تاکید یونسکو بر احیای میراث زنده جاده ابریشم
جهان صنعت- رییس مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی یونسکو با اشاره به اهمیت «جاده ابریشم» بهعنوان شاهراه زیستبوم فرهنگها گفت که این مسیر تاریخی مورد توجه ویژه یونسکو قرار دارد و تمرکز سالهای اخیر بر ترویج تجربههای موفق در زمینه احیای میراث زنده مرتبط با آن است.
آتوسا مومنی در نخستین کنفرانس بینالمللی جاده ابریشم که در دانشگاه سمنان برگزار شد، اظهار کرد: اقدامهایی که از دل جوامع محلی برخیزند، موجب پایداری میراث زنده و تداوم ارزشهای فرهنگی میشوند.
وی افزود: مرکز منطقهای یونسکو در تهران با تمرکز بر شبکهسازی میان حاملان میراث زنده، پژوهشگران، دانشگاهها، شهرداریها و خانوادههای یونسکو تلاش دارد تا تبادل تجربه و دانش به شکلگیری سیاستگذاری مشترک منجر شود.
بازگشت به حکمت زیستن در مسیر جاده ابریشم
مومنی با تاکید بر اینکه «جاده ابریشم راهی به سوی آیندهای مشترک است»، گفت: «در جهانی که امروز از گسست میان انسان و طبیعت، دانش و زندگی و سیاست و فرهنگ رنج میبرد، بازگشت به حکمت زیستن در مسیر جاده ابریشم ضرورتی فرهنگی و انسانی است.» وی تصریح کرد: جاده ابریشم تنها مسیر دادوستد کالا نبوده بلکه راه دادوستد معنا و پلی میان ملتها و فرهنگهاست که هنوز نفس میراث زنده بشری در تاروپود آن جریان دارد.
میراث زنده یادگار دیروز نیست
رییس مرکز مطالعات منطقهای یونسکو افزود: «جاده ابریشم را نمیتوان در نقشههای خاموش جغرافیا جستوجو کرد؛ این مسیر باید در زیستبوم زنده فرهنگها دیده شود؛ جایی که همچنان در زندگی مردم جریان دارد.»
او با تاکید بر اینکه میراث زنده یادگار گذشته نیست بلکه شیوهای از زیستن در جهان امروز است، گفت: پویایی، جوهره میراث ناملموس است. آنچه زنده است میآموزد، حرکت میکند و بازآفرینی میشود. مومنی ادامه داد: «جاده ابریشم کاروانی از دانشها، باورها و هنرهاست که هرگز از حرکت بازنمانده و همچنان پلی میان گذشته و اکنون و میان ملتها و فرهنگها باقی مانده است.» وی ریشه فرهنگ را در خرد معیشت، اخلاق همسایگی و صلح دانست و افزود: «جاده ابریشم» از شیان چین تا سمرقند، بخارا، هرات، نیشابور، تبریز، اصفهان و قونیه امتداد یافته و پیوندی زنده میان انسانها، آیینها و فرهنگها ایجاد کرده است.
جاده ابریشم؛ میراثی جهانی و مسیر توسعه
«جاده ابریشم» شبکهای از مسیرهای بههمپیوسته بازرگانی در آسیاست که خاور، باختر و جنوب این قاره را به شمال آفریقا و خاور اروپا متصل میکرد. این مسیر طی نزدیک به ۱۷۰۰سال تا سده پانزدهم میلادی، بزرگترین شبکه تجارت جهانی بود. استفاده از نام «ابریشم» نیز بهدلیل رونق تجارت این کالای ارزشمند در دورههای تاریخی مختلف بوده است. جاده ابریشم نهتنها یکی از مهمترین راههای بازرگانی جهان بلکه مسیری فرهنگی، علمی و انسانی بود که تبادل ایدهها، فناوریها و باورها را میان ملتها ممکن میکرد.
به باور کارشناسان، این مسیر تاریخی اکنون بار دیگر اهمیت خود را بازیافته و در آینده اقتصاد و گردشگری جهانی نقشی پررنگ خواهد داشت. شهر سمنان نیز بهدلیل قرار گرفتن در میانه این مسیر میتواند به نگین گردشگری جاده ابریشم در ایران تبدیل شود.
سمنان، نماینده ایران در اتحادیه جاده ابریشم
«اتحادیه بینالمللی شهرهای گردشگری در امتداد جاده ابریشم» اکنون ۴۰عضو دارد که نیمی از آنها شهرهای چین و نیمی دیگر از کشورهای واقع در مسیر این جاده تاریخی هستند. شهر سمنان بهعنوان تنها نماینده ایران در این اتحادیه عضویت دارد. براساس گزارشها، ۳۹شهر ایران در مسیر تاریخی جاده ابریشم قرار دارند و استان سمنان با طولانیترین بخش این مسیر (حدود ۶۰۰کیلومتر)، جایگاه ویژهای در تاریخ ارتباطات و تجارت این جاده دارد.
وجود آثار متعدد تاریخی ثبت ملی، آثار میراثی منحصربهفرد و ظرفیت بالای ثبت جهانی در استان سمنان از جمله دلایلی است که این شهر را به نماینده ایران در اتحادیه بینالمللی شهرهای گردشگری در امتداد جاده ابریشم تبدیل کرده است.
منبع: ایرنا
