5 - 12 - 2022
بورس آسانترین بستر تامین مالی
گروه بورس- نخستین همایش بانکداری سرمایهگذاری و صنعت اوراق بهادار با حضور وزیر راه، رییس سازمان بورس و مدیران شرکتهای تامین سرمایه و فعالان بازار سرمایه در مرکز همایشهای صداوسیما برگزار شد. وزیر راهوشهرسازی در این همایش با اشاره به اینکه صنعت بانکداری و سرمایهگذاری در ۱۰ سال گذشته رشد کرده است، ابراز امیدواری کرد که این صنعت توسعه یابد. عباس آخوندی با اشاره به اهمیت نقش بانک سرمایهگذاری در اقتصاد هر کشوری گفت: در حال حاضر اقتصاد کشور در وضعیت رکود تورمی قرار دارد که سه دلیل را برای این امر میتوان بیان کرد. وی تصریح کرد: افزایش نقدینگی به ویژه پول پرقدرت از سوی بانک مرکزی، تخصیص ناصحیح منابع و افزایش هزینه مبادله سه دلیلی است که برای ایجاد رکود تورمی بیان میشود. وی با اشاره به اینکه نتیجه رکود تورمی این است که اقتصاد در وضعیت نامناسبی قرار دارد، خاطرنشان کرد: از لحاظ حسابداری اقتصاد اوضاع خوبی دارد، اما از لحاظ عملی وضعیت سخت و رشد منفی اقتصادی را ایجاد کرده است. وزیر راهوشهرسازی تاکید کرد: باید سرمایهها به بخش واقعی اقتصاد برگردند و تولید ناخالص ملی را رشد داد. آخوندی با بیان اینکه ۴۰ درصد بنگاههای بزرگ غیرشفاف مدیریت میشوند، ابراز داشت: در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع دولت عرضه شده و حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان باقی مانده است و پس از آن دولت بنگاهی برای عرضه در بازار سرمایه ندارد. وی با اشاره به مشکلات خصوصیسازی افزود: یکی از بزرگترین مشکلات در روند خصوصیسازی این بود که بنگاهها از طریق بانکهای سرمایهگذاری فرآیند را طی نمیکنند. وزیر راهوشهرسازی انتقال سرمایهها از سفتهبازی به بخش واقعی اقتصاد را به فال نیک گرفت و ابراز داشت: در زمانی که بحث سیاستهای کلی اصل «۴۴» و ابلاغ آن توسط مقام معظم رهبری مطرح شد، فاصله کوتاهی پیشنهاد سهام عدالت هم ارایه شد. وی با بیان اینکه اقتصاددانان باید نظارت زیادی بر دولت داشته باشند، گفت: هر چند خودمان اکنون در دولت هستیم اما سلامت اقتصاد کشور نیازمند آن است که مرتبا عملکردش از سوی رسانهها، نخبگان و سیاستمداران مورد نقد جدی قرار بگیرد. آخوندی با اشاره به راهکارهای موجود برای تغییر شرایط فعلی اقتصاد اظهار داشت: کنترل رشد نقدینگی از طریق مهار رشد پایه تولید اقدامی است که باید مورد توجه قرار گیرد و از طرف دیگر باید سرعت گردشگری پول در اقتصاد افزایش یابد. وزیر راهوشهرسازی ادامه داد: در صورتی که بتوان سرعت گردش پول را افزایش داد بدون رشد پایه پولی نقدینگی افزایش مییابد و امکان تامین مالی پروژههای مهم اقتصادی به وجود میآید. وی با اشاره به نقش پسانداز در سرمایهگذاری گفت: نرخ پسانداز نزولی شده است و باید برای بهبود این وضعیت اقدامات مناسبی به اجرا درآید که یکی از آنها تشکیل صندوقهای سرمایهگذاری در بازار سرمایه است، بنابراین باید پسانداز به نحوی وارد اقتصاد ما شود و عمدهترین آن نیز از طریق اصل «۴۴» است و همچنین صندوقهای پسانداز که در بازار سرمایه وجود دارد. وی با بیان اینکه ارزش فعلی سهام عدالت حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان است و ارزش مجموعه مسکن مهر نیز بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود، گفت: بنا داریم تا در حوزههای مختلفی که گردش مالی متوقف شده تغییراتی ایجاد کنیم تا گردش مالی به وجود آید. بر همین اساس میتوانیم در حوزههای موثر تغییراتی ایجاد کنیم. وزیر راهوشهرسازی با بیان اینکه بازار سهام نباید متکی به عرضههای دولتی باشد، افزود: چنین بازاری پایدار نخواهد بود بنابراین باید میزان وابستگی بازار سرمایه به دولت کاهش یابد.
اهمیت تشکیل شورای ثبات مالی
همچنین علی صالحآبادی رییس سازمان بورس اوراق بهادار در این همایش گفت: قطعا برگزاری این همایش به ویژه با نگرش تامین مالی بازار اولیه برای سازمان بورس و تمامی فعالان بازار سرمایه بسیار مفید است. وی همزمانی برگزاری این همایش با روزهای طلایی بورس را درس مهمی برای فعالان بازار سرمایه دانست و گفت: امروز ظرفیتهای بازار سرمایه ارتقا پیدا کرده بهطوری که ارزش بازار هماکنون ۵۲۰ هزار میلیارد تومان و ارزش معاملات ۹۰ هزار میلیارد تومان است که همه اینها این نکته را گوشزد میکند که باید از این ظرفیتهای پیش آمده، استفاده بهتری برای تامین مالی صورت گیرد. سخنگوی سازمان بورس به بایستههای تامین مالی از طریق بازار سرمایه پرداخت و گفت: سواد مالی در جامعه باید افزایش پیدا کند باید دانش مردم در خصوص بازار سرمایه ارتقا یابد تا با مفهوم بازار سرمایه، ریسک، صندوق سرمایهگذاری، بازده و بهطور کلی مفاهیم بازار سرمایه آشنایی پیدا کنند چون هر چه سواد مالی افزایش یابد کمک به بازار اولیه و بازار ثانویه بیشتر میشود. صالحآبادی نکته بعدی در خصوص بایستهها را به ظرفیتسازی توسعه منابع انسانی گره زد و گفت: با توجه به توسعه بازار، افراد بیشتری باید جذب این بازار شوند و باید نیروی بیشتری تجهیز شود، همچنین باید فرآیندها بهینه و اصلاح شود و نهادهای مالی ظرفیتهای خود را افزایش بدهد و بخشی خصوصی باید در این خصوص توانمند شود. رییس سازمان بورس به لزوم اصلاح قوانین به ویژه قانون تجارت اشاره کرد و اظهار داشت: قانون بورس قانون تازه و به روزی است اما قانون تجارت قانونی کهنه است که با قانون بازار سرمایه هماهنگ نیست. وی در ادامه به اصلاح قانون مالیاتها اشاره کرد و توضیح داد: همچنین توسعه زیرساختهای الکترونیکی جهت دسترسی به بازار مالی جزیی از ظرفیتسازی است. صالحآبادی با بیان اینکه از دیگر ظرفیتهای مورد نیاز تامین مالی توسعه متوازن بازار پول و بازار سرمایه است، گفت: بازار پول و سرمایه مکمل یکدیگر بوده و افراد با درجهای از ریسکپذیری و ریسکگریزی دراین بازارها حضور دارند. رییس سازمان بورس اوراق بهادار نظارت بر بازار مالی را مورد توجه قرار دارد و تاکید کرد: آنچه در کشور جا دارد به آن پرداخته شود ایجاد شورای ثبات مالی است تا هم در بازار سرمایه و هم در بازار پول ایجاد شده و هماهنگی لازم را بین دو بازار برقرار کند. وی افزود: علاوه بر این باید برخی متغیرها مانند نظام تعیین نرخ ارز و نرخ سود در نظام مالی تعیین تکلیف شود زیرا یکی از بایستهها بوده و اگر تناسب لازم وجود نداشته باشد تامین مالی را با مشکل مواجه میکند. صالحآبادی ادامه داد: همچنین بحث بهبود فضای کسب و کار برای حمایت از بازار اولیه جزو بایستههای حمایت از بازار اولیه است. رییس سازمان بورس اوراق بهادار در ادامه این همایش به راهکارهای تامین مالی اشاره کرد و گفت: ایجاد شرکتهای تامین سرمایه یکی از راهکارهای تامین مالی است که امروز وجود داشته و طی سالهای گذشته جایگاه مناسبی در بازار سرمایه پیدا کرده است. وی افزود: راهکار مشخص دیگر راهاندازی صندوقهای پروژه است که در حال حاضر با وزارت راه و شرکت ملی صنایع پتروشیمی مذاکره شده تا پروژههای مورد نظر از طریق این صندوق تامین مالی شود. صالحآبادی خاطرنشان کرد: انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام و انتشار اسناد خزانه اسلامی که در جلسه این هفته هیات وزیران به تصویب رسید و تا پایان سال منتشر میشود از دیگر راهکارهای تامین مالی است.
رییس سازمان بورس اوراق بهادار با اشاره به کمکاری در خصوص وقف و ابزار متناسب با وقف ادامه داد: انتشار اوراق وقف، اوراق استصناع، اوراق بهادار موجود و اوراق مشارکت از دیگر راهکارهای تامین مالی است. صالحآبادی خاطر نشان کرد: بازار سرمایه به جایی رسیده که از اتکا به برخی تضامین بانکی بینیاز شده و بهطور مستقل میتواند به ابزارهای بازار سرمایه اتکا کند. وی در ادامه گفت: همچنین انتشار اوراق منفعت و اوراق سلف موازی که در دو روز گذشته سلف میلگرد در هیات پذیرش بورس کالا به تصویب رسید میتواند به تامین مالی کمک کند. وی هلدینگسازی را یکی دیگر از راههای انجام شده دانست و گفت: هلدینگسازی یکی دیگر از اقداماتی است که باید انجام شود زیرا برخی هلدینگهایی که در بازار ایجاد شده میتوانند در تامین مالی پروژهها کمک کند. صالحآبادی فروش سهام را از دیگر اقدامات تامین مالی دانست و عنوان کرد: هلدینگها سهم بالایی در بازار سرمایه داشته و شرکتهای هلدینگ میتوانند از این ابزار برای تامین مالی استفاده کنند. به گفته وی، صندوقهای VC میتوانند به تامین مالی پروژههای مخاطرهآمیز کمک کرده و بازار دارایی فکری که به زودی شاهد افتتاح آن در بازار فرابورس خواهیم بود میتواند به تامین مالی کمک کند. رییس سازمان بورس اوراق بهادار با بیان اینکه راههای زیادی برای تامین مالی وجود دارد اظهار امیدواری کرد که سازوکارهای جدیدی تدوین شده و شرکتهای تامین سرمایه کمک کنند تا ایدههای جدیدی تهیه شود.
صندوقهای مجوزدار منفعل
از سویی دیگر مشاور تامین مالی وزیر راهوشهرسازی با اشاره به دلایل عدم موفقیت صندوقهای زمین و ساختمان گفت: دلیل اصلی عدم موفقیت صندوقهای زمین و ساختمان، تعریف نشدن چارچوب کسب و کار آن بود. حسین عبدهتبریزی، مشاور وزیر راهوشهرسازی و عضو شورای عالی بورس در نخستین همایش بانکداری سرمایهگذاری و صنعت اوراق بهادار با اشاره به عدم موفقیت صندوقهای زمین و ساختمان اظهار داشت: در گذشته هفت مورد صندوق زمین و ساختمان در سازمان بورس اوراق بهادار مجوز گرفته، ولی هیچ کدام اجرایی نشدند. وی ادامه داد: یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت صندوقهای زمین و ساختمان این بود که چارچوب کسب و کار آن به درستی تعریف نشده بود. عبده تبریزی با اشاره به دلیل دیگر عدم موفقیت صندوقهای زمین و ساختمان گفت: نظام تقسیم سود و بحث حراج یکی دیگر از دلایل ناکامی صندوقهای زمین و ساختمان بود.
درخواست برای تغییر شرایط ضامن انتشار اوراق
افزون بر این مدیرعامل تامین سرمایه امید گفت: از میان ۱۵۰ کشور در مجمع جهانی اقتصاد در حوزه فضای کسب و کار رتبه ۸۲ را داریم و به لحاظ پیشرفته بودن بازار مالی نیز رتبه ۱۳۰ را داریم. این آمار پیامی است برای کل تصمیمگیران کشور که در این باره نهادهای سرمایهگذاری را تقویت کنیم. محسن فاضلیان در نخستین همایش بانکداری سرمایهگذاری و صنعت اوراق بهادار با اشاره به اینکه بودجه کشور، فرصتهای تامین مالی بسیاری وجود دارد، افزود: تنها در ۱۰ شرکت تامین سرمایه برتر دنیا تا پایان سال ۲۰۱۲ حدود چهار هزار میلیارد دلار تامین مالی صورت گرفته که حاشیه سود آنها با توجه به میزان تامین مالی آنها رقم قابل توجهی نیست. مدیرعامل تامین سرمایه امید با بیان اینکه سطح بلوغ فضای کسب و کار در کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعهیافته یکسان نیست، گفت: در ایران به لحاظ تامین مالی به یک نوع عقبماندگی دچار شدهایم. فاضلیان تصریح کرد: هماکنون در سطح بینالمللی طبق آخرین آمارها تا پایان سال ۲۰۱۲، ۷۰۰ مورد به ارزش ۱۴۰ میلیارد دلار صکوک منتشر شده که سهم ایران نسبت به این عدد بسیار ناچیز است درحالی که بیشترین حجم صکوک متعلق به کشور مالزی است و ۶۰ درصد را از آن خود کرده است.
مزیت تبدیل اوراق مشارکت به سهام
در ادامه همایش مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر نیز گفت: قابلیت تبدیل شدن اوراق مشارکت به سهام در شرایط اقتصاد تورمی ایران یک مزیت است. بهروز زارع بر نیاز اقتصاد ایران به ابزارهای نوین مالی و لزوم حرکت بازار سرمایه ایران به سمت بهرهگیری از این ابزار تاکید کرد و گفت: اوراق مشارکت ابزاری است که شاید امروز در اقتصاد ایران همچون گذشته مورد استقبال واقع نشود و دلیل آن هم سود نامناسب این اوراق در مقابل سایر روشهای سرمایهگذاری است. وی خاطرنشان کرد: با توجه به ظرفیت رو به اتمام ابزاری با عنوان اوارق مشارکت، بازار سرمایه ایران نیازمند معرفی اوراقی جدید است تا هم مزیتهای اوراق بهاداری چون اوراق مشارکت را حفظ کند و هم با ارایه روشی جدید سودی بیشتر را عاید سرمایهگذاران کند. ارایه طرح اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم و کسب مجوز آن از سوی سازمان بورس معید این نیاز بازار سرمایه است. زارع با اشاره به بخشی از صحبتهای رییس سازمان بورس اوراق بهادار در این همایش تصریح کرد: با توجه به رسمیت شناختن اوراق قابل تبدیل به سهم از سوی سازمان بورس اوراق بهادار و تاکید رییس سازمان بر ورود این اوراق به بازار مالی ایران، گویا بالاخره زمان آن رسیده است تا اوراق قابل تبدیل به سهم در بازار مالی ایران به اجرا درآید.
بورس؛ اهرمهای تامین مالی
اقتصادهای دنیا به دو صورت بانک پایه و بورس پایه فعال هستد و در ایران نقش بانکها برای تامین مالی، به دلایلی سنتی بیشتر از بازار سرمایه است. ابوالفضل شهرآبادی، معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان در نخستین همایش «بانکداری، سرمایهگذاری و صنعت اوراق بهادار» با بیان مطلب بالا ابراز داشت: در کشور ما اقتصاد بانک پایه بوده و ۶۵ درصد تامین سرمایه از طریق بانکها انجام میشود، ۳۵ درصد مابقی نیز از طریق سایر موارد و بازار سرمایه انجام میشود. وی خاطرنشان کرد: بانکمحور شدن اقتصاد کشور به دلایلی همچون قدمت بیشتر بانکها نسبت به بورس، وسعت جغرافیایی و فرهنگسازی بانکها، وزن بیشتر منابع بانکها و سادهتر بودن تامین مالی از طریق بانکهاست. شهرآبادی با طرح این سوال که چرا برای تامین مالی باید به سمت بازار سرمایه برویم، گفت: بورس یکی از اهرمهای تامین مالی است اما متاسفانه مورد توجه قرار نگرفته است. معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه را مورد بررسی قرار داد و اظهار داشت: امکان تامین مالی با حجم بالا، پرداخت اصل بدهی در سررسید، معافیت مالیاتی، مشارکت سرمایهگذاران خرد، تنوع بسیار بالا در بازار سرمایه، وجود نهاد ناظر و نظارت دقیق از مزایای بازار سرمایه برای تامین مالی است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد