20 - 04 - 2024
تاثیر فراسازمانی تعطیلی پنجشنبهها بر اقتصاد
بیتوجهی دولت به بخش خصوصی
«جهانصنعت»- این روزها مطرح شدن بحث تعطیلی پنجشنبهها به جای شنبهها در میان فعالان اقتصادی و تجار بخش خصوصی کشور واکنشهای بسیاری در بر داشته است؛ بهطوری که اتاق بازرگانی ایران، تهران و کنفدراسیون صادرات در بیانیههای جداگانهای نسبت به آسیبهای تصویب این مصوبه در مجلس هشدار داده و عنوان کردهاند که در صورت تصویب این مصوبه زنگ خطر انزوای تجاری کشور بهصدا در خواهد آمد. از طرفی این نهادهای بخش خصوصی با به راه انداختن کارزارهای جداگانه سعی در جلوگیری از تصویب این مصوبه شدهاند. تعطیل کردن پنجشنبهها به جای شنبه، یکی از نقاط اختلاف در مجلس، دولت و بخش خصوصی است. دولت طرحی را مبنی بر تعطیلی پنجشنبهها به کمیسیون اجتماعی مجلس برده که از نظر مجلس نیز در مراحل اولیه تایید شده است. اگر این طرح در صحن علنی نیز مورد قبول نمایندگان قرار گیرد، فاصله ایران با جهان، یک روز بیشتر خواهد شد.
سازمان اداری و استخدامی کشور در واکنش به گزارش روزنامه «جهانصنعت» تحت عنوان «خسارت به تجارت» در تاریخ ۲۸فروردین ماه ۱۴۰۳، این گزارش را کذب خوانده است. در این میان ضروری است برای روشنگری افکار عمومی و شفافسازی نکاتی در خصوص ادعای این سازمان مطرح شود. در این جوابیه عنوان شده که هنوز این مصوبه به تصویب نرسیده و این روزنامه سعی در القای نگرانی به جامعه دارد. در این میان باید گفت که وظیفه رسانه همواره روشنگری افکار عمومی و ممانعت از احتمال وقوع اتفاقاتی است که کل اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار میدهد، بنابراین نمیتوان این ادعای خلافواقع را به روزنامه «جهانصنعت» ربط داد. استدلال بخش خصوصی و اعضای اتاق بازرگانی در این زمینه کاملا شفاف است و موضوعی پیچیده نیست که درک آن سخت باشد. استدلال بخش خصوصی برای تعطیل بودن روز شنبه این است که کشورهای اروپایی شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند و فعالان اقتصادی که با این کشورها در تعامل هستند روزهای شنبه و یکشنبه نمیتوانند کار کنند و در صورت تعطیلی پنجشنبهها تعداد روزهای کاری در ایران به دوشنبه، سهشنبه و چهارشنبه کاهش مییابد.
در این جوابیه آمده است که بانکها شامل این تعطیلی نخواهند شد، اما به باور فعالان بخش خصوصی تعطیل نبودن بانکها به تنهایی مشکلی از بخش خصوصی رفع نمیکند چون دغدغه فعالان اقتصادی مسائل داخلی نیست، بلکه ارتباطات جهانی است. از طرفی این جوابیه ادعا میکند که همه ادارات و سازمانها مراودات بینالمللی ندارند که مخالف تعطیلی پنجشنبهها هستند، اما ذکر این نکته ضروری است که باتوجه به تعطیل بودن شنبه و یکشنبه در تقویم بیشتر کشورهای خارجی، تعطیلی پنجشنبهها در ایران باعث میشود بیشازپیش اقتصاد ایران دچار انزوا در جهان شود. آنچه مسلم است، این انزوای تجاری بر تمام ارکان و طبقات و نهادهای کشور تاثیرگذار است و غربالگری در این خصوص صورت نمیگیرد که برای مثال سازمانی در آسیبهای این انزوای تجاری در امان باشد!
در این میان به گفته رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی خراسان رضوی، گستره تصمیمات دولت در هر زمینهای تاثیرات اقتصادی بر همه جوانب و بخشها دارد، در هر صورت اگر بنابه تعطیلی پنجشنبهها باشد، یکسری از مجموعههای دولتی در روز پنجشنبه تعطیل خواهند بود و عملا کار فعالان بخش خصوصی در ارتباط با این مجموعهها قفل میشود. از طرفی ۸۰درصد از تصمیمات اقتصادی کشور در اختیار دولت است و اگر فعالان بخش خصوصی نیاز به ارز یا ترخیص کالا یا پاسخنامه از گمرک و دریافت مجوزهای مختلف از دستگاههای اجرایی باشند، تعطیلی پنجشنبهها بر اقتصاد آنان اثر میگذارد.
درخواست بخش خصوصی برای تعطیل شدن شنبه به جای پنجشنبه
در این میان بخش خصوصی هم بارها بر لزوم تعطیل شدن شنبه به جای پنجشنبه تاکید کرده بود، چراکه به گفته آنها اگر تعطیلی ۲روز پایانی هفته شامل پنجشنبه و جمعه باشد، با احتساب تعطیلی شنبه و یکشنبه در اکثر نقاط دنیا، وقفهای ۴روزه در ارتباطات کشور ایجاد میشود که زیان اقتصادی ناشی از آن میتواند چشمگیر باشد. حتی اواخر سال گذشته اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در بیانیهای پیشنهاد کرده بود در ساماندهی تعطیلات پایان هفته، افزایش این تعطیلات بهطور رسمی به ۲روز و قرارگیری آن در روزهای جمعه و شنبه مدنظر قرار گیرد تا زمینه ارتقای بهرهوری نیروی کار و تطابق تعطیلات با بازارهای منطقهای و جهانی فراهم شود.در اصل نگرانی اصلی فعالان بخش خصوصی در این مورد است بهنحویکه بسیاری از کشورهای اسلامی و حوزه خلیجفارس، برای کاهش این زیان، در تصمیمی یکپارچه، تعطیلات پایان هفته خود را از پنجشنبه و جمعه، به جمعه و شنبه تغییر دادند. عدم امکان برقراری ارتباطات بانکی، گمرکی و سایر ارتباطات تجاری برای ۴روز به معنی ایجاد یک اصطکاک بزرگ در بازار و اساسا مانع رشد بازرگانی است. در مجموع روزهای کاری متفاوت، سبب عدمهماهنگی بین شرکای تجاری و عدمتطبیق در پیگیری کارهای اداری شده و هزینهها را برای کشوری مانند کشور ما که سهم اندکی در تجارت جهانی دارد، بالا میبرد. با توجه به اینکه بهواسطه تحریمها، تبادلات تجاری، نقلوانتقال پول و مراودات بین کشوری به نسبت قبل بسیار سختتر شده و هزینههای ناخواستهای را به فعالان اقتصادی تحمیل کرده است، بنابراین لحاظ این مساله در تعیین روز دوم تعطیل رسمی کشور بسیار حائز اهمیت میشود. با انتقال تعطیلی پنجشنبه به شنبه، وقفه تجاری بین طرفین تجاری به ۳روز تقلیل مییابد و حداقل تاثیر آن، کاستهشدن از آثار اقتصادی نامطلوب عدمتطابق روزهای کاری در کشور با شرکای تجاری عمده، شامل چین، عراق، ترکیه، امارات، هند و غیره است. به غیر از عراق که تعطیلی جمعه و شنبه را دارد، بقیه کشورهای مذکور شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند، لذا حفظ امکان ارتباط حداکثری با این کشورها برای ایران که نیاز مبرمی به مراودات جاری تجاری خود برای بقا در بازار جهانی دارد، بسیار حائز اهمیت بوده و مطالبهای جدی از سمت بخش خصوصی است.با این حال در مجلس اختلافنظرهایی در مورد انتخاب روز پنجشنبه یا شنبه به عنوان تعطیلات آخر هفته در کمیسیون اجتماعی وجود دارد؛ بهطوری که منتقدان مسائل شرعی و دینی را مانع میدانند و معتقدند مناسک دینی، سبک زندگی و فرهنگ اسلامی ایران اقتضا میکند که روزهای پنجشنبه و جمعه تعطیل باشد، اما گروه مقابل معتقدند هیچ منع شرعی برای تعطیل شدن روز شنبه وجود ندارد و این موضوع به ارتباطات تجاری بینالمللی هم کمک میکند. بهطوری که به گفته رییس کمیسیون اجتماعی مجلس، موافقان بحث اقتصادی و مخالفان بحث شرعی را مطرح میکند، اما از دفتر مراجع هم پرسیدهایم و اعلام کردهاند که تعطیل نبودن پنجشنبه مشکل شرعی ندارد. البته انتخاب روز پنجشنبه به عنوان یکی از روزهای تعطیلات آخر هفته هنوز قطعی نیست و این موضوع در روزهای آینده در صحن علنی مجلس بررسی خواهد شد، به همین دلیل واکنش فعالان اقتصادی همچنان به این موضوع ادامه دارد. برای مثال در روزهای گذشته اتاق بازرگانی تهران در بیانیهای در مورد افزودن روز پنجشنبه (به جای شنبه) به تعطیلات پایان هفته تاکید کرده که در صورت تایید نهایی و تبدیل به قانون جاری کشور، قطع ارتباط اقتصاد کشور با بازارهای بینالمللی را به ۴روز در هفته افزایش میدهد و ابراز امیدواری کرده که نظر نهایی سیاستگذاران و قانونگذاران در مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، عدم تایید این تصمیم و استماع نظرات کارشناسی فعالان اقتصادی و بخش خصوصی باشد.
کنفدراسیون صادرات ایران با ارسال نامهای به رییس مجلس تاکید کرده که عدم تطبیق تعطیلات پایان هفته در ایران با سایر کشورهای دنیا، منجربه برقراری محدود ارتباطات تجاری با بازارهای جهانی آن هم در شرایطی خواهد شد که اقتصاد ایران با مشکلات عدیدهای دستوپنجه نرم میکند. این تشکل همچنین از مجلس شورای اسلامی درخواست کرده تا با تجدیدنظر در این تصمیم، زمینه رشد و ارتقای سطح تعاملات اقتصادی کشور با دنیا را فراهم کند.
در دنیا فقط جیبوتی پنجشنبهها تعطیل است!
این در حالی است که علی شریعتی، عضو بازرگانی اتاق ایران نیز ضمن مخالفت با این مصوبه گفت: در دنیا فقط جیبوتی را داریم که پنجشنبهها تعطیل است. از نظر جهانی تمام دنیا یک قانون نانوشته وجود دارد که اگر قبول داریم دنیا یک دهکده کوچک شده، باید به قوانین آن احترام بگذاریم. بخشی از این قوانین، قوانین مالی است که باید به آن احترام بگذاریم و اگر مقاومت کنیم از دهکده اخراج میشویم. به همین خاطر هرچقدر به زبان مشترک برسیم، برای خودمان بهتر است. یک زمان ما تعیینکننده اقتصاد جهانی هستیم، بحث دیگری است، اما وقتی پیرو هستیم، روزبهروز بیشتر حذف میشویم. یکی از این قوانین، هماهنگی ساعات کاری و اداری است. وی در ادامه اضافه کرد: ما در دو حوزه این زیانها را بررسی میکنیم؛ حوزه اول بحث بینالملل است. ما مشکل فیلترینگ داریم و حتی تماس با خارج مشکل است، اما حالا دنبال حذف صورت مساله هستیم. با تعطیلی پنجشنبه و جمعه، فاصله با جهان را بسیار زیاد میکنیم و روزهای کاری با جهان را به حداقل میرسانیم. سهم تعاملات گمرکی، بانک، سازمان استاندارد و تمام کسانی که در حوزه تنظیم روابط کار میکنند، کم میشود.
موضوع دوم بحث داخلی است. وقتی یک روز را تعطیل میکنید، باید بدانید که کاهش هفتهای ۴۴ساعت به ۴۰ساعت، باعث افزایش ۱۳درصدی هزینه تولید میشود. ما در نامه بهطور دقیق مشخص کردیم که زیان تعطیلی چقدر است. ما حدود ۸میلیارد دلار زیان میبینیم و باید با دقت بیشتری در اعداد این تعطیلی تامل کرد. باید به جهان نگاه کنیم؛ ما هم جزو جهان اسلامی هستیم که با جمعیت بیش از یکمیلیارد، ۹۰درصدشان سعی کردند خودشان را با جهان هماهنگ کنند. شنبه و یکشنبه در بسیاری از این کشورها تعطیل است. ما در آیات قرآن هم این مطلب را داریم؛ «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِی لِلصَّلَاهِ مِنْ یوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا إِلَیٰ ذِکْرِ الله» توضیح میدهد که در زمان حضرت رسول (ص) هم توصیه شده بود مردم کارشان را تعطیل کنند و در نماز جمعه شرکت کنند، به خاطر اینکه نماز اهمیت دارد؛ یعنی جمعه روز کسبوکار بوده که توصیه به تعطیلی شده است. همه روزها یومالله است و هیچ حدیثی نداریم که بگوییم یک روز مشکل دارد. بهانهها برای عدمتعطیلی شنبه بحث دیگری است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد