20 - 02 - 2020
تبعات گرانی نرخ ارز
مهرداد بازرگان*
انتشار اخبار منفی درخصوص FATFو افزایش حجم تقاضای ارز مسافرتی برای تعطیلات نوروز از جمله عواملی است که افزایش قیمت دلار طی روزهای اخیر را به دنبال داشته است؛ افزایش قیمتهایی که به نظر نمیرسد خیلی نگرانکننده باشد و ناشی از جو روانی و افزایش تقاضا در بازار است اما از آنجا که ایران در میان کشورهایی قرار دارد که عمده نیازهای اساسی خود را از طریق واردات تامین میکند، این نوسانات از اهمیت قابل توجهی برخوردار است به طوری که بعید نیست بسیاری از کالاها در آستانه شب عید با افزایش قیمتهای جدیدی روبهرو شود.
در حال حاضر حجم قابل توجهی از واردات رسمی به کشور را مواد اولیه و کالاهای سرمایهای تشکیل میدهند که به طور مستقیم در بخش تولید مصرف میشوند. از این رو هرگونه افزایش قیمت در بازار ارز میتواند منجر به افزایش نرخ پایانی کالاها شود. هر چند محصولاتی که برای شب عید به بازار میآیند، در ماههای گذشته مواد اولیه خود را تامین کردهاند و اثر افزایش قیمت دلار بر بهای اجناس مصرفی تا چند ماه دیگر مشخص میشود اما نگرانی فعالان اقتصادی از بیثباتی اقتصاد به طور حتم میتواند بر افزایش قیمت کالاها اثرگذار باشد. این در حالی است که همین حالا نیز نمیتوان اطمینان داشت که با عبور دلار از مرز ۱۴۵۰۰ تومان در بازارهای غیررسمی، قیمت برخی کالاها با افزایش روبهرو نشده باشد.
در واقع افزایش قیمت ارز از یک سو باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات میشود و از سوی دیگر میتواند کمبود برخی از اقلام را به دنبال داشته باشد. به عبارت دیگر خودداری برخی فروشندگان از توزیع برخی کالاها در نهایت باعث خواهد شد آن اجناس کمتر در بازار یافت شود. از طرفی افزایش تورم نیز دور از انتظار نخواهد بود چرا که افزایش نرخ ارز باعث میشود مردم کالاهای خود را با احتساب افزایش قیمت بسنجند که این موضوع در نتیجه تورم را نیز افزایش خواهد داد. بنابراین به طور کلی افزایش نرخ ارز باعث رکود تورمی در کشور میشود.
در شرایط فعلی نیز با توجه به قیمتهای فعلی بازار و همچنین شرایط اقتصادی موجود، نمیتوان به سادگی از کنار افزایش نرخ ارز که موجب افزایش نرخ تورم و در نتیجه گران شدن کالاها میشود، گذشت. همانطور که پیش از این اشاره شد، نرخ ارز در کشور ما نقش کلیدی در اقتصاد دارد و افت و خیز آن میتواند تاثیر مستقیمی بر قدرت خرید مردم داشته باشد.
این در حالی است که همین حالا نیز شاهد سقوط قدرت خرید مردم هستیم. بر این اساس با توجه به نوساناتی که طی روزهای اخیر در بازار ایجاد شده است، مهمترین دغدغه این روزهای مردم به قیمت نهایی اقلام اساسی شب عید معطوف شده است؛ نگرانیای که با در نظر گرفتن تحولات اخیر در بازار بعد از گرانی بنزین چندان عجیب هم به نظر نمیرسد.
اگرچه دولت تمام تلاش خود را برای تامین اقلام و کالاهای اساسی مردم در شب عید به کار گرفته و از توزیع میوه و کالاهای اساسی شب عید در قالب نمایشگاههای بهاره و فروشهای فوقالعاده خبر میدهد اما با در نظر گرفتن کاهش قدرت خرید مردم و همچنین تجربه افزایش قیمتها در ماههای پایانی سالهای گذشته، نگرانی مردم امری طبیعی است.
از اینرو از مسوولان انتظار میرود برای اصلاح اقتصاد کشور هرچه زودتر دست به کار شوند چرا که اقتصاد ایران بیمار است و هر سال در روزهای پایانی سال مردم را برای تامین ضروریترین نیازهای خود دچار مشکل میکند. اگرچه مسوولان دولتی با ابراز اطمینان به مردم نسبت به اینکه منابع لازم برای تامین مایحتاج آنها پیشبینی و تهیه شده است، از نظارت بر قیمتها و فراهم آوردن فضایی باثبات و آرام در بازار خبر میدهند اما باید این واقعیت را پذیرفت که قیمت ارز مانند کالاهای دیگر تابعی از عرضه و تقاضاست که در صورت کمبود عرضه و افزایش تقاضا، قیمت آن هر چه بیشتر افزایش خواهد یافت و در نهایت منجر به افزایش قیمت و حتی کسادی بازار خواهد شد.
* عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد