18 - 01 - 2021
تاریخ شفاهی آرایشگری ایران تدوین شود
هفته گذشته مرحله دوم تجهیز موزه آرایشگری ایران با اهدای وسایل و تجهیزات سنتی و نیمهمدرن آرایشگری از سوی پیشکسوتان و شاغلان این حرفه در مجموعه باغ موزه نگارستان تهران برگزار شد. در این آیین، تجهیزات و وسایل آرایشگری با قدمت چند دهه به نمایش گذاشته شد که پس از نمایش یک روزه به گنجینه بازگردانده شد و قرار است به زودی با راهاندازی و افتتاح رسمی موزه ملی آرایشگری، در معرض بازدید عمومی قرار خواهد گرفت.
احمد ابوحمزه عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان و پژوهشگر تاریخ و مردم شناسی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، راهاندازی موزه اختصاصی مردمشناسی و هنر و مهارت آرایشگری در ایران را گامی ارزشمند در حوزه مردم شناسی ادوار مختلف تاریخ ایران دانست و گفت: در تصاویری که در کتیبهها از پادشاهان و الههها دیده میشود، در نقش برجسته بیستون در کرمانشاه و تخت جمشید، در بسیاری از آثار تاریخی که در نقاط مختلف کشور وجود دارد، نشان میدهد آرایشگری از دوره پیش از اسلام در ایران وجود داشته است. پژوهشگر تاریخ و مردم شناسی افزود: نوشتهها، کتابها و نقاشیها و اسناد دیگر هم نشان میدهد آرایش و هنر آرایشگری بعد از اسلام تا دوران قاجار و دوران معاصر پهلوی اول و دوم و اکنون که تجهیزات مدرن جای وسایل سنتی را گرفته، در ایران رواج داشته و سیر تحولی فرهنگی و اجتماعی را طی کرده است.
وی بر ضرورت صیانت از فرهنگ،حرفه و شغل آرایشگری در ایران تاکید کرد و افزود: مدل مو و ریش پادشاهان هخامنشی یا سربازانی که در نقش برجستهها دیده میشود، نشان میدهد این هنر دارای قدمتی کهن است و به همین دلیل، نبود یک موزه و مجموعه کاملا احساس میشد؛ در کنار این وسایل تجهیزات نقوش برجسته و کتیبهها و اسناد و تصاویر را هم میتوان جمع آوری کرد و یک مکتب آرایشگری ایجاد کرد تا بررسی شود که در ادوار تاریخ این هنر و مهارت دچار چه تحولاتی شده است.
ابوحمزه با اشاره به اینکه اسناد و مقالاتی درباره آرایشگری در کشور وجود دارد، اما نبود یک کتاب جامع و مفصل درباره تاریخچه آرایشگری کاملا احساس میشود، گفت: اکنون که گامهای اولیه راهاندازی موزه برداشته شده، ضرورت دارد مجموعهای مدون به عنوان کتاب تاریخ آرایشگری ایران در قالب دایرهالمعارف و دانشنامهای جامع از این حرفه ثبت و ضبط شود.
وسایل سنتی و کهن آرایشگری ایران بازسازی شود
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان خاطرنشان کرد: در موزه تاریخ آرایشگری یا موزه آرایشگری ایران میتوان وسایل و تجهیزات آرایشگری را که در دوره معاصر وجود دارد، جمعآوری و به نمایش عمومی گذاشت، حتی میتوان وسایل سنتی و کهن این حرفه را هم بازسازی کرد؛ در همین راستا میتوان بررسی کرد این هنر و مهارت در گذشته چگونه رواج داشته و شیوههای آرایش در اقشار و طبقات مختلف جامعه چگونه انجام میشده است و مردم در دورههای مختلف چگونه به زیبایی و آرایشگری مو و صورت خود توجه نشان میدادند. ابوحمزه گفت: بررسیها نشان میدهد که ایرانیان از گذشته به تزئینات لباس خود بسیار اهمیت میدادند که میتوان در بخشی از موزه آرایشگری نمونههایی از آنها را هم گردآوری کرد؛ البته این موضوع در کتابهای پوشش و لباس اقوام ایرانی و چهرهآرایی و زیبایی اشاره شده است.
پژوهشگر تاریخ و مردم شناسی افزود: مهمترین اتفاقی که همزمان با راهاندازی موزه اختصاصی آرایشگری با حضور استادکاران و پیشکسوتان این هنر و مهارت که به دوره پهلوی اول و دوم هم میرسند تدوین تاریخ شفاهی آرایشگری ایران است که میتوان با حضور این پیشکسوتان شکلگیری تحولات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این حرفه را در ایران، ثبت و ضبط کرد.
وی یادآور شد: البته در کتابهای راوندی که درباره آرایشگری دوران قاجار و سلمانیهای قدیم و دلاکها و افرادی که با وسایل و ابزاری که در اختیار داشتهاند به نظافت و آرایش مردم و حتی آیینهایی که به زیباییهای دامادها و عروسها میپرداختند، یا اینکه سلمانیها و مردان و زنان آرایشگر در دوران قاجار، چگونه و با چه وسایلی این کارها را انجام میدادند، مطالبی نوشته شده است.
ابوحمزه خاطرنشان کرد: جمعآوری مستندات و تاریخ شفاهی از دوران قاجار تا دوران معاصر پهلوی اول و دوم، توسط پیرمردانی که در آن دوران به آرایشگری مشغول بودهاند میتواند به غنای تاریخ شفاهی آرایشگری ایران بیفزاید، اینکه آرایشگران آن دوران در نقاط مختلف کشور در روستاها و شهرستانها در شهرهای بزرگ و کوچک، با چه وسایلی و چه نوع مدلی موها و ریشها را آرایش میکردند، باید گردآوری شود تا برای آیندگان بماند.
وی با اشاره به اینکه در دو مرحله تجهیزات و وسایل آرایشگری برای مجموعه موزه آرایشگری ایران جمعآوری شده است، گفت: هر کدام از اشیای این موزه و همچنین نحوه کارکرد و تکنولوژی برخی از این وسایل که شاید تا چند سال بعد از یاد برود، اگر به صورت تاریخ شفاهی جمعآوری، مکتوب و مستند شود و پیشکسوتان این حرفه معرفی و شیوههای کار آنها مستندسازی شود، میتواند به تاریخ مردمشناسی کشور کمک و اطلاعات و پژوهشهای ما را در این حوزه غنی کند.
ضرورت دایرهالمعارف و دانشنامه آرایشگری اقوام ایران
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان درباره رواج مدلهای غربی و شرقی مو و ریش در کشور گفت: کمیته و کارگروههای مد و لباس وزارت فرهنگ درباره مدلهای بینالمللی مو در دوران حاضر تحقیقاتی انجام شده است؛ در کنار موزه آرایشگری که اکنون تجهیزات آن جمعآوری شده است، بخشی هم میتواند به پژوهش و تحقیق و مستندسازی درباره مدلهای مو و ریش در میان اقوام مختلف در شهرها و روستاها و ایلات بپردازد که به دایره المعارف و دانشنامه آرایشگری تبدیل میشود و سیر تطور و تحول این حرفه و تجهیزات آن و علت و ابعاد مختلف مدل مو و ریش در دورههای تاریخی و معاصر را تبیین کند. ابوحمزه با اشاره به روز جهانی آرایشگری (۱۹نوامبر) گفت: در این روز (۲۸ آبان) میتوان از اساتید و پیشکسوتان این صنف تجلیل کرد؛ راهاندازی موزهها و این گونه رویدادها میتواند به توسعه و رونق گردشگری خدماتی و صنفی منجر و فصل جدیدی به عنوان گردشگری آرایشگری را در کشور رقم بزند. گردشگران مختلف به ایران سفر کنند و با روشهای سنتی و مدرن آرایشگری در ایران آشنا شوند و آرایشگران ایرانی هم در رویدادهای بینالمللی این رشته حضور پیدا کنند. این استاد و پژوهشگر تاریخ بیان کرد: با این قدمت و شکوهی که از گذشته و این خلاقیتی که میان آرایشگران ایرانی دیده میشود، در کنار الگوهای ایرانی و اسلامی فرهنگ حجاب و پوشش، هنرمندان آرایشگر ایرانی میتوانند منشأ تولید مد و مدل در ایران و جهان باشند و در این زمینه هم حرف برای گفتن داشته باشند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد