باید صدای پرندگان و نفس درختان شنیده شود، صدای ساختوساز، فریاد حیوانات اسیر و بوی مرگ به مشام میرسد. الیمالات، یکی از زیباترین جنگلهای شمال ایران، امروز قربانی طمع و سودجویی انسانهایی شده است که به نام گردشگری و سافاری، طبیعت را میکشند و حیوانات را شکنجه میکنند».
در متن کارزار تعطیلی سافاری الیمالات با انتقاد از ساختوساز در جنگل الیمالات به اسم گردشگری اینطور نوشته شده است: «در اطراف دریاچه الیمالات رستوران، نمازخانه، پارکینگ، سینمای چندبعدی و دهها سازه بتونی که با هر متر آن، چند اصله درخت کهنسال قطع شده، در این محدوده ساخته شده است».
در بیانیه این کارزار مردمی با اشاره به مرگ ونداد، اینطور آمده است: «مرگ دلخراش ونداد، نه یک حادثه، بلکه نتیجه مستقیم بیمسئولیتی، بیرحمی و نقض آشکار قوانین محیط زیست بود. ونداد تنها نبود؛ پیش از او دو شیر دیگر نیز در همین مجموعه جان باختند، بیآنکه هیچکس پاسخگو باشد».
کارزار تعطیلی سافاری الیمالات به ساختوساز بیضابطه در حریم جنگل، مسمومیت و مرگ حیوانات و استفاده تبلیغاتی از گونههای وحشی برای جذب گردشگر اعتراض کرده و آن را خلاف اصول اخلاقی و انسانی و نقض آشکار قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست دانسته است. امضاکنندگان کارزار خواستار تعطیلی فوری سافاری و باغ وحش الیمالات و انتقال حیوانات به مراکز معتبر نگهداری و بازپروری شدند، همچنین آنها از دادستانی کشور خواستند با مسببان مرگ ونداد و دیگر حیوانات تلفشده برخورد کرده و آنان را محاکمه قضائی کنند.
افزون بر این شهروندانی که این کارزار را امضا کردند، خواستار توقف کامل ساختوساز در حریم دریاچه و جنگل الیمالات تا زمان بررسی جامع ارزیابی زیستمحیطی شدند. همچنین آنها درخواست بازگرداندن اراضی تخریبشده به وضعیت طبیعی و کاشت مجدد گونههای بومی جنگل هیرکانی را مطرح کردند.
