بورس در گرداب رکود و امید
آراد پورکار، تحلیلگر بازار سرمایه
اگر چرخه‌های اقتصادی را بررسی کنیم، سال‌هاست که واحدهای تولیدی به دلیل ناترازی انرژی، رکود اقتصادی، نسبت‌های ریالی یا حتی مسائل مربوط به تولید و فروش -به‌ویژه در بخش دلاری- با کاهش روبه‌رو هستند. شرکت‌های بورسی و غیربورسی نیز درگیر این رکود شده‌اند. رشدی که بازار و شاخص‌های بورس طی پنج‌ماهه نخست۱۴۰۴ تجربه کردند، بیشتر ناشی از انتشار برخی اخبار مرتبط با مذاکرات بود. به این معنا که بازار زودتر از موعد این رکود را پیشخور کرد و در انتظار توافقاتی بود که شرکت‌ها را از چرخه رکود خارج کند.
زمانی که مذاکراتی صورت نگرفت، بازار دوباره به فضای منفی بازگشت، همچنین با آغاز جنگ مستقیم، شاخص‌ها به سطحی پایین‌تر از مقادیر قبل از جنگ رسیدند. سرمایه‌گذاران باید به داده‌های تاریخی توجه داشته باشند چراکه نسبت قیمت به فروش ( P/S ) کل بازار به سطح ۳/۱ واحد رسیده است در حالی که پیشتر به محدوده یک واحد کاهش یافته بود.
به بیان ساده، شرکت‌ها می‌توانستند با فروش یک‌ساله خود کل ارزش سهام‌شان را دوباره بخرند. چه از منظر فروش و چه از نظر سود خالص که نسبت به ارزش بازار رشد داشته، بورس و سهام شرکت‌ها به سطوح جذاب و ارزنده‌ای رسیده‌اند؛ سطوحی که در گذشته نیز منجر به رشد قابل‌توجه بازار شده است.
با توجه به گزارش‌های مالی، عملکرد شرکت‌ها از نظر فروش و سودآوری در سال۱۴۰۴ فراتر از انتظار بسیاری از سهامداران بوده است. با این حال شرایط بورس -دست‌کم در کوتاه‌مدت- به گونه‌ای است که قیمت سهام تاثیر چندانی از این گزارش‌ها نمی‌پذیرد. در این روزها بیشتر معامله‌گران روزانه یا همان Daily Traders فعال هستند چراکه ریسک‌هایی مانند مکانیسم ماشه همچنان از نظر روانی و تا حدودی اقتصادی بر بازار سایه انداخته است.
بررسی معاملات این روزهای بازار نشان می‌دهد عملکرد شاخص کل بهتر از شاخص هم‌وزن بوده است. در واقع برآیند کل بازار چندان مثبت نبوده و به اندازه شاخص کل رشد نشان نداده است.
شاخص کل بورس برآیند معاملات نماد شرکت‌های بزرگ‌تر بازار است. به بیان دیگر نمادهای بزرگ‌تر تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند. طبیعتا اگر تمرکز صندوق توسعه و تثبیت نیز بر همین نمادهای بزرگ باشد، عملکرد آنها با توجه به وضعیت بنیادی و تقسیم سودی که دارند، بهبود خواهد یافت.
البته برخی فعالان بازار سرمایه معتقدند سازمان بورس در برخی مواقع دست به شاخص‌سازی یا دستکاری می‌زند. با این حال بعید است این‌بار چنین اتفاقی رخ داده باشد.
